Bağdat’a ilerleyen IŞİD’in, Kerbela ve Necef’i tehdit etmesi üzerine sivil Şiiler silahlanmaya başladı. Şii lider Ayetullah Ali el-Sistani’nin temsilcisi, cuma hutbesinde sivillere ‘silahlanma’ çağrısı yaptı. Eli silah tutan herkesin teröristlere karşı savaşıp ülkeyi korumasını istedi.

Musul’u hafta başında ele geçiren terör örgütü Irak-Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) Irak’ın başkenti Bağ-dat’a doğru ilerleyişi sürüyor. Bağdat ile çevresindeki Şiiler için kutsal sayılan şehirleri hedefleyen örgüt, İran sınırına yakın Saidiye kasabasını da kontrol altına aldı. Militanların, kasabalara ağır silahlar monte edilmiş kamyonetlerle girdiği, direnişle karşılaşmadığı, Irak askerlerinin mevzilerini bırakarak kaçtıkları öğrenildi. Kutsal mekânların IŞİD tehdidiyle karşı karşıya kalması üzerine Şii siviller de silahlanmaya başladı, gönüllü birliklere yazılmak için karargâhlara akın etti. Ülkedeki en saygın Şii din adamı Ayetullah Ali el-Sistani’nin temsilcisi Şeyh Abdulmehdi el-Kerbelai, sivillere IŞİD tehdidine karşı silahlanarak karşı koyma çağrısı yaptı. Kerbelai, cuma hutbesinde eli silah tutan herkesin teröristlerle savaşıp ülkeyi korumasını istedi. Hassas mezhep dengeleri üzerinde kurulu ülkede, 2006-2008 yılları arasında yüz binlerce kişinin hayatını kaybettiği mezhep çatışmalarının bir benzerinin yaşanma ihtimali giderek yükseliyor.

Kuzey Irak’taki Özerk Kürt Yönetimi’nin askerî gücü Peşmergelerin de Celula’daki ofislerini korumak için buraya hareket ettikleri haberleri gelirken iki grup arasında ise herhangi bir çatışma gerçekleşmedi. IŞİD saldırısının devam ettiği Bağdat’ın yetmiş kilometre kuzeyindeki Samarra’nın ise Şii milisler tarafından savunulduğu bildirildi. Şiilerin 12 İmam’ından ikisinin mezarı, Samarra’da bulunuyor.

Bir diğer etkin Şii lider Muktada es-Sadr da IŞİD’in yıkma tehdidinde bulunduğu Şii türbelerini koruma yemini etti. Iraklı Şiilerin başlattığı seferberliğin yanı sıra İran’ın da bölgeye Devrim Muhafızları’nı sevk ettiğine yönelik haberler geliyor. Şii bölgelerinin tehdit altına girmesi halinde IŞİD ilerlemesine sessiz kalmayacağını açıklayan İran, komşusuna asker sevk etmediğini savunuyor. Ancak CNN’e konuşan Iraklı bir yetkili 500 Devrim Muhafızı’nın Irak ordusuna destek verdiğini söyledi. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de Irak Başbakanı Nuri el-Maliki’yi arayarak desteğini yineledi.

IŞİD’in sahadaki hızlı ilerlemesi, ülkenin toprak bütünlüğünü tehdit ediyor. Fırat Vadisi’nin batı kesimlerini zaten geçen yılın sonunda IŞİD’e kaptıran Maliki hükümeti, kuzeyde Dicle Vadisi kıyısındaki bölgeleri de bir hafta içinde kaybetti. Irak merkezî hükümeti şu an sadece Bağdat ile ülkenin güneyini kontrol edebiliyor. ABD’nin işgal ettiği Irak’taki askerlerini çekmesinin ardından ülkede ilk genel seçim 2006 yılında yapılmış, ABD’nin de desteğini alan Nuri el-Maliki başbakan olmuştu. Şii olan Maliki yönetiminde ülkenin Sünni nüfusu ötekileştirildiklerini dile getiriyordu.

IŞİD işgali nedeniyle yarım milyon kişinin evlerini terk ettiği Musul’dan Kuzey Irak’taki Kürt bölgesine kaçışlar ise devam ediyor. Musul halkı, bulabildikleri sivil veya askerî araçlarla kaçarak Kürt Yönetimi’ne sığınmaya çalışıyor. IŞİD’e bağlı güçlerin şehirde adeta terör estirdiğini ifade eden bölge halkı, geride her şeylerini bırakarak, canlarını zorla kurtardıklarını aktarıyor.

Dünya, terör örgütü IŞİD’in Musul’u ele geçirip Bağdat’a yönelmesine odaklanırken, Kerkük’te ise Peşmerge kuvvetleriyle militanlar, gerilimli bir bekleyiş içerisinde. IŞİD militanları, Kerkük’ün 20 kilometre güneybatısında bulunan Sünni Arapların yoğun yaşadığı Til El Verd (Telverd) bölgesine yaklaştı. Kerkük’te bulunan Peşmerge kuvvetleri ise Telverd bölgesinde Irak ordusuna bağlı 12. Tümen’in kaçarken bıraktığı ağır silahlara el koydu. Kerkük’ü IŞİD saldırısından korumak için bölgede tedbir alan Peşmerge ile örgüt arasında 1 kilometre mesafe bulunuyor. Kerkük şehir merkezinde ise sokaklar bomboş, insanlar tedirgin bir şekilde dışarı çıkmıyor.

Amerikan Associated Press (AP) haber ajansı, ismini vermediği Irak güvenlik yetkililerine dayandırdığı bir haberinde son birkaç gün içinde ülkede şaşırtıcı bir ilerleme kaydeden terör örgütü Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) militanlarının işgal ettikleri şehirlerde 400 bin parça silah ve mühimmat içeren cephanelikleri de ele geçirdiğini yazdı. IŞİD’e geçen askerî malzemeler arasında Kalaşnikof tüfekler, füze, bazuka, top mermisi ve havan topları olduğunu; bu silah ve mühimmatın 4’te 1’inin ise militanlarca Suriye’ye taşındığını duyurdu. İngiliz haber ajansı Reuters ise IŞİD destekçileri tarafından sosyal medyada paylaşılan fotoğraflarda Irak’tan Suriye’ye taşınanlar arasında Amerikan yapımı Humvee ciplerin dahi olduğunun görüldüğünü aktardı.  

Zaman’a konuşan Suriyeli muhalif komutanlar da, IŞİD’in Irak’tan yaptığı iddia edilen bu askerî sevkiyatları doğrularken, söz konusu silahların sonunda kendilerine doğrulacağını, bu nedenle de Esed rejimi karşıtı mücadeleye destek veren ülkelere bu askerî konvoyları havadan vurmaları çağrısı yaptı. Komutanlara göre Suriye muhalefetinin elinde IŞİD’e karşı koyacak silahlar bulunmuyor. Terör örgütünün kendilerine saldırması ise an meselesi.

IŞİD’in salı günü kontrolü ele aldığı Irak’ın en büyük ikinci kenti Musul ve süratle nüfuz alanına dâhil ettiği devrik diktatör Saddam Hüseyin’in memleketi Tikrit’teki bankalardan da 500 milyon dolar çaldığı daha önce haberlere yansımıştı. Irak ve Suriye toprakları üzerinde bir Selefi devlet kurmak isteyen IŞİD’in bu iki ülkede binlerce iyi eğitimli savaşçısı olduğu tahmin ediliyor. Bunlar arasında Suriye ve Irak vatandaşları ile yakın İslam coğrafyasından örgüt saflarına katılanlar kadar Avrupa ve hatta Amerika’dan da Suriye’ye savaşmak üzere gelenlerin yer aldığı istihbarat raporlarına yansıyor. Son dönemde El Kaide’den daha büyük bir tehdit haline geldiği yorumları yapılan örgütün liderliğini hakkında çok az bilgi kamuoyuna yansıyan Ebu Bekir el-Bağdadi ismiyle tanınan bir Iraklı yapıyor.

Zaman