İki
ülke, nükleer
silah kapasitelerini yarıya indirmeyi taahhüt ederek silahsızlanma konusunda önemli bir adım attı.
Afganistan operasyonlarında
Rusya topraklarının kullanılacak olması, dünya kamuoyu tarafından olumlu değerlendirildi. Rus basınında da ABD Başkanı Obama ile Rusya Devlet Başkanı Dmitri
Medvedev'in görüşmeleri ve imzalanan
anlaşmalar geniş bir şekilde ele alındı.
Ancak uzmanların büyük çoğunluğu, ikili ilişkilerde yeni bir sayfa açılacağı konusundan ümitsiz. Zira, verilen mesajlardan hiç biri Rusya'nın kazancına değil. Buna karşın,
Washington istediğini aldı.
Öncelikle nükleer başlık kapasitesinin azaltılması, Rusya'nın güvenliği açısından zayıf bir nokta oluşturuyor. Zira
Moskova'nın elindeki nükleer silahlar daha az
modern ve ABD'nin nükleer silahları kadar
teknik kapasitesi yüksek değil. Buna '
evet' diyen Rusya, uzunca bir süredir gündemde tuttuğu '
Avrupa Güvenlik Anlaşması' ile ilgili herhangi bir
cevap alamadı. Rusya'nın nükleer silahlarda
indirimi,
füze kalkanı ile birlikte ele alalım teklifi de doğrudan Obama tarafından reddedildi. Obama, "Doğu Avrupa'ya yerleştirilmesi planlanan
füze kalkanı Rusya'ya karşı asla başarılı olamaz. Zaten hedefi de Rusya'nın dışında" dedi. Medvedev de, "Biz bu iki konunun birlikte ele alınmasını istiyoruz" demekle yetindi.
NATO'nun genişlemesi konusunda da Obama, Rusya'yı rahatlatacak herhangi bir açıklama yapmadı. Rusya
ekonomik ve siyasi açıdan eski Sovyet ülkeleri ile birlikte hareket etmek istiyor. Obama, bu konuda Rusya ile aynı fikirde olmadığını açıkça söyledi. Obama, "Gürcistan'da mevcut durum kabul edilemez. Gürcistan'ın toprak bütünlüğünden yanayız. Ancak yeni bir askeri operasyona da karşıyız." uyarısı yaptı. Rus aydınlara göre, Washington, NATO'nun genişlemesi ve füze kalkanı projesinden vazgeçmedikçe, iki ülke ilişkilerinde yeni bir sayfa açacağını iddia edemez. Obama ile bu sabah bir araya gelecek Rusya Başbakanı
Vladimir Putin de bunu söylemişti: "Füze kalkanı ve NATO'nun genişlemesinden vazgeçilirse, ikili ilişkilerde büyük gelişme sağlanır"
RUSYA, ABD'Yİ EMPERYALİST OLMAKLA SUÇLAYAMAYACAK
Rus aydınlara göre, ABD bir taraftan Irak'tan çekilme programını sürdürürken, diğer taraftan da Afganistan ve Pakistan'da istikrarlaşan duruma müdahalede Rusya'nın desteğini almak istiyor.
Artık Afganistan operasyonları için Rusya'nın kara ve
hava sahası kullanılacak. ABD bölgeye gerçekleştireceği yıllık 4 bin 500 uçuş için, Rusya'ya herhangi bir ödeme yapmayacak. Bu da ABD açısından 133 milyon dolarlık nakit
kazanç anlamına geliyor.
Uzmanlara göre Çin, Afganistan operasyonlarında ABD ile
işbirliğine hazır olduğunu söyledi.
Pekin, baştan bu yana ABD ile küresel mali krizin çözülmesi konusunda da iş birliği öneriyor. Uzmanlara göre, Rusya Afganistan operasyonlarında ABD'ye
destek sağlarsa, orada ABD'nin işlediği her "günaha" ortak olacak. Bu durumda Moskova, ABD'nin petrol temelli emperyalist açılımlarının da "günahını" üslenecek.
NELER ÜZERİNDE UZLAŞILDI?
Nükleer silahlarda indirim: Taraflar nükleer başlık sayılarını 1500-1675 aralığına çekecek.
Afganistan: Rusya hava ve kara sahasının Afganistan operasyonlarında kullanılmasına izin verecek. Buna göre ABD herhangi bir
ücret ödemeden yılda 4 bin 500 uçuş gerçekleştirecek.
Hükümetlerarası Komisyon: Liderler 1990'lı yıllarda aktif olan Gore-Çhernomirdin Komisyonu'nu yeniden aktif hale getirecek. Komisyon, enerji,
terörle mücadele konularında işbirliğini ele alacak. İş ve bilim dünyasında koordinasyonunu sağlayacak.
Füze Savunması: Taraflar ortak bir merkez oluşturacak. Tehditler konusunda bilgi alış verişi sağlanacak.
Askeri İşbirliği: Rusya ve ABD
Genelkurmay başkanlarının imzaladığı anlaşmaya göre, askeri işbirliği geliştirilecek. 1992 yılında kurulan,
İkinci Dünya Savaşı,
Vietnam ve Afganistan'da kaybolan askerlerle ilgili ortak çalışma yürütülecek. Bu anlaşma beş yıl önce dondurulmuştu.
(CİHAN)