Ofis'in düşük
fiyata fındık satımından doğan zararının ise bütçeye 'ek yük' olarak yansıması bekleniyor.
Geçen yıl
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından alınan fındığın hala satılamaması nedeniyle, 324 bin tonluk
stok kaderinin ne olacağını bekliyor. Bu fındığın büyük bir bölümü yağlığa ayrılması durumunda, düşük fiyattan
satışa çıkarılacak. Normal satış ile yağlığa ayrılıp satılan fındık arasındaki fiyat farkı ise görev zararı olarak
Hazine'den tahsil edilecek.
Fındıktan kaynaklanan görev zararının bu yılın bütçesine 'ek yük' olarak girebileceği belirtiliyor. Bu durumda yüzde 3.5'e indirilen
faiz dışı fazlaya ek olarak, bütçeye bir de 'fındık yükü' gelmiş olacak. Bu yılki fındık hasadı için farklı bir alım uygulamasına geçilmemesi durumunda, TMO'nun 200 bin ton civarında fındık daha alıp stoklamasına kesin gözüyle bakılıyor. Bu da orta vadede yeni bir
maliyet yaratabilecek. Fındıktaki bu
politikanın 2008 ve 2009 bütçelerine toplam maliyetinin 1 milyar YTL'yi geçeceği öngörülüyor. TMO Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu ise, "Fındık şu an depolarda. Satılmayan malın görev zararı olmuyor" diyor.
324 bin ton stok var
Fındık için 2 yıldır izlenen TMO'nun alım yapma politikası da çıkmaza girdi. Ofis,
Bakanlar Kurulu tarafından kendisine verilen görev nedeniyle 2006'dan bu yana alım yapıyor. Fındığı kendi imkanlarıyla alan
ofis, ancak bu fındığı aldığı fiyat üzerinden satamazsa zarara uğruyor. Halen geçen yıldan elinde 324 bin ton fındık bulunan ofis, henüz bu fındığı satamadı. Bu nedenle söz konusu fındığın büyük bir bölümünün yağlığa ayrılması bekleniyor. Yağlığa ayrılan fındık nedeniyle kayba uğrayacak olan ofisin bu kaybının, görev zararı olarak bütçeden karşılanması gerekecek. 2008'in yanısıra 2009 yılında da aynı durum yaşanırsa TMO'nun görev zararı nedeniyle ek bir maliyet kaçınılmaz olacak. Hazine yetkilileri ise şu anda bütçede
buğday,
arpa gibi ürünler için aktarım yapılmış görüldüğünü, kısa vadede TMO'ya fındık için ödeme yapılmasının söz konusu olmadığını belirtiyor. Ancak birikmiş fındığın yağlığa ayrılması kararı verilirse, oluşan görev zararı Hazine'ye ve dolayısıyla bütçeye yük oluşturacak.
Yük 1 milyarı geçecek
Herhangi bir alım politikası değişikliği yapılmaması durumunda TMO, bu yıl da fındık alımı yapmakla yükümlü tutulacak. Bu yıl için yapılan projeksiyonlarda, ofisin 200 bin ton civarında fındık alması öngörülüyor. Mevcut durumun devam etmesi ve fındık talebinde ciddi bir değişiklik olmaması durumunda, 2009'da da fındık stokları nedeniyle bütçeye yük gelmesi kaçınılmaz görülüyor. Fındıktaki bu politikanın 2008 ve 2009 bütçelerine toplam maliyetinin 1 milyar YTL'yi geçeceği öngörülüyor.
2008 yılı programına göre,
Eylül ayı sonuna kadar fındıkta yeni bir politika belirlenmesi öngörülüyor. Bu kapsamda ilk aşama, ofisin fındık alımı uygulamasından vazgeçmesi olabilecek. Ancak yerel seçimler öncesinde böyle bir düzenlemeden kaçınılmasının da olasılık dahilinde olduğu, bu nedenle tüm hesapların alımların devam edeceği mantığından hareketle yapıldığı kaydediliyor.
Önceki gün TÜSİAD'ın hazırlattığı
Tarım Raporu ile ilgili toplantıya katılan TMO Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu, fındık ile ilgili bir soruya karşılık "Fındık şu an depolarda. Satılmayan malın görev zararı olmuyor. Derdimiz hükümete görev zararı yaratmak değil. Öyle olsaydı; biz bugüne kadar, hükümetten kararnameyle 324 bin ton fındığı yağlık ayırma yetkisi aldık. Ama bugüne kadar
operasyon yapmadık. Çünkü amacımız en az zararla, mümkünse kar ederek bu stoktan kurtulmak. Biz işin kolayına gitmedik" demişti.
REFERANS