ABD'nin eski kongre üyelerinden Lee Hamilton ve eski dışişleri bakanlarından James Baker'ın başkanlığını yaptığı çalışma grubu, toplam 79 öneriden oluşan raporunu bugün Amerikan Kongresi'ne ve ABD Başkanı George Bush'a sundu. ABD Başkanı Bush'un da söylediği şekilde 'kendi kendini yönetebilen, savunabilen' bir Irak yaratılması politikasına destek verdiklerini belirten Lee Hamilton, bu çerçevede Irak'ta, ''sorumlu bir geçiş sürecinin'' başlatılmasını önerdiklerini söyledi. Bu geçiş sürecinin unsurları arasındaysa 2008'in ilk çeyreğine kadar, savaşan Amerikan askerlerinin büyük bir bölümünün Irak'tan çekilmiş olması ve sadece Irak güçlerini destekleyen Amerikan güçlerinin bölgede kalması, özel kuvvet askerlerinin El Kaide'yi hedef alan kilit görevlerinin sürmesi, Irak hükümetine, ulusal uzlaşmada yardım edilmesi ve İran ve Suriye'nin de dahil olacağı şekilde Irak'ın bütün komşularıyla diplomatik ve siyasi bir çabaya girilmesi bulunuyor. IRAKLILARDAN TEPKİ Irak Çalışma Grubu'nun bugün açıklanan raporuna Iraklı yetkililer tepki gösterdi. Kürt milletvekili Mahmud Otman, ''ABD, Irak'ta işgalci güç. Cenevre Konvansiyonu ABD'nin ülkeden sorumlu olmasını öngörüyor'' dedi. Otman, ''Bunu yapmaya hakları yok. Bu doğru değil'' diye konuştu. Başbakan Nuri El Maliki'nin danışmanı Bessam Ridha da, Beyaz Saray'ın Irak hükümetini 'sonuna kadar' desteklemeye devam etmesi gerektiğini belirterek, ''Bizi desteklemezlerse sözlerini yerine getirmemiş olurlar'' dedi. Ridha,''Buradaki misyonu sona ermedikçe ABD'nin askeri desteği keseceğini düşünmüyorum. İlerlemek için onların yardımına ihtiyacımız var" ifadesini kullandı. Dava partisinden Haydar El İbadi de, grubun açıklamalarından çoğunun beklendiğini ancak Amerikan desteğinin çekilmesi tehdidinin beklenmeyen bir nokta olduğunu söyledi. Irak'ın kuzeyindeki yönetimin başbakanı Neçirvan Barzani ise, grubun hiçbir üyesinin Irak'ın kuzeyindeki bölgeyi ziyaret etmediğini belirterek, ''Bizim fikrimizi sormadılar, raporlarının çok eksik olduğunu düşünüyoruz'' diye konuştu. Hamilton, ''Tek başına askeri yöntemler, Irak'ta şiddeti durdurmayacak. Amerikan hükümeti, Iraklı liderlere açık bir mesaj vermeli. Eğer Irak hükümeti, ulusal uzlaşma gibi kilit konularda ilerleme sağlayamazsa ABD, Irak hükümetine siyasi, ekonomik, askeri desteğini çekmeli'' dedi. Raporun hazırlanmasındaki kilit isim olarak ön plana çıkan James Baker da, ''Irak meselesini çözmek için sihirli formül yok'' dedi ve Irak Çalışma Grubu olarak yaptıkları önerilerin, ancak Amerikan yönetiminin işbirliğiyle değer kazanabileceğini söyledi. Başkan Bush, raporun açıklanmasından kısa süre önce, ''Irak Çalışma Grubu'nun önerilerini ciddiye alacağım'' açıklamasını yapmıştı. Raporun içeriği Raporda, Irak anayasasında öngörüldüğü gibi 2007 yılı sonundan önce Kerkük'ün geleceğiyle ilgili referandum düzenlenmesinin bölgeyi şiddete boğabileceği kaydedildi ve bu nedenle referandumun 'ertelenmesi gerektiği' önerisinde bulunuldu. Raporda, ''2007 yıl sonundan önce, Irak anayasasında öngörüldüğü gibi Kerkük'ün geleceğiyle ilgili bir referandum patlama etkisi yaratabilir ve ertelenmelidir'' denildi. Kerkük kentindeki mücadelenin, Kürtler, Araplar ve Türkmenler arasında olduğu belirtilen raporda, Kürtler'in Kerkük'ü kendi topraklarında görmek istediği ancak yapılacak bir referandumla şiddetin artma riskinin çok yükseleceği vurgulandı. Raporda, Irak'ta giderek kötüleşen durumun düzeltmek için 'sihirli bir formulün' de bulunmadığı belirtildi. Grubun Demokrat Parti üyesi eş başkanı Lee Hamilton, düzenlenen basın toplantısında, ABD'nin Irak'taki krizi çözme olanaklarının giderek azalmakta olduğunu ve bu ülkedeki durumun ABD'ye maliyetinin bir trilyon doları bulabileceğini kaydetti. Diğer eş başkan Cumhuriyetçi Parti'den eski Dışişleri Bakanı James Baker da, Irak'ta var olan stratejiyi izlemeye devam etmenin artık mümkün olmadığını söyledi. Çekilme nasıl olmalı? Raporda, ''En önemli önerimiz, yeni ve güçlü diplomatik çabalara girişilmesi, Irak içerisinde ve bölgede siyasi çaba gösterilmesi ve Irak'taki Amerikan askerlerinin bu ülkeden, sorumluluklarını göz ardı etmeden çekilmesinin sağlanabilmesi'' denildi. Beyaz Saray'ın, Irak'tan çekilmenin zeminini oluşturmak ve ülkede durumun 'kaosa sürüklenmesini engellemek' amacıyla diplomatik çabalarda bulunması istenen raporda, bu çabalardan sonuç alınır ve Irak'ta güvenlikle ilgili zemin müsait olursa, ABD'nin muharip sınıfı askerlerinin çoğunu 2008'in ilk çeyreğinde çekmesi gerektiği belirtildi. Raporda, diplomatik çabaların, İran ve Suriye'yi de kapsaması görüşü dile getirildi. Raporda, Irak'ta şiddetin artmakta olduğu, buna karşın ABD'nin bu ülkedeki gelişmeler üzerinde etkisinin günden güne zayıflamakta olduğu kaydedildi. Raporun bağlayıcılığı yok Amerikan Kongresi'ndeki iki parti tarafından ortaklaşa kurulan 10 üyeli Irak Çalışma Grubu'nun herhangi bir resmi niteliği ve aldığı kararların resmi yetkililer üzerinde herhangi bir bağlayıcılığı bulunmuyor. Ancak, Cumhuriyetçi Dışişleri eski Bakanı James Baker ve Demokrat Temsilciler Meclisi eski üyesi Lee Hamilton'ın başkanlığındaki grubun raporunun oybirliği ile hazırlanması nedeniyle ABD'de Irak savaşı konusundaki tartışmaları etkilemesi bekleniyor. 'Baker-Hamilton Komisyonu' olarak da bilinen Irak Çalışma Grubu, Kongre'nin onaylıyla kurulan, hem Cumhuriyetçi hem de Demokratların desteğini almış bir komisyon. ABD'lilerin Irak endişesi ABD'de Irak konusunda yapılan bir kamuoyu araştırması ise, ABD'lilerin çoğunun Irak'ın geleceği konusunda müzakerelerden ve uluslararası konferanstan yana olduğunu gösterdi. 'WorldPublicOpinion.org' tarafından yapılan ankete göre, ABD'lilerin yüzde 75'i, Irak'ın istikrara kavuşması için ABD'nin İran ve Suriye ile müzakerelerde bulunması gerektiğine inanıyor. ABD'lilerin yaklaşık yüzde 80'i de Irak konusunda yapılacak bir uluslararası konferansı destekliyor. Ankette ayrıca çoğunluk, ABD askerlerinin Irak'ta ne kadar kalacağının belirsiz olmasına karşı çıkarken, bunun yerine 2 yıl ya da daha kısa bir zaman içinde askerlerin çekilmesi için takvim belirlenmesini istiyor. 21-29 Kasım tarihleri arasında, ABD çapında bin 326 yetişkinle görüşerek yapılan anketin hata payı yüzde 3.