Irak parlamentosunda cumhurbaşkanlığı için yapılan
oylamada Celal
Talabani ve Şii
ittifakından Hüseyin
Musevi aday oldu. Irakiye milletvekillerinin oylamadan çekilmesi üzerine en çok oy alan Talabani meclisteki milletvekili tam sayısının 3'te 2'sine (217 oy) ulaşamadı. Bunun üzerine ikinci tura geçildi ve 199 oy alan Talabani, yeniden
cumhurbaşkanı seçildi.
Celal Talabani oylama sonuçları açıklandıktan sonra
Meclis'te
yemin ederek görevine başladı.
Talabani ilk oylamada 195 oy alırken, rakibi
Hüseyin Musevi de 12 oy aldı. İkinci tur oylamada ise Hüseyin Musevi yarıştan çekildi.
Bu arada, Irakiye listesi, taleplerinin yerine getirilmemesi üzerine oylamadan çekildiğini açıkladı. Irakiye listesi milletvekili
Muhammed Timimi'nin, Irakiye listesinin diğer siyasi kitlelerle imzaladığı ittifak gereği Cumhurbaşkanı oylaması öncesi taleplerinin parlamento oturumunda kabul edilmesi gerektiğini hatırlatması üzerine
kriz yaşandı. Oyalamaya geçildikten sonra oturumu yöneten
Usame Nuceyfi'nin talebi üzerine, taraflar arasında imzalanan vesikanın ibrazı üzerine Nuceyfi, güvensizliğin hakim olduğu bir yerde duramayacağını dile getirerek, oturumu yönetme işini yardımcısına devretti.
Irakiye listesi lideri İyad
Allavi başta olmak üzere, Irakiye'nin neredeyse tüm milletvekilleri salonu terk etti. Mesut
Barzani,
Kürt ittifakının kurmaylarını ikna etmesi için Irakiye listesine göndermesine rağmen Irakiye listesi oylamanın yapıldığı salona geri dönmedi.
Basın açıklaması yapan Irakiye listesi sözcüsü
Haydar Molla,
Başbakan Nuri El Maliki Başkanlığındaki Kanun Devleti listesinin, diğer siyasi taraflarla imzaladıkları ve Irakiye kurmaylarından
Salih Mutlak, Zafer El Ani ve Rasim Elş Avvadi'ye uygulanan ambargonun kaldırılmasını öngören ittifaka
darbe yapmak istediğini dile getirdi. Molla, başlangıcı siyasi ittifaklara karşı darbe yapan bir hükümette kesinlikle yer almayacaklarını dile getirdi.
Mesut Barzani ve diğer liderlerin ikna çalışmalarına rağmen Irakiye listesi, kurmayları ve milletvekilleriyle parlamento binasını terk etti.
OBAMA'NIN ISRARLARINA RAĞMEN YENİDEN CUMHURBAŞKANI
Talabani'nin partisinden bir milletvekili, Obama'nın Talabani'ye, ''Biz gideceğiz, siz de
İran'ın etkisine gireceksiniz'' deyip, ABD'nin
Kuzey Irak'ın koruyucusu olduğunu hatırlattığını, öfkelenen Talabani'nin de, ''İran bizi rahatsız etmez, yarın gidebilirsiniz'' yanıtını verdiğini aktardı.
ABD'nin birçok operasyonuna maruz kalmış olan Talabani, her ne kadar, kendisini ''baş düşmanı''
Saddam Hüseyin'den kurtardığı için
Amerikan askerlerine şükranlarını sık sık dile getirse de, her zaman
Suriye ve İran ile sıkı ilişkilerinin bulunduğunu ve İran'da bir süre yaşadığını ve gayet akıcı biçimde
Farsça konuştuğunu unutmamak gerek.
Ancak ''Celal Amca'' diye anılan Talabani, bölgesindeki Süleymaniye'deki yolsuzluklar ve akrabalarının giderek zenginleşmesi yüzünden ciddi bir prestij kaybına uğradı.
Ayrıca Talabani'nin partisi Irak
Kürdistan Yurtseverler Birliği (IKYB) bünyesinde, önemli
seçim başarıları elde eden eski siyasi dostlarının oluşturduğu ''Goran Muhalefeti'' ciddi bir güç kazanmaya başladı.
Bunların yanısıra Talabani'nin rakibi, Irak Kürdistan Demokratik Partisi lideri
Mesud Barzani karşısında da net biçimde hız kaybettiği gözlerden kaçmıyor.
Kalkan'da 1933'te doğan Talabani, Kuzey Irak'taki Kürtlerin liderlerinden Mustafa Barzani'ye duyduğu hayranlık nedeniyle
genç yaşlarda siyasete atıldı.
Öğrencilik yıllarında Kerkük'te bulunan Talabani, 15 yaşındayken doktor olmayı hayal etse de, sonuçta hukuk okudu. 1952'de
Bağdat'ta katıldığı sömürge karşıtı bir gösteri yüzünden eğitimine ara vermek zorunda kalan Talabani, krallığın devrilmesinden sonra, 1958'de Irak'a dönebildi. 1960'lı yılların başlarında 1946'da kurulmuş olan IKDP'ye katılan Talabani, Barzani'nin 1964'te, Irak'ın kuzeyinin özerkliğinden söz edilmeyen bir barış anlaşmasını Bağdat ile imzalamasından sonra
muhalif oldu ve İran'a gitti.
IKDP ile yollarını tamamen ayırdıktan sonra Talabani Haziran 1975'te Suriye'nin başkenti Şam'da IKYB'nin kuruluşunu ilan etti.
IRAK PARLAMENTOSU TOPLANDI
7 Martta yapılan seçimlerin üzerinden 8 ay geçtikten sonra, farklı siyasi güçlerin
iktidar paylaşımı konusunda anlaşmaya varmasını takiben toplanan parlamentonun gündeminde başkan seçiminin bulunduğu belirtildi.
Meclisin geçici başkanı Fuad
Masum, bu
akşamki oturumun 14 Haziranda başlayan ancak anlaşmazlıklar yüzünden açık kalan oturumun devamı olduğunu söyledi.
USAME NUCEYFİ BAŞKAN SEÇİLDİ
Irak Milli Meclisi, bu akşamki oturumunda Irakiye listesi kurmaylarından Usame Nuceyfi'yi meclis başkanlığına seçti.
Oylamadan önce, Kur'an-ı Kerim okundu ve geçtiğimiz akşam hayatını kaybeden Kürt İttifakından milletvekili Sami Şorş için saygı duruşunda bulunuldu.
Meclis Başkanı ve 2 yardımcısı için Irak anayasasının 55. maddesi uyarınca yapılan gizli
oy kullanma işleminden sonra, Usame Nuceyfi Meclis Başkanlığına seçildi.
295 milletvekilinin oy kullandığı seçimlerde 227 milletvekili Nuceyfi'nin lehine oy kullandı. Irak anayasası gereği meclis başkanı ve yardımcıları için ayrı oylama yapıldı. Meclis başkanı yardımcıları için yapılan oylama sürerken, Cumhurbaşkanı ve yardımcıları için ayrı yapılacak oylamalara daha sonra geçilecek. Oylamaların geç saatlere kadar sürmesi bekleniyor.
Cumhurbaşkanlığı yardımcılığına Irakiye listesi ve aynı zamanda Cumhurbaşkanı yardımcısı görevini yürütmekte olan Tarık El Haşimi'nin aday olduğu bildirildi.
Fuad Masum'un Başkanlığındaki oturuma başta Cumhurbaşkanı Celal Talabani, Başbakan Nuri El Maliki, Irakiye Listesi Başkanı İyad Allavi, Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani olmak üzere siyasi kitle liderleri ve milletvekilleri
yabancı misyon temsilcileri katıldı.
YENİ UFUKLARA KAPI AÇILDI
Irak Milli Meclisi Başkanlığı görevini devralan Usame Nuceyfi, bugün devleti inşa etme ve yapısını korumak için yeni ufuklara kapı açıldığını söyledi.
Meclisin Geçici Başkanı Fuad Masum'dan görevi teslim alan Nuceyfi yaptığı konuşmada,
halkın yaşadığı sıkıntılar, yolsuzluklar, Irak'ın uluslararası arenadaki yeri,
Anayasa değişikliği gibi çok sayıda konuya değindi.
Devletin yapısını korumak için yeni ufuklara kapı açıldığını dile getiren Nuceyfi, ''Devleti inşa etme merhalesindeyiz. Halk, resmi organlardan ve siyasi taraflardan çok çekti. Yeni Meclisi, yeni
kanunlar ve
Anayasa değişikliği bekliyor. Yürütme organının çalışmalarını
denetleme sorumluluğunu yükleneceğiz'' dedi. Nuceyfi, konuşmasında merkezi hükümetin Bölgesel Kürt Yönetimi ve diğer yerel yönetimlerle olan ilişkisini tekrar gözden geçirmesi gerektiğini söyledi.
Bu arada, ülkenin uluslararası arenadaki konumuna değinen Nuceyfi, Irak'ın
İslam Birliği ve Arap Birliğine aktif olarak dönmesinin konumunu güçlendireceğini kaydetti.
Mecliste bu akşam Anayasa'nın 55'inci maddesi gereği yapılan gizli ve ayrı oturumda Irakiye listesinden Usame Nuceyfi 227 oy alarak Meclis Başkanlığına, Şii ittifakından Kusay Suheyl ve Kürt ittifakından Arif Tayfur Meclis Başkan Yardımcılığı görevine seçilmişti.
IRAKİYE GRUBU OTURUMU TERK ETTİ
Irak
Parlamentosunda Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde, İyad Allavi başkanlığındaki Irakiye grubu oturumu terk etti.
Allavi grubu, ''
Baasçılığın etkisinin silinmesi'' programı nedeniyle protestoda bulundu. Irakiye grubu, Cumhurbaşkanı seçiminden önce, eski Baas Partisi'nin üyelerinin tasfiyesini, etkisizleştirilmesini amaçlayan programa resmen son verilmesinin oylanmasını istedi. Bu istek reddedilince, grup toplantıyı terk etti.
Protestoya, yeni seçilen Meclis Başkanı da katıldı.
HÜKÜMETİ KURMA GÖREVİ MALİKİ'NİN
Irak Milli Meclisi'nde yapılan oylamanın ikinci turunda Cumhurbaşkanlığına yeniden seçilen Talabani, yemin ettikten sonra yaptığı konuşmada, Irak Anayasası'nın 76. maddesinin b fıkrası uyarınca yeni hükümeti kurma grevini Nuri El Maliki'ye verdiğini açıkladı.
Irak'ta gerçek istikrar ve güvenliğin ancak ulusal birlik hükümetiyle sağlanabileceğini dile getiren Talabani, ''Ateş yandı mı, ırk ve mezhep sınırlarını tanımaz, vatanın istikrarını bitirir.
Ulusal uzlaşma sadece güvenliğin sağlanması için değil, aynı zamanda yolsuzluğun üstesinden gelinmesi için de gereklidir''dedi.
Bu arada, Talabani, dış politikaya değinerek Irak'ın komşu ülkelerle, özellikle Arap ve İslam ülkeleriyle iyi ilişkilerin kurması gerektiğine dikkati çekerek, yeniden Cumhurbaşkanlığına seçilmesi nedeniyle Irak halkına ve milletvekillerine teşekkür etti. Talabani, kendisine ikinci kez verilen görevi ''emanet'' olarak boynunda taşıyacağı sözünü verdi.
Öte yandan, Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani, hükümetin bir aya kadar kurulacağını açıkladı.
ABD MEMNUN
ABD, Irak'ta iktidarın paylaşımı konusunda anlaşmaya varılmasından duyulan memnuniyeti dile getirdi.
ABD Başkan yardımcısı Joe Biden'ın ulusal güvenlik danışmanı Anthony Blinken, 8 aydır süregelen siyasi belirsizliğin sonunda bir anlaşmaya varılmasını ''ileriye doğru atılmış büyük bir adım'' olarak niteledi.