Kıtlığın izlerini en fazla taşıyan bölgelerden Co Mayo'daki Murrisk köyünde bugün düzenlenecek
anma törenine
Türkiye'nin Dublin Büyükelçisi
Altay Cengizer'in de katılması bekleniyor.
Felaketin kayıpları başkent Dublin'de de, Parnell Meydanı'ndan Liffey Nehri kıyısında yer alan Büyük
Kıtlık heykellerine yapılacak yürüyüşle anılacak.
Kentin ortasından geçen nehrin kıyısındaki bronz heykeller dönemin acılarını tüm gerçekliğiyle gözler önüne seriyor ve dünyaca ünlü heykeltıraş Rowan Gillespie imzasını taşıyor.
Anma etkinliklerine
ülke genelindeki okullar ve
spor kulüplerinin de "bir dakika sessizlik" ile katılacağı belirtiliyor.
'AN GORTA MOR'
Büyük Kıtlığın nedeni, 19'uncu yüzyılın ortalarında nüfusu 8 milyonu aşan
İrlanda'da, özellikle
yoksulların temel besini patatese bulaşan hastalıktı. 1845 sonbaharında patatesin tüketilemez durumda hasat edilmesi, İrlandalıların "An Gorta Mor" (Büyük Açlık) olarak andığı dönemin başlangıcı oldu.
İrlanda'nın özellikle
batı kesimlerindeki yoksul ve kalabalık aileleri kısa sürede
açlıkla yüz yüze getiren patates kıtlığı, tüm çabalara rağmen 4 yıl boyunca önlenemedi.
Yetersiz beslenme ve bakımsızlık kısa zamanda hastalıkları beraberinde getirdi. Tifo ve
kolera gibi bulaşıcı hastalıklar çok sayıda ölüme yol açtı, çaresiz durumda kalanların sığındığı
yardım merkezleri yoğunluktan çalışamaz duruma geldi.
Çoğu
İngiliz olan
toprak sahiplerine borçlarını ödeyemedikleri için evlerinden çıkmak durumunda kalan İrlandalılar, çareyi göç etmekle buldu. Bir milyona yakın İrlandalı, ceplerindeki son parayı da ABD,
İngiltere,
Kanada ve Avustralya'ya gitmek için kullandı. Bazıları göç yollarında hayatını kaybetti, pek çoğu gittiği topraklarda umduğunu bulamadı.
Zor zamanların geride kaldığı 1851 yılında ülke nüfusu 6 milyona düşmüştü.
Bugün kimi kaynaklarda "İngiltere'nin Büyük Kıtlık sırasında İrlanda'ya yeteri kadar destekte bulunmadığı, bu yüzden dönemin, İrlanda'nın
bağımsızlık mücadelesinin de asıl başlangıcı olduğu" savunulur.
DENİZLERCE ÖTEDEN
Kıtlığın acı sonuçlarının en yoğun hissedildiği ve bazı İrlandalıların "Kara 47" olarak andığı 1847 yılında
Osmanlı Padişahı Abdülmecit, İrlanda'ya 1000 poundluk para yardımında bulunmuştu.
Türkiye ile İrlanda arasındaki tarihsel bağların bir nişanesi olarak hatırlanan bu yardıma ilişkin önemli belgeler, Türkiye'nin Dublin Büyükelçiliğinin girişimiyle 1993 yılında yapılan
arşiv taramalarıyla gün yüzüne çıkarılmıştı.
Bu belgeler arasında, İrlanda mahalli makam ve ileri gelenlerinin imzasını taşıyan, Osmanlı Devleti'nin yardımına İrlanda halkının duyduğu şükran ve minnet sözlerini içeren bir
mektup da bulunuyordu.
İrlandalılar kendilerine denizlerce öteden uzanan yardım elini bugün de Osmanlı gemicilerinin Drogheda kentinde kaldıkları rivayet edilen bir binaya asılı plaketle anıyor.
Günümüzde
otel olarak kullanılan binanın dış cephesine 1995 yılında geniş katılımlı bir törenle asılan şükran plaketinde, "Türk halkının İrlanda halkına yaptığı alicenaplığın hatırasına" ifadesi yer alıyor.
AA