Mayalardan kalma 2 bin 500 yıllık çikolata kalıntısına, Meksikalı arkeologlar kupa yerine bir tabakta rastladı. Çikolatayı içecek olarak kullandıkları daha önceden bilinen Mayaların, katı yiyeceklerde de baharat veya sos olarak kullanmış olması ihtimalini ortaya çıkardığına dikkati çekti. Meksika Ulusal Antropoloji ve Tarih Kurumu’nun yaptığı keşif, İspanyol öncesi kültürlerde çikolatanın içecek olarak kullanıldığı yönündeki yaygın görüşü değiştirdi. Kakao taneleri ve kabuklarının, tanelerin ezilmesi ve sıvılara ilave edilmesi veya kakao kabuğundaki kabukların etrafında kalan kısmının mayalanması suretiyle yapılan bu çeşit içeceklerin seçkin kişiler için hazırlandığına inanılıyordu. Arkeolog Tomas Gallareta yaptığı açıklamada,“Kakao, ilk kez yiyecek sunmak için kullanılan bir tabakta bulundu. Bunun öğütülme amacıyla tabakta olması pek mümkün değil. Mayaların bu iş için tabak değil öğütücü taşlar kullanması gerekir.” dedi. Tabak parçalarının üstünde rastlanan çikolata izleri, Yucatan yarımadasındaki Paso del Macho arkeolojik kazı alanında 2001 yılında bulundu. Ortak bir araştırma projesi çerçevesinde ABD’nin Mississippi eyaletinde bağlı Jackson’da Millsaps College yüksek okulunda bilim adamlarının yardımıyla yapılan testlerde bulunan izlerin çikolataya ait olduğu resmen tescil edildi. Meksika Ulusal Antropoloji ve Tarih Kurumu’ndan yapılan açıklamada, keşfin bugün Meksika mutfağında yer alan bazı çikolata bazlı yemeklerin kökenlerinin çok eskiye uzandığının bir işareti olabileceği açıklandı.