Fakat ortaya çıkan projelerin hemen hemen tümü ‘marka’ ve ortanın ustü gelir gruplarına yönelik. Bunu farkeden belediyeler ve TOKİ, bu yıl alt gelir gruplarına yönelik projelerini hızlandırma kararı aldı. İstanbul’dan Diyarbakır’a, İzmir’den Ankara’ya beldiyeler ile TOKİ’nin farklı lokasyonlarda üretmeyi planladığı konut sayısının bu yıl 150 bini bulması bekleniyor. Çoğunun fiyat ve satış koşullarının önümüzdeki günlerde açıklanması beklenen bu projelerde 75 metrekareye de 150 metrekareye de konut var Konut sektöründe son iki yıldır patlama yaşanıyor. Başta İstanbul olmak üzere Türkiye’nin birçok büyük ili, adeta şantiyeye dönmüş durumda. Konuta olan talepteki bu artış, tabii ki birçok inşaat şirketinin de iştahını kabartıyor. Öyle ki; şu anda Türkiye genelinde 600’ün üzerinde markalı konut projesinin devam ettiği söyleniyor. Bu projelerin toplam proje büyüklüklerinin ise 2.5 milyar doları aştığı tahmin ediliyor. Fakat bu tür konut projeleriin ortak bir paydası var. O da belli bir gelir grubunu hedeflemeleri. Yani orta ve üst gelir gruplarını hedefliyor bu projeler. Diğer yandan alt gelir grubunu unutmayanlar da var. Bu projeler de çoğunlukla kamu kesimi ile belediyelerden geliyor. Kamu kesiminden gelen projelerin mimarı TOKİ. TOKİ, bir yandan büyük kentlerdeki rant projeleriyle gelir elde ediyor, diğer yandan da bu gelirle alt gelir gruplarına projeler üretiyor. Bu gruba yönelik konut üreten diğer kesim ise belediyeler. Belediyeler de iki türlü konut üretimi gerçekleştiriyor. Birincisi İstanbul, İzmir, Ankara gibi illerdeki belediyelerin kendi projeleri, diğeri ise Konya’dan İzmir’e, İstanbul’dan Bursa’ya kadar birçok ilde üretilen arsalarda organize bir şekilyde kurdurulan kooperatifler aracılığıyla ürettirilen konutlar. TOKİ ve belediyeler tarafından geliştirilen bu yeni konut projelerinin ağırlıklı bölümünü de, gecekondu bölgelerini ortadan kaldırmaya yönelik “Kentsel Dönüşüm'' projeleri oluşturuyor. TOKİ’den yaklaşık 90 bin konut TOKİ, dar ve orta gelirli kesimin konut ihtiyacının karşılanması amacıyla Türkiye genelinde başlattığı geniş çaplı konut seferberliği kapsamında, 2007 yılı sonuna kadar 250 bin konut üretmeyi hedefliyor. Yine gecekondu dönüşüm projeleri kapsamında geçtiğimiz günlerde altısı Ankara, ikisi İzmir ve yedisi de İstanbul’da olmak üzere toplam 110 belediye ile “Kentsel Dönüşüm'' projesi başlatıldı. 62 proje için belediyelerle protokol imzalayan TOKİ, bu projelerin fizibilite çalışmalarına başladı. Projelendirilmesi kesinleşsen 62 proje alanında 85 bin 500 konut ve gerekli sosyal donatı yapılarının inşa edilmesi hedefleniyor. TOKİ yetkilileri, bu projelerde kent içinde mevcut durumda gecekondu işgali altında bulunan kaçak yapılaşmış alanların tasfiyesinin amaçlandığını ifade ediyor. Fiyatlar henüz netleşmedi Bununla birlikte yine başta büyükşehir belediyeleri olamak üzere Türkiye genelindeki birçok belediye de kendi bölgelerindeki gecekonduları ortadan kaldırmaya yönelik “Kentsel Dönüşüm Projesi'' adı altında alt ve orta gelirliler için birçok yeni proje başlattı. 2007 yılında start alacak bu projelerdeki konutların sayıları belli olmakla beraber, konutların fiyatı ve ödeme koşulları ise henüz netleşmedi. Belediyeler, yapacakları konutların fiyatlarını bu yılın ilk aylarından itibaren ilan etmeye hazırlanıyorlar. Ekonomist, konut arz ve talebinin bu alt gelir grupları dilimine projeksiyonların çevirdi ve İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Diyarbakır, Kayseri….gibi birçok büyükşehir belediyesinin yeni yılda başlamayı planladığı konut projelerini araştırdı. Bunun dışında TOKİ’nin kentsel dönüşüm projesi kapsamında 62 belediye ile imzaladığı protokol çerçevesinde ihalesi yapılacak konutların yerleri ve bu konutların sayısına ilişkin bilgileri de ilk kez bu araştırma aracılığıyla bulacaksınız. Ankara önde gidiyor. Özellikle belediyelerin geliştirdiği konut projeleri içerisinde Ankara Büyükşehir Belediyesi, diğerlerine göre bir adım öne çıkıyor. Belediye, önümüzdeki yıl başta, kentsel dönüşüm olmak üzere üst, orta ve alt gelir grubuna yönelik sekiz ayrı proje kapsamında yaklaşık 31 bin konutun inşaasına start verecek. Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin bu yıl başlayacağı konut projelerinin en büyüğünü ise 8 bin konuttan oluşan Dikmen Vadisi 4 ve 5’inci Etap Konutları oluşturuyor. Üst gelir grubuna hitap edecek bu projede yer alan konutların metrekare fiyatı 2 bin ile 3 bin YTL arasında olacak. Bunun dışında belediyenin kentsel dönüşüm kapsamında başlayacağı diğer proje ise; toplam 6 bin 500 konutluk Mamak Hatipçayı Konut Projesi. Alt ve orta gelir grubuna yönelik bu projede yer alacak evlerin metrekare fiyatlarının bin ile bin 500 YTL arasında olacağı belirtildi. Kentsel dönüşüm projeleri Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin bu yıl geliştireceği büyük çaplı konut projelerinin bir diğeri ise 6 bin konuttan oluşan ve üst gelir grubuna yönelik olacak Güney Park Konutları. Kentsel dönüşüm projesi kapsamında Çankaya ilçesinde üzerinde gecekonduların yer aldığı 200 bin metrekare arazi üzerine kurulacak olan konutların inşasasına önümüzdeki Mart ayında başlanacak. Belediye, projeyi inşa edecek olan müteahhitlik firması ile bu konutlara yüzde 50-50 şeklinde kat karşılığı ortak olacak. Belediye, kendi payına düşen konutların 2 bin 300 adedini kentsel dönüşüm kapsamında gecekondu sahiplerine verecek. Bununla birlikte elde kalan diğer konutlar ise açık arttırma usülüyle satılacak. Konutlar, 120 ile 270 metrekare büyüklükte ve 3+1 ile 7+1 şeklinde tasarlandı. Belediye yetkilileri, Güney Park Konutları Projesi’ndeki daire fiyatlarının 2 bin 500 YTL ile 3 bin YTL arasında olacağını kaydettiler. Belediyenin bu projeler dışında, 2007 yılında alt gelir grubuna yönelik olarak konut projesi de bulunuyor. Bu amaçla Doğukent’te 5 bin konuttan oluşacak bir projeye önümüzdeki yıl başlanması planlanıyor. 80 ile 100 metrekare büyüklükte inşaa edilecek dairelerin fiyatları henüz netleşmiş değil. İstanbul’a 10 bin 400 yeni konut İstanbul Büyükşehir Belediyesi de 2007’de en fazla konut projesi gerçekleştirecek olan belediyeler sıralamasında Ankara’nın ardından ikinci sırada yer alıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, konut üretim şirketi KİPTAŞ aracılığı ile 2007 yılında İstanbul’da yaklaşık 10 bin 400 konut yapacak. KİPTAŞ’ın inşaa edeceği bu konutlar içerisinde alt gelirden üst gelir grubuna yönelik çeşitli seçenekte farklı projeler yer alacak. Hemen belirtelim; KİPTAŞ’ın 2007 projelerinin ağırlıklı bölümünü alt gelir grubuna yönelik projeler oluşturuyor. KİPTAŞ yetkilileri projelerde yer alan evlerin fiyatlarının önümüzdeki günlerde netleşeceğini ifade ettiler. Şirket, bu amaçla geçtiğimiz Aralık ayının sonunda Silivri’de alt gelir grubuna yönelik bin 452 konutluk bir projeye başladı. 100 dönüm üzerine inşaa edilecek Silivri Evleri Konut Projesi’ndeki daire büyüklükleri 75-95 ve126 metrekare olacak. Garanti Bankası ile yapılan özel anlaşma çerçevesinde Silivri’ye inşa edilecek projede 75 ve 95 metrekarelik konutlar için yüzde 15 peşinat alınacak. Aylık 440 YTL’den başlayan taksitler konut satın alanlardan evleri teslim edildikten sonra tahsil edilmeye başlanacak. Projede aylık faiz oranı 0.99 olarak belirlendi. Silivri Konutları projesinde 75 metrekarelik konutların fiyatı 50 bin YTL, 95 metrekarelik konutların fiyatı 80 bin YTL, 126 metrekarelik konutların fiyatı ise 108 bin YTL’den olarak belirlendi. Kampanya çerçevesinde 95 ve 126 metrekare büyükülüğündeki konutların satışı halen daha devam ederken, 75 metrekare konutların tamamının ise satıldığı belirtildi. Başvurunun konut adedini geçmesi durumunda kura çekilişi yapılacak. Evler inşaata başlandıktan 18 ay sonra hak sahiplerine teslim edilecek. En büyük proje Maltepe’ye KİPTAŞ, önümüzdeki yıla ilişkin alt gelir grubuna yönelik projelerini sadece Silivri ile sınırlı tutmuyor. Şirket, yine bu yılın ilk aylarında Tuzla’nın Mimarsinan beldesinde bin 700 konutluk bir başka projeye hazırlanıyor. 100 dönüm üzerine kurulacak projede yer alan dairelerin büyüklüğü ise 75-95 ve 115 metrekare olacak. KİPTAŞ yetkililleri, Tuzla projesinde yer alacak konutların fiyatları ve geri ödeme şeklinin henüz belli olmadığını söylediler. KİPTAŞ’ın 2007 yılındaki en büyük konut projesini ise Maltepe Başıbüyük’te gerçekleştirecek. 840 dönüm arazi üzerine 6 bin konuttan oluşacak Maltepe Başıbüyük Konut Projesi, orta ve üst gelir grubuna hitap edecek. Projenin bir bölümünün ise alt gelir grubuna yönelik olması planlanıyor. Bu projede 1+1’den 4+1’e kadar çeşitli büyüklükte daire tipleri yer alacak. Şirket yetkilileri, bu projede yer alan dairelerin fiyatlarının da henüz netleşmediğini ifade ettiler. Küçükçekmece’ye 5 bin konut İstanbul’da alt gelir grubuna yönelik projeleri sadece KİPTAŞ gerçekleştirmiyor. Bu konuda Küçükçekmece Belediyesi’nin de örnek projeleri bulunuyor. Belediye, kentsel dönüşüm projesi kapsamında 2004 yılında TOKİ ile işbiriliğine gitti. Bu kapsamda sırınları içerisinde yer alan Kayabaşı ve Ayazma-Tepeüstü gecekondu bölgesiini ortadan kaldırmayı amaçlayan Küçükçekmece Belediyesi, burada yaşayanlar için Bezirganbahçe bölgesinde TOKİ ile birlikte 2 bin 640 konut yaptı. Şimdi bu konutları hak sahiplerine dağıtan belediye, Ayazma-Tepeüstü gecekondu bölgesindeki gecekonduları bu yılın ortalarında yıkarak, bu bölgeye yine TOKİ ile birlikte alt gelir grubuna yönelik 5 bin konut yapacak. Küçükçekmece Belediye Başkan Yardımcısı Hüseyin Oflaz, bu konuda şu bilgileri verdi: “Kayabaşı ve Ayazma–Tepeüstü bölgelerine yönelik konut inşaatına 2007 yılında başlayacağız. Alt gelir gruplarına yönelik yapılacak bu konutlar brüt 90 metrekarenin altında olarak planlanmakta. Konutların satış fiyatlarında kâr amacı güdülmeyecek, alt gelir grubundaki vatandaşın konut sahibi olmasını sağlamak amacıyla maliyetine satışlar yapılacak. Konut bedelleri günün koşullarına göre belirlenecek. Konut satışları TOKİ, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Küçükçekmece Belediyesi’nin web sayfalarından duyurulacak'' İzmir bir taşla “iki kuş'' vuracak İzmir Büyükşehir Belediyesi, kentte gecekondulaşmanın yarattığı tahribatın ortadan kaldırılması amacıyla başlattığı “Kent Yenileme Projesi'' çerçevesinde çalışmalarını yoğunlaştırdı. İzmir Büyükşehir Belediyesi, Konak Belediyesi ve TOKİ arasında yapılan protokol uyarınca Uzundere’de başlatılan 3 bin 80 konutluk kent yenileme projesi çalışmaları hız kazandı. Karşıyaka Yalı Mahallesi’nde bulunan yaklaşık 500 gecekondu sahibinin, yine Büyükşehir Belediyesi-Karşıyaka Belediyesi ve Toplu Konut İdaresi(TOKİ) arasında yapılan bir protokol kapsamında Örnekköy’de inşası tamamlanan güvenli konutlara taşınacağı bildirildi. İzmir Büyükşehir Belediyesi ayrıca, Buca ve Gürçeşme’ye 850 toplu konut kazandırmak için de harekete geçti. Kent Yenileme Projesi’nin, İzmir’in geleceği açısından büyük önem taşıdığına dikkat çeken İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, Uzundere’deki konutlar dışında Buca ve Gürçeşme’de toplam 850 konut daha inşa edeceklerini söyledi. Kocaoğlu, Kent Yenileme Projesi kapsamında inşa edilecek toplu konutların bununla da sınırlı kalmayacağını ifade etti. Neler yapılıyor? Bu hedef doğrultusunda çalışmalarını yoğunlaştıran İzmir Büyükşehir Belediyesi, kentsel yenileme sürecini planlamadan uygulamaya gerçekleştirmek amacıyla “Kentsel Dönüşüm ve Yeni Yerleşmeler Müdürlüğü''nü oluşturdu. Tanımlanan strateji kapsamında öncelikle jeolojik sakıncalı alanlar gündeme alındı. Ballıkuyu-Yeşildere heyelan bölgelerindeki mahallelerde bulunan bin 968 adet bina ile Bayraklı heyelan bölgesinde bulunan yaklaşık 110 bina sakinlerinin, Büyükşehir Belediyesi, Konak Belediyesi ile TOKİ, arasında yapılan bir protokol kapsamında, Uzundere’de bu amaçla inşası hızla süren fiziksel mekan kalitesi yüksek sağlıklı ve güvenli konutlara taşınma kararı alındı. Boşaltılacak alanda ise yaklaşık 41 hektar rekreasyon alanı düzenlemesi planlandı. Projenin 2007 yılı bahar aylarında tamamlanması öngörülüyor. Uzundere’de yapılan 3 bin 80 konutun 2 bin 156 adedi heyelan bölgesindeki vatandaşlara verilecek. İzmir Büyükşehir Belediyesi geri kalan 924 adet konutu satın aldı. Bu konutlar, Büyükşehir Belediyesi’nin kentsel dönüşüm ve kent yenileme çalışmalarında takas amacıyla değerlendirilecek. Uzundere’deki konutların tamamlanarak belediyeye tesliminden sonra, heyelan bölgesindeki binalar boşaltılarak, hak sahiplerinin Uzundere toplu konut alanına taşınması sağlanacak, tüm yapılar yıkılarak alan ağaçlandırılacak ve rekreasyon alanı olarak düzenlenecek. Konutların özellikleri 469 bin 425 metrekare yüzölçümlü alanda gerçekleştirilen İzmir Uzundere Toplu Konutlar Projesi 3 bin 80 konutu içeriyor. Konutlarda kâr amacı güdülmüyor, konutlar maliyet üzerinden afet bölgesindeki hak sahiplerine sunulacak. Konutlar B tipi, B2 tipi, F tipi ve C tipi olmak üzere 4 ayrı etaplar halinde ihale edildi. Yine Karşıyaka Yalı Mahallesi’nde bulunan yaklaşık 500 gecekondu sahibi, Büyükşehir Belediyesi-Karşıyaka Belediyesi ve TOKİ arasında yapılan bir protokol kapsamında Örnekköy’deki güvenli konutlara taşınacak. İnşaatı tamamlanan bu konutlara taşınma işleminin 2007 bahar aylarında gerçekleşmesi planlanıyor. Kentin merkezinde bulunmasına rağmen teknik ve sosyal altyapılar açısından büyük sorunları olan Ege Mahallesi sakinlerinin de, Gürçeşme’de Büyükşehir Belediyesi mülkiyeti olan arsa üzerinde inşa edilecek güvenli konutlara taşınmasına yönelik projelendirme çalışmaları da son aşamaya geldi. Buca ve Gürçeşme projesi Öte yandan yine Kent Yenileme Projesi kapsamında, Buca Yavuz Sultan Selim Caddesi üzerinde bulunan belediye mülkiyetindeki araziye 600 konut projesi hazırlanıyor. 41 bin metrekarelik bu araziye 19 blokta 8’er katlı binaların inşası planlanıyor. Her katta 4 dairenin bulunacağı konutlar 100’er metrekarelik 3 oda bir salon olarak öngörülüyor. Gürçeşme’de mülkiyeti İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne ait olan 25 bin metrekarelik alanda toplam 250 konut yapılması için de proje hazırlıkları sürüyor. Gürçeşme’de yapılacak toplu konutlar toplam 6 bloktan oluşacak. 4 blok 12 katlı, 2 blok ise 11 katlı olarak planlanıyor. Her katta 80 metrekarelik, 2 oda bir salon 4 daire bulunacak. B tipi blokların büyüklüğü 64 metrekare, B2 blokların büyüklüğü 84 metrekare, C blokların büyüklüğü 109 ve F blokların büyüklüğü ise 84 metrekare olacak. Kocaeli de atakta Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin inşaat şirketi olarak dikkat çeken Kent Konut, beş yılda 20 bin konut sloganından hareketle 2007 yılında alt gelir grubuna yönelik birden çok projeye başlayacak. Belediyenin, önümüzdeki yıl yaklaşık 5 bin 376 konut yapmayı planlıyor. Sabit fiyat garantisiyle yapılacak konutların ve teslim süresi olarak 18 ay öngörülüyor. Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu; 2007 yılına ilişkin konut projeleri hakkında şu bilgileri verdi: “Karamürsel'de orta ve alt gelir grubuna yönelik olarak yaklaşık bin konut konut planlıyoruz. Derince'de arazisi belediyemize ait parsellerden oluşan orta ve alt gelir grubuna yönelik olarak yaklaşık 2 bin konut konut, Eski İstanbul Yolu üzerinde planlanan 2’inci Kentsel Dönüşüm Projesi'nde alt gelir grubuna yönelik olarak da yaklaşık bin konut planlıyoruz. Erenler–Cedit Kentsel Dönüşüm Projesi çerçevesinde ikinci, üçüncü ve dördüncü adalarda 376 adet sosyal konut inşaa edeceğiz. Derince'de Kentsel Dönüşüm Projesi çerçevesinde henüz sayızı belli olmasa da yeni konutlar planlamaktayız. Çayırova Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında bin konutluk yapacağız. Bunların dışında Yeniköy'de villa tipi, Yuvacık'ta da orta gelir gurubuna yönelik tasarlanan konut projemiz bulunuyor'' Diyarbakır’ın kaderi değişecek Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi gecekondu bölgesi olan Aziziye Kentsel Dönüşüm Projesi çerçevesinde (Toplu Konutların yakınında bulunan bir mahalle) yaklaşık 800 konut yapmayı planlıyor. Konutların projeleri tamamlanarak, ihale aşamasına gelindi. Aziziye Kentsel Dönüşüm Projesi için Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası’ndan kredi sağlayan, ancak DPT’nin olur vermemesi üzerine krediyi kullanamayan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, şimdi 800 konutu kat karşılığında yapmak üzere ihaleyle müteahhide vermeyi planlıyor. Her biri net 150 metrekare olacak olan konutlar iki balkonlu, asansörlü, kaloriferli olacak. Binalar altıkattan oluşuyor. Konutların fiyatı 71 bin 247 YTL olarak belirlenmiş durumda. Konutların geri ödemesinin nasıl yapılacağına ilişkin bir planlamanın henüz bulunmadığını belirten belediye yetkilleri, geri ödeme koşullarının yıkılacak gecekondu bedellerinin düşüldükten sonra netleşeceğini ifade ettiler. Okhan Şentürk-Levent Gökmen / Ekonomist Konut projeleriyle ilgili ayrıntılı bilgi ve tablolar 7 -13 Ocak 2007 tarihli Ekonomist Dergisi'nde...