Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer başkanlığında yapılan zirvenin sonunda, hazırlanan sonuç bildirisine ilişkin KEİ Uluslararası Daimi Sekretaryası Genel Sekreteri Leonidas Chrysanthopoulos söz aldı. Leonidas Chrysanthopoulos'un ''Bildirinin oylanmadan kabul edilmesi'' yönündeki önerisini, Cumhurbaşkanı Sezer, bu öneriye itirazı olan bulunup bulunmadığını sordu. Sezer, ''Herhangi bir görüş bildirilmemiştir'' diyerek, bildirinin kabul edildiğini bildirdi. Bildiri, ''Biz Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) Örgütü üye devletleri Devlet ve Hükümet Başkanları, KEİ'nin 15. yıl dönümünü kutlamak üzere, İstanbul'da toplandık. Geniş Karadeniz bölgesinde barış, istikrar ve refahın vazgeçilmez temellerini oluşturan örgütte ve örgütün şartına olan bağlılık ve inancımızı yeniden teyit ederek, 25 Haziran 1992 tarihli İstanbul bildirisi ile kuruluşundan bu yana, KEİ'nin faaliyetleri ve başarılarının yanında, karşılaştığı zorlukları da gözden geçirmiş ve ileriye dönük kapsamlı bir fikir alışverişine girişmiş olarak, bu tarihi vesileyle, samimiyetle beyan ediyoruz'' ifadeleriyle başladı. ''15 yıl önce üzerinde mutabakata varılan, geniş Karadeniz bölgesinde bir bölgesel işbirliği projesi başlatmaya yönelik girişim, değerini kanıtlamış ve geçen zamana yenilmemiştir'' denilen bildiri şöyle devam edildi: ''Örgüt şimdi kendisini, gelişmiş kurumsal yapıları, yerleşik faaliyet kuralları ve usulleri, ayrıca belirgin bir siyasi profili olan, kapsayıcı, anlaşmaya dayanan, gelişmiş bir bölgesel ekonomik örgüt olarak sunmaktadır. Hepimiz, çok taraflı ekonomik işbirliğimizin, bölgemizin yararına, barış, istikrar ve güvenliğin arttırılmasına katkı sağladığı kanaatini paylaşmaktayız. Örgüt, ayrıca, halklarımız arasında bir bölgesel sahiplenme duygusunun ve kimliğinin oluşmasına da katkıda bulunmuştur. Dolayısıyla, KEİ Örgütünün önemine büyük inanç duymaktayız. Bölgesel ve uluslararası ilişkilerde aktif ve güvenilir bir ortak olarak örgütün rolünü daha da sağlamlaştırmaya kararlıyız. Önümüzdeki zorluklara göğüs germeye hazırız. Geniş Karadeniz bölgesinin büyüyen rolü ve önemi, KEİ'nin, gelecek yıllarda yeni sorumluluklar üstlenebilmesi için halklarımızın günlük hayatlarının kalitesini arttırmak üzere somut sonuçlar ortaya çıkaracak, çevrenin korunması, ticaret, ulaştırma, turizm, enerji, telekomünikasyon, bilim ve teknoloji ve terörle mücadele gibi öncelikli ortak ilgi alanlarında işbirliğini derinleştirirken, hızla değişen bir dünyayla uyumlu hale getirilmesini gerektirmektedir. Bu alanlar arasında enerji, ticaret ve ulaştırmaya özel öncelik verilebilir. Trans-Avrupa Ağları ve Avrasya ulaştırma bağlantılarına bölgesel katkı niteliğindeki Karadeniz Çevre Otoyolu ve Deniz Otoyollarına İlişkin Anlayış Muhtıralarının gecikmeksizin uygulanmasında kararlıyız. Bu bağlamda, geniş Karadeniz bölgesinin refahına katkı sağlamak amacıyla, Karadeniz limanları arasında daha güçlü deniz yolu bağlantılarının kurulmasını teşvik ediyoruz. Terörizm ve örgütlü suçlar arasındaki karmaşık ilişkilerin, ulusal ve bölgesel güvenlik ve istikrara ciddi bir tehdit olarak ortaya çıktığı günümüzde, BM Güvenlik Konseyi'nin ilgili kararları ve bu alandaki uluslararası yükümlülüklerimize uygun olarak, bu tehditlere karşı savaşımda sarsılmaz kararlılığımızı teyit ederiz. KEİ'nin bölgemizdeki önemli rolünün idrakinde olan mevcut uluslararası örgütler, girişimler, süreçler ve diğer forumlarla, karşılıklılık temelinde, diyaloğa açık ruhumuzu beyan ederiz.'' Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) Örgütü 15. kuruluş yıldönümü zirvesinin sonuç bildirisi, hükümet ve devlet başkanları tarafından oybirliğiyle kabul edildi. Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) Örgütü 15. kuruluş yıldönümü zirvesinin sonuç bildirisinde ortak amacın, ''KEİ'yi, üye devletlerini ve halklarını en iyi şekilde temsil edecek, proje odaklı bir örgüt olarak daha da desteklemek, işbirliği ve ortak kalkınmayı teşvik edilmesinin olması'' gerektiği ifade edilerek, şöyle devam edildi: ''Gelişmiş bir ekonomik görünüm, KEİ'nin daha iddialı hedefler belirlemesini, stratejik önemi olan büyük bölgesel projeler üstlenmesini ve bunları etkin bir şekilde uygulamasını sağlayacaktır. KEİ bölgesindeki işbirliğini daha da güçlendirmek amacıyla, Dışişleri Bakanları Konseyinin (DBK), üye devletlerin diğer uluslararası yükümlülüklerine halel gelmeksizin, özellikle belirli öncelik alanlarında, KEİ'nin akdi temellerini yeni hukuki araçlarla genişletecek ilave adımlar atmayı değerlendirmesini teşvik ediyoruz. Yukarıda sıralanan alanlardaki projelerde ilerleme sağlanması, Karadeniz Ticaret ve Kalkınma Bankasının (KTKB) ortak finans kuruluşları ile işbirliği halinde daha aktif müdahalesi dahil, yaratıcı çözümler gerektirmektedir. Bankanın son dönemdeki başarıları cesaret verici bulunmaktadır. Bu nedenle, Bankanın önemli bölgesel projelere aktif olarak katılımını bekliyoruz. Ekonomik işbirliğimizi sağlamlaştıracak itici güçler olarak önemini teyit ettiğimiz küçük ve orta ölçekli işletmeler dahil, özel sektörü ve kamu özel sektör ortaklıklarını, KEİ üye devletlerinin ortak çıkarlarına somut projeler geliştirilmesi ve uygulanmasına katılmaya teşvik ediyoruz. -SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA- Karadeniz bölgesinde çevrenin tedricen bozulmasını ve bunun sebep olduğu ciddi sağlık risklerini dikkate alarak, çevrenin korunması alanında sarsılmaz yükümlülüklerimizi teyit ediyoruz. Bölgedeki çok taraflı girişimlerin öneminin bilincinde olarak, sürdürülebilir kalkınma amacı doğrultusunda, günümüz ve gelecek nesiller için çevreyi koruma ve iyileştirmeye yönelik uygun önlemleri almayı taahhüt ediyoruz. Bu itibarla, Karadeniz'de deniz çevresi ve denize dökülen ırmakların hidrografik havzaları ile ilgilenen bütün uluslararası kuruluşlarla işbirliğinin güçlendirilmesinin gerekliliğine inanıyoruz. Ayrıca iklim değişikliğinin neden olduğu ciddi sonuçları ve bu soruna kapsamlı ve etkin bir çözüm üretilmesi için mümkün olan en geniş bölgesel ve uluslararası işbirliğine duyulan ihtiyacı vurguluyoruz. Bölgede mevcut süregelen ihtilafların işbirliğini sekteye uğrattığını dikkate alarak, bunların uluslararası hukukun kural ve ilkeleri temelinde en erken barışçıl çözümüne duyulan ihtiyacı vurguluyoruz. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Doha Kalkınma Gündemi'nde belirtilen hedeflere uygun olarak, ticaretin önündeki engellerin kaldırılmasına yardımcı olacak ortak girişimlere ve KEİ bölgesinde ticaret mevzuatı ve gümrük uygulamalarının tedricen uyumlaştırılmasına yönelik olarak hukuki belgeler akdetmek suretiyle ticareti daha da kolaylaştırmaya bağlılığımızı teyit ediyoruz. Bütün KEİ üye devletlerinin DTÖ'ye üye olması, bu hususa olumlu katkıda bulunacaktır. Enerjinin sürdürülebilir kalkınma için temel bir unsur olarak önemi ve geniş Karadeniz bölgesinin, elektrik enerjisi dahil, enerji kaynakları, ayrıca büyük ölçüde Avrupa'ya giden petrol ve doğal gaz için önemli bir transit koridoru olarak profili bakımından rolü ve potansiyeli de dikkate alınarak, enerji üreten, tüketen ve enerji naklinde transit konumunda bulunan ülkelerin çıkarlarına gerekli dikkati vererek, enerji alanındaki işbirliğimizi derinleştirme ve küresel enerji güvenliği, verimliliği, rekabet ve çevresel sürdürülebilirliği teşvik etmek üzere, tüm ilgili ülkeler için karşılıklı olarak enerji kaynakları ve piyasalarına adil erişimin güvence altına alınması amacıyla Avrupa Birliği ve diğer uluslararası ortaklarla işbirliği yapma arzumuzu yineleriz. Halklarımız arasındaki bağların kuvvetlendirilmesi için iletişimin öneminin bilinciyle, bölgedeki telekomünikasyon ağlarının kalite ve hizmetinin iyileştirilmesi için ortaklaşa proje oluşturma ve uygulamaya hazır olduğumuzu ifade ederiz. Geniş Karadeniz bölgesinde bilgi ve iletişim teknolojisi alanındaki yeni gelişmeler temelinde bir bilgi toplumu yaratmak amacıyla yeni adımlar atacak ve çabalarımızda eş güdüm yapacağız. KEİ'nin, bölgesel, ekonomik ve sosyal kalkınmayı hızlandırmak için vazgeçilmez bir araç olduğu kadar, üye devletlerin demokrasi deneyimlerinin kuvvetlenmesi için tarihi bir fırsat da sunmaktadır. KEİ'yi, KEİ bölgesinin istikrarlı ve gönençli bir Avrupa'nın parçası olması için birlikte, aşamalı bir yaklaşımla - devletten devlete, bölgeden bölgeye ve halktan halka olmak üzere - her düzeyde işbirliği yapmak suretiyle, ortak bir gelecek kurmak için değerli bir platform olarak değerlendiriyoruz. Ulusal meclisler arasında etkin ve yakın etkileşim sağlayan ve KEİ işbirliği sürecine tutarlılıkla destek sağlayan KEİ Parlamenter Asamblesi'nin rolünü takdirle karşılıyoruz. -ÖRGÜT ÇALIŞMALARININ VERİMLİLİK VE ETKİNLİĞİ- Örgüt çalışmalarının verimlilik ve etkinliğinin, ayrıca, üye devletlerin ekonomik ve sosyal kalkınmalarının geliştirilmesinde önemli bir adım olarak, 2006 Bükreş Bildirisi'nde öngörülen reform sürecinin tamamlanmış olmasından memnuniyet duyuyoruz. Bunun, tutarlılık, işbirliği ve eş güdüm içinde sürdürülen, ekonomik, sosyal ve kültürel anlamda üye devletler arasında genel olarak ortak bir noktada birleşme hedefi güden ve devamlılık arz eden bir süreç olması gerekmektedir. Bu çerçevede, KEİ sistemi, kavramsal tasarımlar, siyaset planlaması ve izleme faaliyetlerinin uygulanması ve denetlenmesi için daha etkin yetenekler ve uygun araçlar geliştirmelidir. Son 5 yıl içinde KEİ bölgesi ekonomik görünümünü iyileştirerek, dünyanın en hızlı büyüyen bölgelerinden biri haline gelmiş, aynı zamanda makul düzeyde makroekonomik istikrar ve sorumlu mali yönetim sağlamayı başarmıştır. KEİ Dışişleri Bakanları Konseyini, bu cesaretlendirici gelişmelerin taşıdığı anlamı değerlendirmeye ve buna göre Gelecek İçin KEİ Ekonomik Gündemi'nin amaç ve çalışma yöntemlerini uyarlamaya davet ediyoruz. KEİ üyesi devletlerdeki iş camialarının bölgedeki ekonomik işbirliği ve kalkınmayı teşvik edici faaliyetlerine büyük önem atfediyor ve KEİ İş Konseyi'nin iş dünyası içinde işbirliğini hızlandırıcı ve yenilikçiliği destekleyici katkısını takdir ediyoruz. Ekonomi ve ticaret alanında daha kapsamlı bütünleşmeye dönük olarak ticaretin önündeki engelleri ve iş ve yatırımları caydırıcı etkenleri saptama ve kaldırma sürecini kolaylaştırmak ve Karadeniz bölgesinde elverişli bir iş ve yatırım ortamı oluşturmak konusunda KEİ İş Konseyi için gelecekte daha gelişmiş bir rol öngörüyoruz. Karadeniz Etütleri Uluslararası Merkezi'nin, genel politika şekillendirme ve karar alma sürecine destek sağlayan üretken bir düşünce kuruluşu ve aynı zamanda bölgesel önemi haiz bir akademik araştırma ve eğitim birimi olarak, KEİ faaliyetlerine yararlı katkısını takdir ediyoruz. KEİ ile Birleşmiş Milletler arasındaki işbirliğine ilişkin BM Genel Kurulu kararlarına ve KEİ'nin BM Genel Kurulu'nda edindiği gözlemci statüsüne büyük değer atfediyoruz. KEİ'nin BM sistemiyle olan işbirliğinin geliştirilmesine yönelik daha ileri adımlar atmak yönündeki kararlılığımızı teyit ediyoruz. Aynı zamanda, diğer bölgesel ve uluslararası hükümetler arası ve hükümet dışı örgütlerle proje bazında anlamlı işbirliğine önem veriyoruz. BM Binyıl Kalkınma Hedeflerine ulusal, bölgesel ve küresel düzeyde ulaşılmasına katkı sağlamaya olan bağlılığımızı yineliyor ve Dışişleri Bakanları Konseyini bu hedeflerin KEİ bölgesinde gerçekleştirilmesine yönelik olası adımları gözden geçirmeye davet ediyoruz. -KEİ-AB İLİŞKİLERİ- KEİ ile AB arasında ilişkilerin genişlediği yeni bir döneme ilerlerken, iki örgüt arasında stratejik bir ilişki tesis edilmesinin önemini teyit ediyoruz. Böyle bir ilişkinin kılavuz ilkeleri ve alanlarını AB ile birlikte tanımlamaya hazırız. Bu etkileşim, kendi içinde ayrım çizgileri taşımayan, daha müreffeh ve güvenli bir Avrupa yaratma yönündeki çabaların ayrılmaz bir parçası olacaktır. KEİ ülkeleri 'Avrupa Komşuluk ve Ortaklık Aracı Karadeniz Havzası Sınır Ötesi İşbirliği Programı' gibi bölgede işbirliğini teşvik eden AB girişimlerine katılmaktadır. Avrupa Komisyonu'nun, KEİ'nin bölgesel bir ortak olarak rolünü kabul eden ve bakanlar düzeyinde düzenli toplantılar yapılması ihtimalini öngören, 11 Nisan 2007 tarihli 'Karadeniz Sinerjisi-Yeni Bir Bölgesel İşbirliği Girişimi' başlıklı bildirisi, AB ile KEİ arasındaki ilişkileri geliştirecek bir diğer adım olarak memnuniyetle karşılanmaktadır. Avrupa Toplulukları Komisyonu'na gözlemci statüsü verilmesini memnuniyetle karşılıyoruz. Bu, yeni ortaklık alanları oluşturabilecek ve üzerinde uzlaşılan bölgesel çerçevedeki tasarı ve faaliyetler için uygun işlevsel araçların yaratılmasına imkan verebilecek daha yakın bir KEİ-AB etkileşimini kolaylaştıracaktır. AB'yi, KEİ ile birlikte, Karadeniz Sinerjisi sürecinin resmi başlangıcını temsil edecek ortak bir Bakanlar Toplantısı düzenlemeye davet ediyoruz. Her bir ülkeye veya alt bölgeye uygulanan özel AB programları saklı kalmak üzere, geniş Karadeniz bölgesindeki KEİ-AB ortak faaliyetlerinin faydalarının, tüm KEİ ülkelerini içerecek biçimde, kapsamlı ve kapsayıcı olması gerektiği konusunda da mutabakatımızı beyan ederiz. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve halkı ile KEİ'nin doğum yeri olan ev sahibi şehir İstanbul'a, sıcak konukseverlikleri ve Onbeşinci Yıl Zirvesi için yapılan mükemmel düzenlemeden dolayı hep birlikte en derin şükranlarımızı ifade ediyoruz.'' aa - Zaman