Başbakan Angela Merkel, öldürülenlerin yakınlarından af diledi ve "Almanya Başbakanı olarak cinayetlerin aydınlatılması, bunların arkasındaki kişilerin ortaya çıkartılması ve yargılanması konusunda her türlü çabayı harcayacağıma söz veriyorum." dedi. Saldırıların Alman demokrasisine yönelik olduğuna dikkat çeken Merkel, "Bu saldırılar ülkemiz için utanç verici. Biz tek bir ülke ve tek bir toplumuz." diye konuştu. Almanya Cumhurbaşkanlığı öncülüğünde tüm anayasal kurumlarının ortak daveti ile Berlin'deki Konser Evi'nde anma töreni düzenlendi. Törene Cumhurbaşkanlığı görevine vekâlet eden Bavyera Eyaleti Başbakanı Horst Seehofer, Federal Meclis Başkanı Norbert Lammert, Federal Kabine üyeleri, bazı eyaletlerin başbakanları, parti yöneticileri, politikacılar, Cumhurbaşkanı adayı Joachim Gauck, aşırı sağcılar tarafından öldürülen kurbanların yakınları, TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Ayhan Sefer Üstün'ün başkanlığındaki heyeti ve Türkiye'nin Berlin Büyükelçisi Hüseyin Avni Karslıoğlu'nun da bulunduğu yaklaşık bin 200 davetli katıldı. Seehofer, Lammert ve Merkel'in en ön sırada bazı kurbanların yakınlarıyla oturduğu anma töreni, ellerinde mum taşıyan bir grup öğrencinin tören salonuna girmesiyle başladı. Berlin Güzel Sanatlar Üniversitesi Orkestrası'nın Johann Sebastian Bach'ın eserini seslendirmesinden sonra, görevinden ayrılan Cumhurbaşkanı Christian Wulff'un yerine bir konuşma yapan Başbakan Merkel, davetlileri kurbanları anmak amacıyla kısa süreli bir suskunluğa davet etti. CİNAYETLERİ AYDINLATACAĞIZ Başbakan Angela Merkel, cinayetlerden sonra kurbanların yakınları zan altında bırakılması ve onlardan şüphelenilmiş olmasından dolayı kendilerinden af diledi. Bu anma töreninin kurbanların ailelerin yalnız olmadığını göstermek ve acılarını bir nebze dindirmek amacıyla düzenlediklerini belirten Merkel, "Almanya Başbakanı olarak cinayetlerin aydınlatılması, bunların arkasındaki kişilerin ortaya çıkartılması ve yargılanması konusunda her türlü çabayı harcayacağıma söz veriyorum." dedi. Neonazi kurbanlarının isimlerini tek tek okuyarak onların yaptığı iş ve hayallerine değinen Merkel, Almanya'da insanların sadece farklı kültürden, dinden gelmelerinden ya da derilerinin renginden dolayı takibe uğramalarına ya da şiddete maruz kalmalarına izin vermeyeceklerini söyledi. Bazen devlet olarak yeterli kalmadıklarını da kabullenmek zorunda olduklarını belirten Merkel, aşırı sağcılığın sebeplerini neler olabileceği yönde fikir yürüttü. "Sadece şiddete başvuran aşırı sağcılar tehlikeli değil, vurdumduymazlık, dikkatsizlik zamanla insanın ruhuna işliyor ve aşırıcılığın dışarı çıkmasına sebep oluyor." diyen Merkel, sözlerin icraatlara dönüştüğüne vurgu yaparak, en basit ırkçı söylemlerin bile hassasiyetle izlenmesi ve vatandaşların uyanık olması gerektiğini belirten Merkel, sözlerin bir müddet sonra şiddete dönüşebileceğinin unutulmaması gerektiğini kaydetti. Merkel'in konuşmasının ardından orkestra Cemal Reşit Rey'in de bir eserini seslendirdi. Daha sonra Ahmet Muhip Dıranas, Erich Fried, Bertolt Brecht ve Josef Reding'in şiirleri Alman oyuncular Iris Berben ve Erol Sander'in yorumuyla okundu. Tanınmış müzik yapımcısı Mousse T. (Mustafa Gündoğdu) de anma töreni için özel olarak Sting'in "Fragile" adlı eseriyle John Lennon'un "Imagine" eserini çağdaş klasizmin 2 parçası olarak orkestra için potpuri şeklinde uyarladı. TAZMİNATI İSTEMEDİ Merkel'in yanı sıra programda aşırı sağcıların katlettiği kurbanların yakınlarına söz verildi. Aşırı sağcılar tarafından Kassel kentinde öldürülen Halit Yozgat'ın babası İsmail Yozgat, törende yaptığı konuşmada, görevinden ayrılan Cumhurbaşkanı Christian Wulff'a teşekkür etti. Kendilerini Cumhurbaşkanlık Sarayı'nda çok iyi bir şekilde ağırladığına dikkat çeken Yozgat, iyi bir ev sahibi olduğunu sözlerine ekledi. Kendilerine teklif edilen 10 bin Euro'luk tazminatı kabul etmek istemediklerini, kanser olanlara yardım etmek için bir vakıf kurmak istediklerini anlatan Yozgat, Alman devletinden şu isteklerde bulundu: "Katilleri ve onların yardımcılarını bulmasını istiyoruz, bu konuda Alman adaletine güveniyoruz. Oğlumun doğduğu ve öldürüldüğü "Hollaendische Strasse" adlı sokak Halit Sokağı olsun." ŞÜPHE VE ZAN ALTINDA HAYAT Daha sonra aşırı sağcıların öldürdüğü ilk kurban olan Enver Şimşek'in kızı Şemiya Şimşek söz alarak, "Ben babamı kaybettim. Bunun başka ailelerin başına gelmemesi için elele verelim." dedi. Anlamlı bir konuşma yapan Şimşek, babasının öldürülmesinden sonra kendilerinden, özellikle annesinden şüphe duyulduğunu, hatta polisin babasının uyuşturucu ticaretiyle ilgilenmiş olabileceğini tahmin ettiğini dile getirdi. "Siz 11 yıl zan ve şüphe altında yaşamak ne olduğunu bilir misiniz?" diyen Şimşek, "Şimdi katillerin aşırı sağcılar olduğunu öğrendik. Bununla yetinip kendimizi avutmamız mı lazım? Sadece annem babam başka ülkeden geldiği için ben bu ülkenin yabancısı mıyım? Almanya'yı terk mi etmeliyim şimdi, hayır bu çözüm olamaz. Almanya'da tüm insanların istediği gibi yaşayabilmesi için siyasetçilere de önemli görevler düşüyor." diyerek, sonuçta bu konuda herkesin birlikte çaba harcaması gerektiğini ve tek çözümün bu olabileceğini sözlerine ekledi. UMUT MUMU Son konuşmayı ise aşırı sağcıların son kurbanı olan Mehmet Kubaşık'ın kızı Gamze Kubaşık yaparak, gelecekte birlikte iyi bir yaşam için birlikte çaba harcanması gerektiğini söyledi. Anma töreninin sonunda Şimşek ve Kubaşık, öğrencilerin içeriye taşıdığı ve "umut" adı verilen mumu sembolik olarak birlikte salon dışına taşıdığı sırada tüm davetliler ayağa kalkarak alkışladı. CİHAN