Nöroloji Uzmanı Dr. Abdulkadir Tunç, düşmenin yaşlılarda ciddi bir sağlık sorunu olduğunu ve buna önlem alınması gerektiğini söyledi.

65 yaş üzerindeki yaşlıların yüzde 40'ı yılda bir kez, bu oranın yarısından fazlası ise çok kez düştüğünü kaydeden Tunç, çevresel faktörlere bağlı düşmenin basit önlemlerle engellenebileceğini ifade etti.

Düşmenin oldukça sık görülen, genellikle dengenin bozulması, bazen şuur kaybının eşlik ettiği, ciddi fiziksel yaralanmayla sonuçlanabilen önemli bir sağlık sorunu olduğunu belirten Tunç, düşme iç ve dış faktörler olarak ikiye ayırdıklarını, 65 yaş üzerindeki yaşlıların yüzde 35-40'nın her yıl bir kez düştüğünü, bu oranın yarısından fazlasının ise birden çok defa düştüğünü kaydetti.

Yaşlının duruş ve yürüyüşündeki değişiklikler ile görme, işitme ve derin duyunun azalması ya da bozulması gibi fizyolojik değişikliklerin iç faktörler olarak sıralanabileceğini vurgulayan Nöroloji Uzmanı, açıklamalarını şöyle sürdürdü: "İç faktörler, kanamalar, viral hastalıklar gibi akut durumlar, parkinson hastalığı, ortostatik hipotansiyon, felç durumları, eklem ve kas hastalıkları gibi kronik hastalıklardır. Çoklu ilaç kullanımına bağlı ilaç etkileşimleri ve ilaç yan etkileri de düşmelere sebep olabiliyor. Dış faktörlerde ise tüm düşmelerin yaklaşık üçte biri çevresel, dış faktörlere bağlıdır. Yaşlıların yaşadıkları alanlardaki aydınlatma, ya da tersine fazla ışıklı ortam, oturduğu koltuğun, yatağın yüksekliği, düzgün olmayan ya da cilalı yer yüzeyi, banyo ve tuvaletlerde tutunma yerlerinin bulunmaması, kaymaz paspas ve basamakların olmaması gibi faktörler düşmeye zemin hazırlayan tehlikeli çevresel faktörleridir. Ayrıca pantolon paçaları ya da etek uzunluğu, ayakkabı bağları, güvenli olmayan yürüteç ve metal bastonlar tehlike az edebilir."

"DETAYLI MUAYENE YAPILMALI"

Düşme sorununa çözüm bulmak için detaylı bir muayene yapılması gerektiğini vurgulayan Abdulkadir Tunç, oturma ve yürüme dengesinin ölçülmesi, B12, demir eksikliği tahlilleri, tiroid hormon bozukluğu, beyin görüntülemeleri ve kan akımlarının değerlendirilmesinin yanında kalp muayenesinin de yapılması gerektiğinin altını çizdi. Nöroloji Uzmanı Dr. Abdulkadir Tunç, hastaneden çıkışlara da dikkat çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü: "Yaşlılarda hastaneden çıkış sonrası düşme ilk iki haftada 8 kat daha yüksektir. Kazalar dışındaki düşme nedenleri arasında kalp-damar hastalıkları ilk sıradadır. Düşmeye en sık neden olan nörolojik hastalıklar inme ve Multiple Skleroz (MS) olup bunları Parkinson hastalığı izlemektedir."

ALZHEİMER HASTALIĞI DÜŞME HASTALIĞINI 8 KAT ARTTIRIYOR

Alzheimer hastalığı gibi bunama durumlarında ise düşme riskinin normal yaşlılara göre en az 8 kat arttığını ifade eden Tunç, inme geçiren yaşlıların dörtte üçünün ilk 6 ay içerisinde düştüğünü, idrar çıkışını arttıran tansiyon ilaçları, antidepresanlar ve antipsikotiklerin ise düşmeye en sık neden olan ilaçlar olduğunu dile getirdi. Abdulkadir Tunç, vertigo gibi denge bozukluklarına bağlı düşmelerin ise yüzde 36 gibi bir oranda bulunduğunu, ayrıca görme kaybının da düşme riskini iki kat arttırdığına işaret etti.

Tunç, düşmenin çevresel faktörler ve alınması gereken tedbirleri ise şöyle sıraladı:

"Yeterli aydınlatma sağlanmalı, yatak odası ve koridorlarda gece lambası olmalı, duvarlar açık renkli olmalı, elektrik fiş ve prizleri kolayca görülebilecek şekilde olmalı.

Mobilyalar tekerlekli olmamalı, sallanan mobilyalar tamir edilmeli, yatak çok yüksek olmamalı.

Kayabilecek parça halı-kilim vb konmamalı, eşikler kaldırılmalı, kaymayan paspaslar kullanılmalı, halı kenarları kalkık olmamalı, yerde oyuncak vb bulunmamalı, halılar az tüylü olmalı, açık ve düz renkli olmalı.

Merdiven kaplamaları iyi olmalı, basamak kenarlarına fosforlu bant yapıştırmalı, kenarlarda trabzanlar olmalı, koridorda tutamaklar olmalı, basamaklar eşit, geniş ve alçak olmalı.

Banyo ve tuvaletlerde zemin kaymayan bir malzeme ile kaplanmalı, kalın kavrama demirleri ve parmaklıklarla donatılmalı, duş veya küvette tabure bulunmalı

Mutfakta yere dökülen sıvılar hemen temizlenmeli, sık kullanılan eşyalar kolayca ulaşılabilecek raflarda olmalı.

Dış ortamlarda kaymayan ayakkabı giyilmeli, kaldırımlar alçak ve düzenli olmalı, kaygan zeminler önlenmeli, varsa işaret koymalı, uygun rampa eğimleri verilmeli, aydınlatma yeterli olmalı.

Medya ve internet aracılığı ile sağlık taramaları, düşme risk faktörleri hakkında eğitim ve farkındalığı arttırma, kas kuvveti ve dengeye yönelik egzersiz seansları, ayakkabı ve çevresel tehlikelere yönelik tavsiyeler toplumsal programların belli başlı unsurlarını oluşturmalıdır."
CİHAN