Karadağ'daki
referandumun ilk resmi sonuçlarına göre,
halkın yüzde 55.4'ü
bağımsızlık yönünde oy kullandı.
Referandumun ardından
kutlama mesajı gönderen
Kosova Başkanı Fatmir Seydiu, ''Kosova da bağımsızlık yolunda'' dedi.
Kosova Başbakanı Agim Çeku ise, Karadağ'da halkın
Sırbistan ile birliği sürdürmemeye karar vermesini kutladı ve bir yıla kalmadan kendilerinin de aynı yolu takip edeceklerini söyledi.
Çeku, Kosova'nın başkenti Priştine'de
Associated Press haber ajansına yaptığı açıklamada ''yıl sonundan önce Kosova da bağımsız bir devlet olacak ve bu yeni devletler bütün bölgede istikrar için önemli bir faktör olacak'' dedi.
Resmen Sırbistan'ın bir bölgesi olan Kosova, 1999'dan bu yana
Birleşmiş Milletler tarafından yönetiliyor.
Bu arada
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (
AGİT), bağımsızlık referandumunun AGİT ve
Avrupa Konseyi düzenlemeleri ve diğer uluslararası demokratik
seçim standartlarına uygun yapıldığını belirtti.
AB: "Sonuca saygı gösterilmeli"
Karadağ'da dün yapılan referandumdan bağımsızlık çıkması üzerine,
Avrupa Birliği sonuca tüm tarafların saygı göstermesini istedi.
AB Komisyonu Sözcüsü Amadeu Altafaj Tardio, olaysız geçen oylamada yüksek
katılım oranına ulaşılmış olmasını memnuniyetle karşıladıklarını söyledi.
AB Komisyonu'nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Olli Rehn'in Avrupa değerleri ve standartlarına dayanan bütünlüğün korunması için Karadağ'ın tüm siyasi parti ve vatandaşlarına
çağrı yaptığını belirten Tardio, sonuçların kesinleşmesiyle AB Komisyonu'nun Karadağ ile müzakereleri yürütmek için üy
e devletlerden
yetki isteyeceğini ifade etti.
AB
Dışişleri Bakanlarını buluşturan Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi'nin son toplantısında alınan kararda, Karadağ'daki
referandum sonuçlarını herkesin kabullenmesi istenmişti.
Hırvatistan:
Hırvatistan Başbakanı Ivo Sanader ise Karadağ'daki referandumun sonuçlarının Avrupa'nın bu bölgesinin istikrarına katkıda bulunacağını bildirdi.
Makedonya:
Makedonya Başbakanı Vlado Buckovski ise ''dün, zamanında iyi niyetle oluşturulan
Yugoslavya projesinin sonuna
tanık olduk'' dedi.
Sırbistan:
Sırbistan'da referandum sonuçları kuşkuyla karşılandı. Sırbistan Devlet Başkanı ya da Başbakanı herhangi bir açıklama yapmaktan kaçınırken, Sırbistan Başbakanı Voyislav Koştunitsa'nın danışmanı Aleksandar Simiç, seçim sonuçları hakkında
erken açıklama yapan gözlemci kuruluşlara karşı
dava açılırsa 'buna şaşmayacağını' söyledi.
Simiç, ''yaptıkları
ayrılıkçıların geleneksel senaryolarına çok iyi uyuyor'' dedi.
Sırbistan'da yayımlanan Politika gazetesi, referandumda ayrılmadan yana olanların sağladığı çoğunluğun 'kuşkulu olduğu' manşetini attı.
Ancak
Sırpların çoğunluğunun, Karadağ'ın ayrılıp ayrılmayacağı tartışmalarından bıktığı belirtiliyor.
Belgrad'da yaşayan öğrenci Srdjan Borov, Karadağ'ın bağımsızlığı seçtiği haberlerinin gelmesinden sonra, ''en iyisinin bu olduğunu düşünüyorum. Ayrılmaları zaman meselesi idi. Şimdi olmasa üç - dört yıl sonra tekrar referandum yapacaklardı'' dedi.
Sırbistan-Karadağ
Dışişleri Bakanı Vuk Draskovic'in partisi ise. Sırbistan'ın 'köklerine dönüp' yeniden monarşiyi kurmasının zamanının geldiğini belirtti. Açıklamada, ''50 yıllık diktatörlük ve 6 yıllık zor bir geçiş döneminden sonra kralın zamanı geldi'' denildi.
Bağımsızlık nasıl şekillenecek?
Son 14 yılda tamamen parçalanan Yugoslavya'nın Sırbistan ile birlikte son iki üye devletinden Karadağ'ın bağımsızlığı için şu yol izlenecek:
Sırbistan-Karadağ devleti lağvedilecek. Sırbistan, BM temsilciliği dahil dağılan birliğin tüm haklarını ve görevlerini muhafaza edecek.
Karadağ, uluslararası teşkilatların tümüne yeniden üyelik başvurusunda bulunacak.
Sırbistan-Karadağ devletinin 2003'te resmen kurulduğu ve 'Yugoslavya' (
Güney Slavya) sözcüğünün resmen tarihe gömüldüğü
anlaşma gereği Sırbistan hükümeti halkoylaması sonucunu tanıyacak.
Sırbistan-Karadağ'ın AB üyesi olmak için geçen yıl başlattığı girişim 'iki devletli' sistemde yürüdüğünden bu alana doğrudan etki söz konusu değil. Ancak Karadağ'ın uluslararası alanda tanınması süreci AB girişimini yavaşlatabilir.
Sırbistan'ın BM-
Lahey Savaş Suçları Mahkemesi'yle gerekli
işbirliğini yapmaması yüzünden AB görüşmeleri zaten bu ay askıya alındığından, Karadağ, 'AB ile müzakere, bizim tek başına kalmamızla hızlanır' diyor.
İki devlet (Sırbistan ve Karadağ ) farklı ulusal para birimleri, ticaret ve gümrük yasaları taşıyor. Resmi olarak paylaşılacak mal varlıkları fazla değil.
620 bin nüfuslu Karadağ, kendi
savunma ve dışişleri kurumlarını oluşturacak, ayrı bir orduyu tesis edecek.
Yugoslavya'nın dağılma süreci tamamlanıyor
Karadağ, dün yapılan referandumun sonucuna göre hareket etmesi halinde Mareşal Josip Broz Tito'nun 1945 yılında kurduğu Yugoslavya'dan ayrılan son devlet olacak.
6'ıncı yüzyılda Slav hakimiyetinde derebeylik düzeninde olan Karadağ
Bizans yönetimine girdi, ardından
Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katıldı.
Karadağ, devlet yönetiminde tamamen kendine özgüydü. Prensler-piskoposlar, ''ulusal'' ve çeşitli boyların kurullarınca ortak yönetilebildi. 18'inci yüzyılda fiilen bağımsızdı. 1910'da krallık ilan edildi. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Sırbistan ile ortak yönetildi.
Babası Hırvat, annesi Sloven olan,
Müslüman Boşnaklarla Sırpların birlikte omuz omuza savaşıyla işgalci
Hitler ordusunu yenen komünist Mareşal Josip Broz Tito'nun (1892-1980) kurduğu Yugoslavya (Güney Slavya) federal devletinde Karadağ, altı devletten biriydi.
15 yıl önce dağılmaya başlayan Yugoslavya; Sırbistan, Karadağ,
Bosna-
Hersek, Hırvatistan,
Slovenya ve Makedonya'dan oluşuyordu. Kosova ile Voyvodina da iki özerk bölgeydi.
Slovenya ile Hırvatistan'ın 25 haziran 1991'de bağımsızlık ilan etmeleriyle başlayan kanlı dağılma sürecinde en çok acıyı çeken
Bosna-Hersek ile birlikte kan dökmeden ayrılabilen Makedonya da bağımsız devlet oldular. 2003'te Karadağ Sırbistan ile 'Yugoslavya' adını tarihe gömerek ''Devlet Birliği'' kurdu.
Karadağ toplumu
Karadağ'ın 620 binlik nüfusunun yüzde 43.2'si 'Karadağlıyım' diyor. Yüzde 32'li kesim 'öz Sırp', yüzde 7.7'lik kesim Boşnak, yüzde 5'lik kesim Arnavut, yüzde 4'lük kesim de Müslüman sayılıyor.
Ülkenin
resmi dili 'Karadağca' olarak daha çok anılmaya başladı. Sırpçanın türevi olan bu dil, Boşnak ile Hırvat dillerinden önemli ölçüde etkilendi. Arnavutların çoğunlukta olduğu bölgelerde Arnavutça ikinci resmi dil sayılıyor.
Karadağ'ın çoğunluğu Ortodoks.
İslam ikinci sırada yer alırken, Katolikler, bazı
Hristiyan mezhepleri ve Musevilik de toplumun inançları arasında sayılıyor.
Coğrafya
13 bin 812 bin kilometrekare yüzölçümüne sahip Karadağ, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Sırbistan, Kosova ve
Arnavutluk ile komşu. Topraklarının yüzde 55'i ormanla kaplı olan
ülke, dört iklim kuşağını barındırıyor:
Adriyatik Denizi'nin güneşli kıyıları, 'fiyord'lara inen kireçtaşı dağ yamaçlarıyla yalıyarlar, verimli alçak kesimlerin ırmak koyaklarıyla yüksek dağ kesimleri.
Tara Irmağı kanyonu, Avrupa'nın en derini ve en uzunu. Podgoritza, eski adıyla Titograd başkent ve en büyük şehir. Ortaçağ'ın krallık başkenti Çetine hala resmi planda 'başkent' olarak korunuyor.
Siyaset - hükümet
Karadağ Cumhuriyeti'nde devlet başkanlığı ve başbakanlık makamları mevcut. 75 sandalyeli parlamentoda iktidardaki bağımsızlık yanlısı
Demokrat Parti ile Sosyalist Parti ve Sosyal Demokrat Parti de bağımsızlığı savunuyor. Sırbistan ile birliğin devamını savunan partiler ise Sosyalist Halk Partisi ve Sırp Halk Partisi.
Ekonomi
Eski sosyalist ekonominin baş destekleri ağır sanayi, denizcilik ile tarımdı. 1990'ların korkunç dağılma sürecinde ekonominin bu sektörleri ağır
darbe yedi.
Hükümet, Yugoslavya'nın dağılma sürecinde çöreklenen ve palazlanan '
mafya' türü yasadışı oluşumu eritmeye ve yatırımların yeni kanallarını kurmaya çalışıyor.
Adriyatik kıyılarına turist akımının artırılması, bu sektörün kalkınmada baş rollere oturması hedefleniyor.