Kuş gribi, Türkiye’nin en önemli gündemi haline geldi. Ancak medyada oluşan panik havası, iş dünyasını endişelendiriyor. Geçmişte Hollanda, İtalya ve ABD dahil birçok ülkede kuş gribi görüldü. Hollanda’nın virüsle mücadelesi 3 yıl sürdü. İşadamları, hiçbir ülkenin kriz havası estirerek Türkiye gibi kendisine zarar vermediğini vurguluyor. Üç kişinin ölümüne yol açan kuş gribinin, ‘kontrol altına alınamayan büyük salgın’ olarak yansıtılması iş dünyasını endişeye sevk ediyor. Sürekli olumsuz tablo çizilmesinin Türkiye’nin ekonomik yapısı ve turizme büyük zarar vereceğine dikkat çekiliyor. Hastalığın bugüne kadar pek çok ülkede görüldüğüne dikkat çeken iş dünyası temsilcileri, hiçbir yerde Türkiye’deki gibi panik havası oluşturulmadığını vurguluyor. Kuş gribi geçmişte Hollanda, İtalya, Amerika Birleşik Devletleri ve Çin gibi ülkelerde de görüldü. Bu devletler kanatlı hayvanları itlaf ederek hastalığı yendi. İtalya 17, ABD 20, Hollanda 28, Belçika 14 milyon kanatlı hayvanı imha etti. Hollanda'nın virüsle mücadelesi 3 yıl sürdü. Türkiye’nin de gerekli önlemleri aldığını dile getiren ekonomi çevreleri, meseleye sağduyu ile yaklaşılmasını istiyor. İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, “İhracatçılar dünyaya Türkiye’nin olumlu yönlerini tanıtmaya çalışırken kuş gribi görüntüleri mücadelemize zarar veriyor.” ifadesini kullanıyor. “Kimsenin yapamadığını kendi kendimize yapıyoruz.” değerlendirmesinde bulunan Orakçıoğlu, kuş gribinin sadece Türkiye’de görülmediğine işaret ediyor. Hükümetin konuyla ilgili çalışmalarını da olumlu görüyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Oğuz Satıcı ise “Başımız ağrıdı diye kafamızı kesmeyelim.” uyarısında bulunuyor. Kümeslerdeki tavukların itlaf edildiğini hatırlatan TİM Başkanı, olayın abartılmasının Türkiye’yi olumsuz etkileyeceğini kaydediyor. Kuş gribinin sürekli gündemde tutulması en çok, yıllık 15 milyar dolar döviz girdisi sağlayan turizm sektörünü rahatsız ediyor. Türkiye Otelciler Federasyonu Başkanı Ahmet Barut, kriz ortamı oluşturulmasının ülkenin imajını kuş gribinden daha fazla etkilediğini söylüyor. Müsiad Başkanı Ömer Bolat da, ‘kuş gribi’ vakasının büyütülmesinden şikayetçi. Tarım ve Sağlık bakanlıklarının, konuyla ilgili tedbirleri aldığını kaydeden Bolat, “Kendi kalemize gol atmayalım.” diyor. Televizyonların, reyting kaygısı sebebiyle ‘kötü haber’ anlayışını benimsediğini savunuyor. İstanbul Tekstil Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri Başkanı İsmail Gülle de hükümeti direkt olarak suçlamanın hatalı olduğu görüşünde. “Bu kadar yayılmasa iyi olurdu, ancak bu kadar da kendimizi deşifre etmemiz iyi değil.” diyen Gülle, bunun en son örneğini İsviçre maçında bütün Türkiye’nin gördüğünü kaydediyor. Gülle, şu uyarılarda bulunuyor: “Kendimizi fazlasıyla olumsuz gösteriyoruz. Olayları abartarak büyütüyoruz. Türkiye ekonomisini ve turizmini baltalayacak şekilde ülkeyi karantina havasına sokmak insafsız bir eleştiri. Eleştirileri yaparken dikkatli olmak lazım.” Türkiye Genç Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Murat Saraylı, bu tür meselelerin fazla konuşulmamasını öneriyor. “Kuş gribi konusunda doğru bilgilere ulaşılması gerekiyor.” diyen Saraylı, bölgesel kriz masaları oluşturulması gerektiği görüşünde. Saraylı, “Buralarda hem bilgiye ulaşılmalı hem bilgi paylaşılmalı. Yerel televizyonlar ve radyolar bilgilendirici çalışmalara başlamalı.” tavsiyesinde bulunuyor. Oluşabilecek olumsuz imajdan en çok etkilenen turizm sektörü de olayın abartılmasından şikayetçi. Türkiye Otelciler Birliği Başkanı Ahmet Barut, sektör olarak güçlü bir pazarları olduğunu belirterek, olayın büyük felaketlere sebep olmadan atlatılacağını söylüyor. Barut, şöyle konuşuyor: “Kuş gribi öncelikle bir sağlık sorunudur. Hükümetin de bu konuda gereken önlemleri aldığına inanıyorum. Sektör tabii ki bu olaylardan olumsuz etkilenecek; ancak önümüzdeki bir ayda Türkiye’nin hastalıkla mücadelede sergileyeceği tavır bizim için çok daha önemli. Gerekenler yapılarak, dünya kamuoyuna verilmesi gereken mesaj aktarılırsa ortada sorun da kalmaz, ki şu anda da gereken yapılıyor.” İngiltere ve Almanya gibi ülkelerin vatandaşları uyarmalarını normal karşılayan Barut, aynı şeyin Türkiye’de de yapıldığını vurguluyor. Akdeniz Turistik Otelciler Birliği Başkanı Osman Ayık da olayın ‘büyük bir ekonomik, siyasi kriz’ gibi aktarılmasından rahatsız. Ortaya atılan söylentiler ve yapılan yayınlarla krize davetiye çıkarmanın, ülkenin geleceği adına kuş gribinin kendisinden daha tehlikeli olduğu üzerinde duran Ayık, “Kuş gribi bir sağlık sorunu ve yapılması gerekenler belli. Yetkililer bayram tatilinde bile çalışıyor. Ancak maalesef olay büyütülerek, büyük bir krize dönüştürülüyor. Ortada büyük bir kriz yok.” şeklinde konuşuyor. Rixos Fine Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Fettah Tamince, kuş gribi sorununun kısa sürede atlatılacağına inanıyor. Çalışmaları dikkatle takip ettiklerini ve hükümetin gereken önlemleri aldığını anlatan Fettah Tamince, şu değerlendirmeyi yapıyor: “Şu anda yapılması gereken ne ise o yapılıyor. Yaşananların rezervasyonları da büyük oranda etkileyeceğini sanmıyorum. Zira artık dünyanın yeni konsepti ‘last week’ (son hafta) rezervasyonları.” Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği İkinci Başkanı Rıza Epikmen, kuş gribinin kış sezonu olduğu için doğrudan bir etkisinin şimdilik söz konusu olmadığını, fakat hastalığın yayılması halinde yaz turizminin ciddi zarar göreceğini söylüyor. Şu ana kadar rezervasyon iptali gelmediğini belirten Epikmen, bütün ülkelerin gelişmeleri ve alınacak önlemleri yakından takip ettiğini, turizim acentelerinin ise bekleme sürecine girdiğini kaydediyor. Epikmen, Rusya’nın yaptığı sağlık uyarısının haricinde bir seyahat yasağının söz konusu olmadığının altını çiziyor. Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği Başkanı Timur Bayındır, sektörün olumsuz etkilenmemesi için hastalıkla ilgili önlemlerin alındığına ve bölgenin kontrol altında tutulduğuna dair dünyaya mesajlar verilmesini istiyor. Bayındır, “Türkiye bu işi yüzünün akı ile çözmüştür diye haberlerin çıkması lazım. Yeni yılın rezervasyonları şimdi yapılıyor. Daha işin başındayız. O yüzden rezervasyon iptali diye bir şey yok.” diyor. Türkiye’de turizmciler, hastalık dolayısıyla rezervasyon iptali endişesi yaşarken, Almanya’dan sevindirici açıklamalar geldi. Ülkenin önde gelen seyahat acenteleri, kuş gribinin, Türk turizmini büyük ölçüde olumsuz yönde etkilemeyeceğini açıkladı. Öger Tours, TUI ve Alltorus seyahat şirketlerinin basın sözcüleri, Türkiye’de tatil yapma konusunda endişe duyan müşterilerin sayısının çok az olduğunu bildirdi. Öger Tours basın sözcüsü Kathrin Rüter Pantzke, vakaların 2006 yaz mevsiminde Türkiye rezervasyonlarını etkileyeceği yönünde şu anda hiçbir belirti olmadığını belirterek, “Durum 3 ya da 4 haftaya kadar daha açık şekilde belli olur.” dedi. Uluslararası Para Fonu (IMF) Birinci Başkan Yardımcısı Anne Krueger da, hastalığın yayılmasının sınırlı tutulabilmesi halinde, ekonomik açıdan kaygılanacak bir durum olmayacağını söyledi. Beyaz et üreticileri: Panik sonumuz olur Türkiye Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçılar Birliği Genel Sekreteri Yüce Canoler, kamuoyundaki panik havasının sektörün sonu olacağını kaydediyor. Hastalığın, serbest dolaşan tavuklardan kaynaklandığına işaret eden Canoler, entegre tesislerde üretilen tavuklarda herhangi bir problem olmadığını vurguluyor. “Vatandaş ve medya olaya sağduyulu yaklaşmalı. İşin şakası yok. Bu bizim için ölüm kalım meselesi haline geldi.” diyen Canoler, sağlıklı ürünlerin de psikolojik sebeplerle üretilemeyecek hale geleceği uyarısında bulunuyor. ZAMAN