"TÜRKİYE'DE YENİ MİT KANUNU HAK İHLALLERİNE KAPI AÇIYOR"
İnsan Hakları İzleme Örgütünün internet sitesinden yapılan açıklamasında yeni MİT kanununun, bir yandan MİT'in izleme, gözleme ve dinleme yetkililerini artırırken, diğer yandan da teşkilata atfedilebilecek hak ihlallerini açığa çıkartan gazetecileri hapis cezasıyla tehdit ettiği belirtildi.
Örgütün Türkiye Raportörü Emma Sinclair-Webb, "Yeni MİT yasası, bir yandan teşkilata neredeyse sınırsız yetkiler verirken, diğer yandan da bu yetkilerin suistimalini açığa çıkartmaya çalışanların cezalandırılmasını öngörüyor" dedi.
Açıklamada yeni yasa ile birlikte MİT personeline fiilen yasal dokunulmazlık verildiği belirtildi. Yeni yasa ile birlikte özel yaşamın dokunumazlığının ihlal edilebileceğini dikkat çekildi. "Türkiye'nin kanunları, genellikle, mahrem bilgilerin muhafazası ve bu bilgilere erişimin kapsamı konusunda net sınırlar çizmiyor. Yeni MİT yasası ise özel yaşamın dokunulmazlığı hakkını temelden zedeliyor" dendi.
İŞKENCECİYE DOKUNULMAZLIK GELİYOR
Yasadaki önemli bir tehlikenin işkence gibi çok ağır insan hakları ihlalleri yapan istihbarat personeline yasal dokunulmazlık sağlanması olasılığı olduğunu belirten örgüt, şu noktaya dikkat çekiyor: “Buradaki tehlike görevlerinin ifası sırasında, örneğin işkence gibi çok ağır insan hakları ihlalleri yapan istihbarat personeline de yasal dokunulmazlık sağlanması olasılığı. Kaldı ki yasa, istihbarat teşkilatını da fiilen hukukun üzerinde bir konuma yerleştiriyor, zira yasa uyarınca, teşkilatın faaliyetleriyle ilgili savcılık soruşturması açılıp açılmayacağına, yine teşkilatın kendisi karar veriyor.” Yasa, istihbarat personeline yönelik olarak bir şikâyet veya ihbar söz konusu olduğunda, savcılığın MİT Müsteşarlığı’na bilgi vermesini öngörüyor. İstihbarat biriminin, iddia edilen suistimalin MİT’in “görev ve faaliyetlerine ilişkin olduğunu belirtmesi veya belgelendirmesi hâlinde” savcılık soruşturması durduruluyor ve teşkilat personeli fiilen yasal dokunulmazlık kazanmış oluyor. Yani suistimal iddiaları karşısında savcıların re’sen soruşturma açma veya teşkilatın faaliyetlerini yargı denetimine tabi tutma yetkisi bulunmuyor.
ÖZEL HAYAT TEHDİT ALTINDA
Yeni kanunun, devletin hesap verebilirliği ilkesini, basın özgürlüğünü ve özel yaşamın dokunulmazlığı hakkını zedeleyecek nitelikte olduğu belirtilen açıklamada, kanunda yer alan birçok önemli düzenlemenin Türkiye’nin insan hakları alanındaki hem uluslararası hem de iç hukuktan kaynaklanan yükümlülüklerini ihlal ettiği, dolayısıyla bu düzenlemelerin hiç gecikmeksizin değiştirilmesi gerektiği vurgulandı. Yeni yasa, Milli İstihbarat Teşkilatı’na, bireyler hakkındaki mahrem bilgileri, belgeleri ve verileri kamu kurum ve kuruluşlarından, bankalardan, arşivlerden, şirketlerden, diğer tüzel kişilerden ve hatta tüzel kişiliği haiz olmayan örgütlerden, mahkeme kararı olmaksızın toplayabilmesi için çok geniş yetkiler veriyor.Yasa talep edildiğinde bu bilgilerin MİT’e verilmesini zorunlu kılıyor ve diğer yasa, tüzük ve yönetmeliklerde aksine hükümler bulunması halinde, bu yasanın hükümlerinin geçerli olacağını belirtiyor.
"HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ İLKESİ ZAYIFLATAN BİR DÜZENLEME"
İnsan Hakları İzleme Örgütü yeni yasayı, Türkiye hükümeti'nin bu yıl içerisinde çıkarttığı, devletin gücünü olası hak ihlallerine karşı uygun yasal güvenceler getirmeden artıran ve hukukun üstünlüğü ilkesini zayıflatan bir dizi yasal düzenlemenin en son örneği olarak tanımladı..
