Rusya, Belarus ve Kazakistan arasında serbest hizmet, mal ve para dolaşımını öngören Avrasya Ekonomik Birliği anlaşması dün Astana’da imzalandı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in öncülüğünde başlatılan Rusya, Kazakistan ve Belarus’un dahil olduğu Avrasya Ekonomik Birliği ile ilgili anlaşma dün Astana’da imzalandı. Eski Sovyetler Birliği coğrafyasında siyasi, ekonomik ve ticari birliğin temelini oluşturacak anlaşmaya, Putin’le birlikte Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev ve Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko imza attı. Gümrük Birliği anlaşması ile ticari ilişkileri derinleştiren üç ülkede mal, hizmet, para ve işgücü serbest dolaşım hakkına sahip olacak. 600 sayfayı bulan anlaşma çerçevesinde enerji, sanayi, tarım ve ulaşım sektörlerinde koordinasyona gidilecek. Ülke parlamentolarının onayının ardından anlaşma, 1 Ocak 2015’ten itibaren yürürlüğe giriyor. Birliğin gündeminde şimdilik ortak para yok.
Kazakistan’ın başkenti Astana’da gerçekleşen Avrasya Yüksek Ekonomik Konseyi’nde konuşan Putin, anlaşmanın hazırlanmasında ve zorlukların üstesinden gelerek ortak bir çözüm yolu bulunmasında katkısı olanlara teşekkür etti. Rus lider, Avrasya Ekonomik Birliği’nin evrensel ve şeffaf prensiplerle çalışacağını, Dünya Ticaret Örgütü norm ve prensipleri ile de uyumlu olacağını belirtti.
Birlikte 170 milyonluk dev bir pazar olduklarını vurgulayan Putin, “Birliğimiz enerji başta olmak üzere dev kaynaklara sahip. Dünya doğalgaz rezervinin beşte biri ve petrol rezervinin de yüzde 15’i bu coğrafyada. Troyka ülkeleri aynı zamanda gelişmiş sanayi, insan kaynakları, entelektüel ve kültür potansiyeline sahip.” bilgisini verdi. Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev de yaptığı değerlendirmede, üç ülke ekonomisinin gücünün 2,2 trilyon dolar olduğunu, birliğin 2030’a kadar üç ülke ekonomileri açısından ek 900 milyar dolarlık potansiyel oluşturacağını ifade etti. Nazarbayev’e göre birlik ülke halkları açısından bir yük değil, nimet.
Ukrayna krizi nedeni ile Batılı ülkelerin yaptırımları ile karşılaşan Moskova, Pekin’le 400 milyar dolarlık doğalgaz anlaşması imzalayarak ekonomik anlamda elini güçlendirmişti. Şimdi de Moskova tarihi bir imza ile yeni birliğinin temellerini attı. Kırgızistan ve Ermenistan, önce Gümrük Birliği sonra da Avrasya Ekonomik Birliği’ne dahil olmak için başvurularını yaptı.
Putin de, Ermenistan’ın en kısa sürede Avrasya Ekonomik Birliği’ne dahil olması ile ilgili anlaşmanın imzalanmasını ümit ettiğini söyledi. Kırgızistan’ın üyeliği konusunun da hızlandırılmasının önemine değinen Rus lider, Vietnam’la serbest ticaret bölgesi oluşturulması ve Çin’le ticari ilişkilerin güçlendirilmesi konularına sıcak baktıklarını ifade etti. İsrail ve Hindistan’la da tercihli ticaret sisteminin oluşturulması konusunda çalışmalar yapılıyor.
Anlaşmanın imzalanmasının ardından değerlendirmede bulunan Rusya parlamentosu alt kanadı Uluslararası İlişkiler Komisyonu Başkanı Aleksey Puşkov, sürecin henüz yeni başladığını, Rusya’nın aktif rol oynayarak yeni ülkelerle birliği genişleteceğini kaydederken, “Burada aceleci olunmamalı. AB süreci 40 yılda tamamladı…” hatırlatmasında bulundu.Zaman
