Türkiye'deki üniversitelerden alınan diplomaların Avrupa ülkelerinde de tanınmasının yolunu açan ''Avrupa Bölgesinde Yükseköğretimle İlgili Belgelerin Tanınmasına İlişkin Lizbon Sözleşmesi''ne ilişkin bürokratik süreç tamamlandı. Sözleşme, Türkiye'de 1 Mart 2007'de yürürlüğe girecek. Lizbon Sözleşmesi, sözleşmeye imza atan taraf ülkelerde yükseköğretim belgelerinin tanınmasına ilişkin hükümler içeriyor. Buna göre, ''bir tanıma kararı, yükseköğretim belgesiyle belgelenen bilgi ve beceri esasına dayanıyorsa, her taraf, tanımanın istendiği belge ile tanımanın istendiği tarafça bu belgeye karşılık gelen diploma arasında önemli bir fark görülmediği sürece diğer tarafça verilmiş yükseköğretim belgelerini tanıyacak.'' Yükseköğretime ilişkin belgelerin tanınmasını sağlamak amacıyla taraflar, alınan belgelerin tam olarak belirlenmesi için saydam sistemler oluşturma sorumluluğunu üstlenecekler. Taraflar, ulusal bilgi merkezleri aracılığıyla ya da başka bir biçimde UNESCO/Avrupa Konseyi Diploma Eki'nin ya da tarafların yükseköğretim kurumları tarafından verilen eşdeğer başka bir belgenin kullanımını destekleyecekler. Sözleşmeye imza atan bir taraf, diğer bir tarafça düzenlenmiş olan bir yükseköğretim belgesini, ''genel istihdam amaçları için öneri biçiminde, programlarına kabul edilmek için bir eğitim kurumuna öneri biçiminde veya herhangi bir yetkili tanıma makamına öneri biçiminde'' değerlendirecek. Taraflardan her biri, kendi ülkesinde ulusal mevzuatın belirli koşullarıyla ya da söz konusu kurumların köken taraf ile yapılan belirli anlaşmalarına bağlı olarak faaliyet gösteren yabancı eğitim kurumları tarafından düzenlenen belgeleri tanıyabilecek. TÜRKİYE'NİN ŞARTI YÖK Başkanvekili Prof. Dr. Aybar Ertepınar, ''Biz bu sözleşmeye imza atan ülkeler arasında olduğumuz için bizim diplomalarımızın da sözleşmeye imza atan ülkelerde tanınması onayı, buradaki sözleşmede kaydedilen prensipler dahilinde ele alınacak'' dedi. ''Tanıma'' konusunda tarafların, sözleşmede yer alan ancak kendi ülkelerindeki sistem gereği uygulayamayacakları hükümler için bazı ''rezervler'' koyabildiklerini ifade eden Ertepınar, şöyle konuştu: ''Türkiye de anlaşmaya şöyle bir rezerv koydu: Avrupa'da yükseköğretime giriş için formal olmayan eğitim türleri de değerlendirmeye alınır ama başvuruya hayır da denilebilir. Bizde ise üniversiteye girmek için kişinin formal eğitimden geçmiş olması zorunludur. Yani lise mezunu olma koşulu vardır. Başka bir eğitim türüyle giremezsiniz. Türkiye, bu çerçevede bir çekince koydu. Zaten bu konuyla ilgili bu anlaşmada ülkelerin çekince koyma, 'ben bunu uygulamayacağım' deme hakkı var. Biz de bunu uygulayacağız ve taraf ülkelerin hepsi buna uymak zorunda. Biz sadece üniversiteye girişte formal olmayan eğitimin başvuruyu engelleyeceğini söyledik.'' Lizbon Sözleşmesi'ne 47 ülkenin imza attığına işaret eden Ertepınar, Türkiye'nin de bu ülkelerdeki yükseköğretim kurumlarından alınan belgeleri, sözleşmedeki ''tanıma'' ile ilgili hükümler çerçevesinde değerlendireceğini vurguladı. ''DENKLİK YÖNETMELİĞİNİ DEĞİŞTİRECEĞİZ'' Bir yükseköğretimin kurumundan alınan diplomanın denkliğin kabul edilebilmesi için birkaç temel ilke bulunduğunu anlatan Ertepınar, diplomaların denkliğinin yapılabilmesi için belirli belgeler gerektiğini hatırlattı. Ertepınar, Türkiye'deki üniversitelerde de verilmeye başlanan diploma ekinin, bunun bir parçası olduğunu ifade etti. Ertepınar, sözleşmenin Türkiye'de 1 Mart 2007 tarihinde yürürlüğe gireceğini belirterek, ''Bizim Denklik Yönetmeliğimiz de bu tarihten önce, bu sözleşme hükümlerine uyumlu şekilde düzenlenecek ve yürürlüğe girecek'' dedi. Lizbon Sözleşmesi'nin 1997 tarihinde imzalandığını, Türkiye'nin bu sözleşmeyle ilgili iç mekanizmayı 2004 yılında başlattığını anlatan Ertepınar, sözleşmenin Bakanlar Kurulu ve Cumhurbaşkanı tarafından Kasım 2006'da onaylandığını, Avrupa Konseyi'ne de 8 Ocak 2007 tarihinde ulaştırıldığını bildirdi. Ertepınar, Avrupa Konseyi'nin sözleşmenin Türkiye'de yürürlüğe giriş tarihini 1 Mart 2007 olarak belirlediğini ifade etti.