Uluslararası bankalar birbiri ardına
rekor zararlar açıklarken, geçen hafta borsalar hızla düştü.
Yeni konut inşaatları ve
tüketim harcamaları son yılların en düşük seviyelerine indi. Dünyanın en büyük ekonomisi
Amerika'dan gelen veriler
Avrupa ile birlikte Türkiye'de de
piyasaları olumsuz etkiledi.
Mortgage zararının 500 milyar doları bulabileceği belirtilirken, Amerika,
ekonomik krizi aşmak için harekete geçti. Ailelerin yararlanacağı
vergi indirimleri ile iş dünyasını rahatlatacak önlemleri içeren 145 milyar dolarlık bir
teşvik paketi hazırladı. Başkan
Bush,
Kongre'den, söz konusu
kurtarma planını
desteklemesini istedi.
Amerikan Merkez Bankası Başkanı
Ben Bernanke de, ekonomiyi canlandırmak için, çabuk harcayacakların cebine para konması gerektiğini vurguladı. Dünya piyasalarını da rahatlatması beklenen önlemler arasında kişi başına 800 dolara kadar varan vergi indirimleri ile işsizlere destek önlemleri bulunuyor.
ABD'nin resesyona girmiş olabileceği yönündeki kaygılar sürerken Bush önceki gün Kongre'de çoğunluktaki
Demokrat Parti ile Cumhuriyetçi Parti'nin liderleriyle tele-konferans yoluyla bir görüşme yaptı. Daha önce ekonomiyi canlandıracak bir planı kendisinin açıklayacağını söyleyen Bush, şimdi tavır değiştirerek böyle bir paketin ayrıntılarını Kongre üyeleriyle birlikte oluşturuyor.
Temsilciler Meclisi Başkanı Demokrat
Nancy Pelosi, yaptığı yazılı açıklamada, "Önümüzdeki günlerde, iki partinin halen devam eden çabaları sayesinde orta
sınıf Amerikan halkına zamanında, hedefi belli olan ve geçici rahatlık getirecek mevzuat üzerine anlaşmış olacağız." dedi.
Konuya yakın kaynaklar, görüşülen 150 milyar dolarlık pakette hem bazı vergi kolaylıkları hem de işsizlere destek gibi harcamaların yer alacağını söylediler. Paketin üçte ikisi ailelere nakit
yardım sağlanması için, kalanı da şirketlere yönelik olarak harcanacak.
Beyaz Saray sözcüsü Tony Fratto, "Önemli olan, önlemlerin geçici olması ve etkin olması. Hızla uygulamaya koyabileceğimiz şeyler olmalı." dedi. ABD
Hazine Bakanı Henry Paulson da yavaşlayan ekonomiyi desteklemek için hızlı bir vergi teşviki programına ihtiyaç olduğunu söyledi. NBC televizyonunda yaptığı konuşmada konut krizi,
kredi çalkantısı ve yükselen petrol fiyatlarından olumsuz etkilenen ekonomi için bir kurtarma planı için hızlı adımlar atılmasıyla ilgili olarak Paulson, "Bu bir aciliyet değil. Hızlı bir ihtiyaç var." dedi. Paulson, "
Ekonominin uzun vadeli temel göstergeleri güçlü. Ekonominin bu noktada yavaş bir şekilde büyümeye devam edeceğine inanıyoruz; ancak (şu ana) kadar yavaşladı ve riskler aşağı yönlü. Başkan bu yıl olabildiğince kısa süre içinde ekonomiyi desteklemek için hızlı adımlar atılması konusuna önem veriyor." diye konuştu. ABD ve
Latin Amerika borsaları, olumsuz bilanço açıklamaları, ekonomik veriler ve FED Başkanı Ben Bernanke'nin ekonomik büyümenin görünümünün bozulduğu açıklamasının etkisiyle düşüşünü önceki gün sürdürdü. Ancak ABD yönetiminin ekonomiye
destek paketi hazırlığı başta Uzakdoğu olmak üzere Avrupa borsalarının toparlanmasını sağladı.
İMKB ise dalgalı seyrin ardından günü yüzde 0,5 kayıpla 48 bin 657 puandan tamamladı. Üst üste sekizinci günü de ekside kapatan
endeksin haftalık kaybı ise yüzde 6,28 oldu. Meksa Yatırım'dan Analist
Burak Urucu, "Bu hafta yatırımcı açısından sonuçları yıkıcı bir hafta oldu." dedi ve şöyle konuştu: "Bugün (cuma) bir toparlanma çabası gördük. Avrupa borsalarındaki ve ABD borsası vadeli işlemlerindeki yükselişin etkisiyle bazı alımlar oldu. Fakat güven ortamının tam sağlanamaması nedeniyle endeks yine ekside kapandı. Yatırımcıdaki güvensizliğin en önemli sebebinin, ABD ekonomisine yönelik kaygılar olduğu söylenebilir." Bankalararası piyasada 1,19 YTL'ye kadar tırmanan dolar ise 1,1820'den kapandı.