Gelişmiş ülkelerde, öğrenciler meslek seçerken bir yandan da mesleklerinin ülkelerindeki arz ve talep dengesini araştırıyorlar. Öğrencilerin "Mezun olduktan sonra ne yapabilirim?" sorusunu düşünerek hareket etmeleri gerektiğini anlatan FEM Dershaneleri'nden Rehberlik Uzmanı Faruk Ardıç, "Seçeceğiniz mesleğin bugünkü durumundan çok 10 yıl sonraki konumunu dikkate alın" dedi. Ardıç, "Maaşlı biri mi yoksa patron mu olmak istiyorsunuz? Nasıl bir ortamda çalışmak istiyorsunuz? Mastır ve doktorayı yurtdışında yapmayı düşünüyor musunuz?" gibi soruların şimdiden yanıtlanmasında fayda var" diye konuştu. SAĞLIK PERSONELİ SIKINTISI Devlet Planlama Teşkilatı tarafından yapılmış olan "Yükseköğrenimli İnsan Gücü Arz Projeksiyonu" başlıklı araştırmanının sonuçlarına göre, 2000-2005 yılları arasında sağlık ve eğitim alanındaki personel ihtiyacı; hekim, diş hekimi, eczacı, hemşire ve ilköğretim öğretmeni, yükseköğretim öğretim elemanı, alanlarında artarken ortaöğretim öğretmenliğinde azaldı. LİSEDKİ BİRİNCİLİK SADECE İLK YIL İŞE YARIYOR ÖSS sonunda okul birincileri iki kez yerleştirme işleminden geçiyor. Okul birincisi olarak yerleşemeyenlerin tercih listelerine tekrar bakılarak normal yerleştirme işlemi yapılıyor. Rehberlik Uzmanı Ardıç, öğrencilerin okul birinciliği kontenjanından sadece ilk yıl yararlanabildiklerini hatırlatarak "Tercihlerinizi yaparken bu kriteri göz önünde bulundurun" dedi. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, okul birincilerine ek haklar tanıyor. Bu haklar, bazı bölümlerde okul birincilerine kontenjan ayırmak şeklinde gerçekleşiyor. Öğrenciler tercih listelerini gönderdiklerinde yerleştirme işlemi yapılırken okul birincilerine farklı bir işlem yapılıyor. Bu işlemin birinci aşamasında tercihlerin ilgili bölümü yazan okul birincileri arasından ayrılan kontenjan kadarı yerleştiriliyor. Eğer okul birincisi olan öğrenci tercihlerinden herhangi birisine okul birincisi olarak yerleşmezse normal bir öğrenci gibi tercih listesine tekrar bakılarak normal yerleştirme işlemi yapılıyor. Yani okul birincisi öğrenciye iki kez bakılıyor. BİRİNCİLER NELERE DİKKAT ETMELİ? Okul birincileri için ayrılan kontenjanlar tercih kitapçığında Tablo-3B ve Tablo-4"ün 6 numaralı sütununda gösteriliyor. Bir programın öngördüğü okul türü, yaş, cinsiyet, sağlık gibi tüm koşullar okul birincileri için de aynen geçerli olduğunu unutmamak gerekiyor. ÖSS'de başarılı olan okul birincileri, genel kontenjan ve okul birincileri kontenjanı göz önünde tutularak merkezi yerleştirme ile Y-ÖSS puanlarının elverdiği en üst tercihlerine yerleştiriliyorlar. KONTENJAN SINIRLI Okul birincileri için ayrılan kontenjanların sınırlı olduğunu anlatan Ardıç, "Okul birincisinin puanı yüksek olmaması durumunda hiçbir programa kayıt hakkı kazanamayabilirler" dedi. Ardıç, "Okul birincilerinin kendilerine sağlanan bu olanaktan yararlanabilmeleri için tercihlerini, puan durumlarını göz önünde tutarak, dengeli bir şekilde yapmaları gerekir" diye konuştu. SADECE İKİ YIL Okul birinciliği kontenjanından öğrencilerin sadece ilk yıl yararlanabileceğini ifade eden Ardıç, bu nedenle öğrencilerin tercihlerini çok dikkatli yapmaları gerektiğini söyledi. MESLEK SEÇiMiNE DiKKAT! Üniversite adaylarının gerçekten okumak istedikleri bölümü tercih etmeleri gerektiğini savunan Erkut, "Ne puanıma yazık olacak diye istedikleri ama daha düşük puanlı bir bölümü seçmekten vazgeçmeli ne de ben nasıl olsa giremem diye gerçekten istedikleri yüksek puanlı bir bölümü tercih etmekten vazgeçmeli" dedi. Üniversite seçerken öğretim üyelerinin kalitesini ve okulun sağladığı olanakların incelenmesi gerektiğini söyleyen Erkut, "Burada hocaların deneyimli olmaları, kendi alanlarında tanınır olmaları ve akademik formasyonları önemli. Üniversitenin eğitimde teorikpratik dengesini iyi kurmuş olması, staj ve uluslararası değişim olanakları, eğitim programlarının esnekliği dikkate alınmalı" diye konuştu. Prof. Erkut, günümüzün en popüler mesleklerini şöyle sıraladı: Türkiye'de ekonomiye ivme katacak girişimcilere ve daha fazla sayıda nitelikli, profesyonel yöneticiye her zamankinden fazla gereksinim var. Kurumsallaşmaya başlayan ve yönetimde 2. ve 3. jenerasyonun devreye girdiği aile şirketlerinde ve yabancı sermaye akışının getirdiği ortaklıklar sonucunda nitelikli profesyonel yöneticiler daha da önem kazanacak. Evrensel değerlere sahip, birden fazla yabancı dil bilen, sektörleri iyi tanıyan, sonuç odaklı, takım çalışmasına yatkın yöneticilere ihtiyaç olacak. Bugün, gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında Türkiye'de işletme diplomasına sahip olanların oranı üniversite mezunlarının tümüne göre henüz çok düşük. Bu nedenle günümüzde işletme eğitiminde uzmanlaşma ağırlık kazanıyor. Finansal hizmetler, perakende hizmetleri, sağlık hizmetleri, turizm ve emlak; kamu hizmetleri, iletişim ve bilişim teknolojileri ve üretim sektörleri şu sanda ağır basıyor. Elektrik ve Elektronik, Endüstri ve Sistem mühendisliğine olan talep Türkiye'de ve dünyada hala çok yüksek ve bu sürecek. Ülkemizde hızla gelişmekte olan iletişim, donanım, dayanıklı tüketici malları üretimi gibi iş alanları artan sayıda Elektrik ve Elektronik Mühendisi istihdamını gerektiriyor. Yöneticilik becerilerine de sahip Endüstri ve Sistem Mühendislerine ise en üst düzeyde verimliliği ve etkinliği sağlayabilmek için üretim ve hizmet sektörlerinin tümünde ihtiyaç var. Her geçen gün önem kazanan iş alanlarından biri de konaklama ve yiyecek-içecek sektörü. Bu alanda öne çıkan ülkeler arasında özellikle Çin, Hindistan ve Rusya var. Dünyada bilinen markalar, otel zincirleri Türkiye'deki yatırımlarına devam ediyor. Gittikçe küreselleşen dünyada çok dilli, profesyonel, otel yöneticiliği alanında yetkin, evrensel değerlere sahip yöneticilerin de önemi hızla artıyor. ÜNİVERSİTE YILLARINI İYİ DEĞERLENDİRİN Özyeğin Üniversitesi Rektörü Erkut, 4 yıl sonrasının mezunlarının, kendilerini geliştirmek için öğrenim yıllarını çok iyi değerlendirmesi gerektiğini söyledi. İş dünyasının artık bilgiye ve sektörel deneyimine sahip gençlere öncelik tanıdığının altını çizen Erkut, "Gençlerimiz iş hayatında başarılı olmak için içlerindeki girişimci ruhunu öğrencilik yıllarında keşfetmeye başlamalı. Yabancı dil bilmeli, topluma karşı sorumluluklarının bilincinde olmalı, sonuç odaklı düşünmeli ve öğrenmeye her zaman açık olmalı" dedi. * * * ÖSS tercih kılavuzu yarın açıklanıyor. Star Gazetesi de bu süreçte üniversite adaylarının nasıl bir yol izlemeleri gerektiğini yeni kontenjanları da dikkate alarak araştırdı. İşte tercih yapmanın incelikleri... Bu yıl artırılan kontenjanlar, zorlaştırılan sınav soruları ve yükseltilen katsayılarla adaylar için bir bilinmeze dönüşen ÖSS tercih ve kontenjan kılavuzu yarın ilan edilecek. Adaylar bu kılavuz önderliğinde en doğru tercihi nasıl yapacaklar, nelere dikkat etmeleri gerekiyor ve tercih sırasında nasıl bir strateji izlenmeli? Tüm bu soruların yanıtlarını Türkiye Özel Okullar Birliği’nin (TÖDER) alanlarında uzman rehber öğretmenleri verdi. İşte tercih listesini hazırlarken dikkat edilmesi gereken noktalar: 145 BİNİN ALTINA TERCİH HAKKI YOK ÖSYS sonuç belgesinde yer alacak ÖSS puanları 145 binin altında olan adayların tercih hakkı bulunmadığından bu adaylar tercih formlarını doldurmayacaklardır. Ancak 145 bin-164 bin 999 arasında puan alan adaylar yalnız açık öğretim programları, önlisans programlarını (meslek liseleri öncelikli olmak üzere) tercih edebilirler. SAY-1, EA-1 ve SÖZ-1 puanlarından en az 165 bin ve daha fazla puan alan adaylar ise açık öğretim programlarının yanında, tablolarda belirtilen lisans programlarını (yüksekokullara) ve meslek liselerine hak tanınmış lisans programlarını tercih yapabileceklerdir. SAY-2,EA-2, SÖZ-2 ve dil puanında 165 bin ve daha fazla puan alan üniversite adayları ise lisans programlarını tercih etme hakkına sahip bulunuyorlar. SIRALAMAYI KÜÇÜKTEN BÜYÜĞE YAPIN Aday tercih listesini oluştururken ilk 3-5 tercihini kendi sıralamasından daha küçük sıralamaya sahip yükseköğretim programları arasından yapabilir. Aday ilk 3-5 tercihi dışındaki tercihlerini ise kendi sıralamasını göz önünde bulundurarak dengeli bir dağılım içerisinde yapmalıdır. Meslek lisesinde okuyan ya da mezun olan öğrencilerin de kendi alanları ile ilgili lisans tercihlerinde ek puan olarak hesaplanmış puanı göz önünde bulundurmaları doğru olacaktır. Aday için, ne olursa olsun bir yükseköğretim programına kaydolmak önemliyse, sonlardaki birkaç tercihini kendi sıralamasının çok altında başarıya sahip programlardan yazabilir. ÖSYM yerleştirmede adayların tercihlerinin sıralamasını değil, her adayın bireysel başarısını göz önüne almaktadır. Aynı yükseköğretim programını tercih eden iki adaydan Y-ÖSS sırası yüksek olanı, tercih sıralanmasındaki yerine bakılmaksızın öncelikle yerleştirilir. Bundan dolayı bir yükseköğretim programını son sıralardaki tercihlerde göstermenin yerleşme şansını azaltacağı veya üst sıralardaki tercihlerde göstermenin yerleşme şansını artıracağı düşüncesi doğru değildir. ALANINIZIN DIŞINA ÇIKMAYIN Adayların tercihlerini yaparken göz önünde tutmaları gereken en önemli noktalardan biri kendi alanında uygun bir programı tercih ettiğinde ağırlıklı ortaöğretim başarı puanının 0.8 kendi alanı dışındaki bir programı tercih ettiğinde 0.3 katsayısı ile çarpılacağıdır. Adaylar tek puan türünden tercih yapabileceği gibi farklı puan türlerinden de karışık tercih yapabilirler. Adaylar, tercih listelerine yazdıkları yükseköğretim programlarının, 2009-ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’ndaki özel koşullar ve açıklamalar bölümündeki bilgilerine dikkat etmelidirler. Çünkü durumları, belirtilen koşullara uymayan adaylar yükseköğretim programına yerleştirilecek puanı alsa bile tercihi geçersiz sayılacağından ÖSYM tarafından yerleştirilemez. İstemediğiniz yeri yazmayın Adaylar tercih yapma hakları bulunan tablolardan 24’ü geçmemek üzere istedikleri sayıda tercih yapabilir. Tercih alanlarının tamamının doldurulması zorunlu değildir. Adaylar, hiç istemedikleri, yerleştirilseler de okuyamayacakları bir yükseköğretim programını tercih listelerine asla yazmamalıdırlar. Merkezi sistemle bir yükseköğretim programına yerleştirilen adaylar ertesi yıl yeniden sınava girdiklerinde AOBP çarpım katsayısı düşeceğinden önemli bir puan kaybı olacak. Bu da adayın istediği programını kazanmasını güçleştirir. 2008 taban puanı fikir vermeli Tablo-3B’de ve Tablo-4’te (2009-ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu) 2008-ÖSYS sonuçlarına göre, yükseköğretim programlarının ilgili başarı sıralamasında o bölüme en son ilgili puan türünde kaçıncı öğrencinin yerleştiği yer alacaktır. Tercihlerinizi yaparken bu sıralamalar ile kendi sıralamanızı göz önünde tutmanız yararınıza olabilir. Ancak, Taban puanlar, her yıl ÖSS’nin Türkiye soru çözüm ortalamaları değiştiği için 2009-ÖSS’yi yansıtmamakta, sadece fikir verme amacını taşımaktadır. Bölümler ve kontenjanları (2) HUKUK FAKÜLTELERİ Hukuk fakültesi iş olanağı açısından sahip olduğu genişlik ve toplum içinde kazandırdığı statü açısından her zaman en çok tercih edilen bölümler arasında yer almaktadır. Öyle ki Türkiye Özel Öğretim Kurumları Derneği’nin (TÖDER) bu yıl üniversite sınavından önce 224 bin 350 öğrenci üzerinde yaptığı ankette ‘hangi bölümde okumak istersiniz? Sorusuna öğrencilerin yüzde 12.9’u tıp-eczacılık- diş hekimliği cevabını verirken, bunu 14.5 yüzdeyle mimarlık ve yüzde 9’u ile hukuk takip ediyor. Hukuk fakültesi tanımı: Toplumda bireylerin birbirleri ve devletle veya devletlerin birbirleriyle ilişkilerini düzenleyen yasaların uygulanması sırasında ortaya çıkan anlaşmazlıkların çözümü konusunda çalışacak hukukçular yetiştirilir. Programın amacı: Hukuk programının amacı, toplumda bireylerin birbirleri ile ve devletle veya devletlerin birbirleriyle ilişkilerini düzenleyen yasaların uygulanması sırasında ortaya çıkacak anlaşmazlıkların çözümü konusunda çalışacak hukukçuları yetiştirmek ve bu alanda araştırma yapmaktır. Okutulan dersler: Hukuk programında hukuk felsefesi ve sosyolojisi, Türk hukuk tarihi, anayasa hukuku, Roma özel hukuku, medeni hukuk, idare hukuku, devletler umumi hukuku, İslam hukuku, borçlar hukuku, ceza hukuku, ticaret hukuku ve vergi hukuku gibi dersler verilir. Gereken nitelikler: Hukuk fakültesinde başarılı olabilmek için öğrencinin lisede aldığı felsefe, mantık, sosyoloji, kompozisyon ve Türkçe derslerinde başarılı olması beklenir. Mezunların kazandığı unvanlar ve işleri: Hukuk fakültesinde 4 yıllık lisans programını tamamlayanlar daha sonra yaptıkları stajın konusuna göre genellikle ‘hakim’, ‘savcı’ ve ‘avukat’ unvanları ile çalışmaktadırlar. Bir kısmı da ‘danışman’ olarak görev yapar. Hakim mahkemede, vatandaşlar arasında çıkan anlaşmazlıkların hukuk kuralları çerçevesinde çözülmesine çalışır. Hakim veya savcı olabilmek için bir hukuk fakültesini bitirdikten sonra mahkemelerde staj yapmak gereklidir. Avukatlar insanların hukuki sorunlarıyla uğraşırlar. Avukat kendisine başvuranın şikayetini dinler, gerekirse davanın açılması için yol gösterir, savunmayı hazırlar ve mahkemede yargıca yazılı ya da sözlü olarak sunar, davayı kovuşturur, gerekirse olay yerine gidip keşif yapan mahkeme heyetine katılır. STAJ ZORUNLULUĞU Avukat olmak isteyenlerin de hukuk fakültesini bitirdikten sonra 1 yıl staj yapması gerekir. Staj süresinin yarısı mahkemelerde, yarısı tecrübeli bir avukatın yanında geçer. Avukat bir yazıhane açarak dava kabul etmeye başlayabilir. Bazı avukatlar kamu kuruluşlarında ve özel kuruluşlarda avukat veya hukuk müşaviri olarak görev alırlar. Her avukat, Türkiye Barolar Birliği’ne kaydolmak zorundadır. Avukatlık mesleğinde iş bulma olanağı; bulunulan bölgenin koşullarına ve avukatın yeteneklerine bağlıdır. Bunun dışında, hukuk fakültesini bitirenler hukuk danışmanlığı, hariciye meslek memurluğu gibi mesleklerde de iş bulabilmektedirler. Üniversite Fakülte/Yüksekokul Kontenjan Taban P. Tavan P. AKDENIZ ÜN. (ANTALYA) HUKUK FAK. 21 332,148 33,551 ANADOLU ÜN. (ESKISEHIR) HUKUK FAK. 52 332,421 34,309 ANKARA ÜN. HUKUK FAK. 615 343,811 367,354 ATATÜRK ÜN. (ERZURUM) HUKUK FAK. 21 32,852 334,007 ATILIM ÜN. (ANKARA) HUKUK FAK. 80 291,424 320,738 ATILIM ÜN. (ANKARA) H. FAK. (BURSLU) 9 325,789 328,752 ATILIM ÜN. (ANKARA) H. FAK.. (%50 BURSLU) 9 321,392 324,672 BAHÇESEHIR ÜN. (ISTANBUL) HUKUK FAK. 120 293,715 35,251 BAHÇESEHIR ÜN. (ISTANBUL) H. FAK. (BURSLU) 15 352,767 365,204 BASKENT ÜN. (ANKARA) H. FAK.. (%25 BURSLU) 10 32,142 324,486 BASKENT ÜN. (ANKARA) HUKUK FAK. 110 301,312 320,795 BASKENT ÜN. (ANKARA) H. FAK. (%50 BURSLU) 10 326,717 332,875 BILKENT ÜN. (ANKARA) HUKUK FAK. 120 309,827 360,179 BILKENT ÜN. (ANKARA) H. FAK.. (KAPSAMLI BURSLU) 20 364,834 373,487 ÇAG ÜN. (MERSIN) HUKUK FAK. 50 293,104 320,846 ÇAG ÜN. (MERSIN) H. FAK. (BASARI BURSLU) 5 326,482 329,739 ÇAG ÜN. (MERSIN) H. FAK. (DESTEK BURSLU) 15 320,987 326,233 ÇANKAYA ÜN. (ANKARA) HUKUK FAK. 120 299,592 328,286 ÇANKAYA ÜN. (ANKARA) H. FAK. (BURSLU) 10 33,644 342,328 ÇUKUROVA ÜN. (ADANA) HUKUK FAK. 21 330,558 336,788 DICLE ÜN. (DIYARBAKIR) HUKUK FAK. 62 326,967 341,207 DOGU AKDENIZ ÜN. (KKTC-GAZIMAGUSA) HUKUK FAK. 142 281,651 317,283 DOKUZ EYLÜL ÜN. (IZMIR) HUKUK FAK. 410 332,448 349,664 ERCIYES ÜN. (KAYSERI) HUKUK FAK. 52 33,058 351,535 ERZINCAN ÜN. HUKUK FAK. 62 326,791 340,406 GALATASARAY ÜN. (ISTANBUL) HUKUK FAK. 25 366,405 376,145 GAZI ÜN. (ANKARA) HUKUK FAK. 308 338,148 35,698 ISTANBUL BILGI ÜN. HUKUK FAK. 120 293,689 328,427 ISTANBUL BILGI ÜN. H. FAK. (BURSLU) 20 34,242 353,654 ISTANBUL KÜLTÜR ÜN. HUKUK FAK. 115 287,179 323,416 ISTANBUL KÜLTÜR ÜN. H. FAK.. (BURSLU) 10 329,784 348,459 ISTANBUL KÜLTÜR ÜN. H. FAK.. (% 50 BURSLU) 10 324,322 326,774 ISTANBUL TICARET ÜN. HUKUK FAK. 80 308,194 325,048 ISTANBUL TICARET ÜN. H. FAK. (BURSLU) 10 328,942 331,176 ISTANBUL ÜN. HUKUK FAK. 820 335,714 366,154 KADIR HAS ÜN. (ISTANBUL) HUKUK FAK. 80 28,987 327,811 KADIR HAS ÜN. (ISTANBUL) H. FAK. (BURSLU) 10 331,183 367,266 KARADENIZ TEK. ÜN. (TRABZON) HUKUK FAK. 21 330,191 337,906 KIRIKKALE ÜN. HUKUK FAK. 62 328,509 331,982 KIRIKKALE ÜN. HUKUK FAK. (IÖ) 52 32,678 331,895 KOCAELI ÜN. HUKUK FAK. 62 330,349 334,294 KOÇ ÜN. (ISTANBUL) H. FAK. (INGILIZCE) 37 324,247 348,906 KOÇ ÜN. (ISTANBUL) H. FAK.(ING.) (BASARI BURSLU) 6 364,334 374,741 KOÇ ÜN. (ISTANBUL) H. FAK..(ING.) (DESTEK BURSLU) 8 355,248 362,212 MALTEPE ÜN. (ISTANBUL) HUKUK FAK. 70 286,065 30,663 MALTEPE ÜN. (ISTANBUL) H. FAK. (BURSLU) 5 327,638 329,534 MALTEPE ÜN. (ISTANBUL) H. FAK. (ÜSTÜN BASARI BURSU) 5 324,742 335,062 MARMARA ÜN. (ISTANBUL) HUKUK FAK. 410 332,825 350,887 MARMARA ÜN. (ISTANBUL) HUKUK FAK. (IÖ) 410 329,212 332,986 SELÇUK ÜN. (KONYA) HUKUK FAK. 205 329,052 344,277 SELÇUK ÜN. (KONYA) HUKUK FAK. (IÖ) 205 327,125 32,975 UFUK ÜN. (ANKARA) HUKUK FAK. 50 296,682 324,879 UFUK ÜN. (ANKARA) H. FAK. (BURSLU) 5 327,678 335,952 ULUDAG ÜN. (BURSA) HUKUK FAK. 52 33,168 340,513 YAKIN DOGU ÜN. (KKTC-LEFKOSA) HUKUK FAK. 180 274,396 316,971 YAKIN DOGU ÜN. (KKTC-LEFKOSA) H. FAK.. (BURSLU) 10 321,068 325,439 YEDITEPE ÜN. (ISTANBUL) HUKUK FAK. 90 295,354 326,105 YEDITEPE ÜN. (ISTANBUL) H. FAK. (DESTEK BURSLU) 3 339,207 3,487 YEDITEPE ÜN. (ISTANBUL) H. FAK. (BASARI BURSLU) 27 351,589 363,705 BUGÜN - STAR