ABD'li diplomatların gizli yazışmalarını açıklayarak dünya gündemine damgasını vuran Wikileaks sitesinden önce SSCB'nin kurucusu
Vladimir Lenin'in böyle bir yola başvurduğu ortaya çıktı. Lenin Çarlık
Rusya'sı ve geçici hükümete ait gizli
belgeleri dünyaya yazılı basın üzerinden ifşa etmiş. Bolşevik liderin açıkladığı belgeler arasında;
İngiltere-Rusya-
Fransa üçlüsünün
Osmanlı İmparatorluğu topraklarını paylaşmasını öngören gizli
anlaşmalar da var.
Sovyet diplomat ve akademisyen Vladimir Potyemkin'in yazdığı ve 1945'te yayınladığı "Diplomatiya Tarihi" adlı kitaba göre Lenin, eski iktidarları 'rezil' etmek için ilginç bir taktik uyguladı. Bolşevik lideri, eski iktidardan kalma
gizli belge ve yazışmalarının yayınlanmasını talep etti.
Yazar Potyemkin, "Lenin'in yayınladığı
gizli belgeler tüm dünyayı sarstı"ifadesini kullanıyor. Sovyet yazara göre 1917
Ekim Bolşevik Devrimi'nden hemen sonra söz konusu gizli belge, yazışma ve
sözleşmelerin yayınlanması için
Dışişleri Bakanlığı'a bağlı yeni bir
komisyon oluşturuldu.
İlk günlerde eski Çarlık diplomatları yeni yönetimin arşivle ilgili çalışmasına karşı çıksa da zamanla belgeler yayınlanıyor. Bu çerçevede Sovyet yönetimi 100 anlaşma başta olmak üzere binlerce gizli belgeyi
Kasım-
Aralık 1917'te Pravda, İzvestia ve Raboçiy Soldat gazetelerinde yayınlıyor. Sonra yayınlanan belgeler 7 kitap şeklinde basılıyor.
OSMANLI KAĞIT ÜZERİNDE PAYLAŞILMIŞTI
Lenin'in girişimleriyle
devrimci basında yayınlanan gizli belgeler arasında Osmanlı topraklarını paylaşılmasını öngören gizli Sykes-Pico anlaşması (
İngiliz diplomat Mark Sykes ve
Fransız meslektaşı Georges Pico ) da yer aldı. 1916'ta imzalanan anlaşmaya daha sonra Rusya da katıldı. Gizli anlaşmanın tamamı Pravda gazetesinin 23 Kasım 1917'te yayınlandı.
Daha sonra İngiliz Manchester
Guardian gazetesi de yayınlayınca
Arap dünyası şoke oldu. İngilizler daha önce Araplara "
Bağımsız Arap Devleti" kurulması vaadine bulunmuştu. Bunun karşılığında da Araplar İngiltere'nin yanında yer alarak Türklere karşı direniş başlatmıştı.
Lenin'in yayınlattığı belgeler arasında Çarlık Rusyası'nın
Japonya ile 3 Temmuz 1916 tarihli gizli sözleşmesi de var. Sözleşmeye göre, her iki devlet Çin'de nüfuzunu artırmak isteyen üçüncü ülkeye karşı ortak mücadele edecek.
Lenin ayrıca, Rusya'nın
İtalya ve
Almanya ile imzaladığı sözleşme ve ABD, İngiltere, Fransa büyükelçilerinin faaliyetlerini anlatan belgeleri de yayınlatmış. Eski Rus diplomat ve bürokratlar Lenin'in Wikileaks tarzı çalışmalarını
sabotaj etmeye çalışırken, Bolşeviklere
muhalif güçler tıpkı şimdiki siyasi ve diplomatlar gibi davranarak , "Belgelerde yeni bir şey yok" dediği ortaya çıktı.