Tayvanlı Evergreen şirketine ait Ever Given isimli gemi, salı günü karaya oturup Süveyş Kanalı’na enlemesine şekilde sıkıştığından beri bölgede çalışmalar devam ediyor. Ancak, 400 metre uzunluğunda, 59 metre genişliğindeki gemi tüm çabalara rağmen kurtarılamayınca, dün sabah saatlerinde açılan deniz trafiği yeniden kapatıldı.
Evergreen, geminin şiddetli rüzgar nedeniyle yönünün saptığının ve karaya oturduğunun tahmin edildiğini açıkladı.
'En az 150 gemi bekliyor'
AFP'nin aktardığına göre, kanalın hizmeti sağlayıcısı şirket Leth Agencies, en az 150 geminin Ever Given nedeniyle rotalarına devam edemediklerini açıkladı. Kaza nedeniyle, birçok uluslararası şirketin milyarlarca dolarlık kargoları tehlikeye düşerken, lojistik zincirleri de gecikmelerden dolayı zarar ediyor.
Geminin sahibi Japon şirket Shoei Kisen Kaisha Ltd., kanaldaki tıkanmanın neden olduğu küresel kargaşa nedeniyle yazılı özür metni yayımladı. Açıklamada, "Bu durumu mümkün olan en kısa sürede çözmek için çalışmaya devam edeceğiz. Süveyş Kanalı üzerinden seyahat eden ve seyahat etmeyi planlayan gemiler de dahil olmak üzere bu olaydan etkilenen tüm taraflardan özür dileriz" denildi.
Tazminat davası açılabilir
Reuters'ın konuya yakın kaynaklara dayandırdığı haberine göre, Ever Given'in sahibi ve sigortacıları, gemi hızlı bir şekilde yeniden su yüzüne çıkarılsa bile milyon dolarlık taleplerle karşı karşıya kalabilir. Buna göre, Süveyş Kanalı Kurumu (SCA), geçiş kesintiye uğradığı için Shoei Kisen Kaisha Ltd.'den tazminat talep edebilir.
Ayrıca, Kanal'da sıkışmış diğer gemilerdeki kargo sahipleri de bozulan malları veya teslim tarihlerinin kaçırılması nedeniyle zararlarının karşılanmasını isteyebilir.
Ünlü denizcilik dergisi Lloyd's List, Süveyş Kanalı'nın kapanması nedeniyle, 9 milyar dolar değerindeki malın bozulduğunu yazdı.
Deniz riski danışmanlığı şirketi Allianz Global Corporate & Speciality'nin (AGCS) Başkanı Rahul Khanna, gemi nedeniyle kanalda oluşan hasarların da şirketin başını derde sokabileceğini kaydetti. Ayrıca, çevre kirliliği de Evergreen şirketine pahalıya patlayabileceği ancak şimdilik gemiden herhangi bir sızıntı olmadığı belirtildi.
Petrol ve gaz sevkiyatı tehlikede
Kanaldaki tıkanma, Ortadoğu'dan Avrupa'ya petrol ve gaz sevkiyatlarını da riske atıyor. Analitik firması Kpler, ham ve rafine ürünler taşıyan 20'den fazla petrol tankerinin de kesintilerden etkilendiğini açıkladı. Brent ham petrolünün fiyatı Perşembe günü 63 doların üzerindeydi.
'Geminin boşaltılması gerekebilir'
Gemide bulunan 25 personel ve 2 kaptanın sağlık durumunun iyi olduğu belirtilirken, yetkililer, kurtarma çalışmalarına bu akşam da devam edeceklerini açıkladı. İsminin açıklanmaması koşuluyla Reuters'a konuşan bir yetkili, eğer gemi çekilemezse, sular yükseldiğinde kargonun boşaltılması gerekeceğine işaret ederek, "İşçilerin gemiden konteynırları boşaltmak zorunda kalmamayı umuyor, zira bu işlem neredeyse bir gün sürer" dedi.
Şimdiye kadar, kurtarma çalışmalarının başarılı olamamasının nedeninin geminin pruvasının kanalın içine saplanmış olabileceği belirtiliyor.
Benzer bir kaza daha önce 2019 yılında da gerçekleşmişti. Almanya'nın Hamburg liman kentinde Elbe Nehri'ne demir atan bir kargo gemisi küçük bir feribotla çarpışmıştı. Feribotta ciddi hasar meydana gelirken, yetkililer kazanın rüzgardan kaynaklandığını belirtmişti.
Dünya ticaretinin yaklaşık yüzde 10'u Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayan 193 kilometre uzunluğundaki Süveyş Kanalı'ndan geçiyor. Avrupa ile Asya arasındaki en kısa deniz yolu olan Süveyş Kanalı'nı yılda yaklaşık 19 bin gemi kullanıyor.
