El Baradey,
nükleer enerji üretmek isteyen
İran'ın zenginleştirdiği
uranyumu, yakıta dönüştürmek için
Rusya yerine
Türkiye'ye göndermesini
teklif etti.
Zaman'a bilgi veren diplomatik kaynaklar ise
Ankara'nın gündeminde böyle bir konu olmadığını bildirdi.
Tahran, amacının nükleer enerji olduğunu savunurken Batılı ülkeler, İran'ın nükleer
silah üretebileceğinden şikâyet ediyor.
İran, nükleer krizin aşılması için
UAEK'nın önerdiği çözüm planında ciddi değişiklikler isterken
Amerika buna karşı çıkıyor. Krizin aşılması için çaba harcayan Baradey ise çözümün adresi olarak Türkiye'yi gösterdi. İran, nükleer enerji üretmek için reaktörlerde kullanmak üzere yakıta ihtiyaç duyuyor. BM'ye bağlı Uluslararası Atom
Enerjisi Kurumu, İran'ın zenginleştirdiği uranyumu yakıta dönüştürülmek üzere Rusya ve Fransa'ya göndermesini önermişti. Reaktörler için yakıta dönüştürülen zenginlendirilmiş uranyum, nükleer silah üretmek için geri dönüştürülemiyor. Batı dünyasının düşüncesine göre bu yöntem İran'ın nükleer silah üretmesine engel olacak. Böylece İran, nükleer reaktörleri için gerekli yakıtı sağlarken, zenginleştirdiği uranyumu nükleer silah yapımında kullanamayacak. Tahran ise uranyum zenginleştirmekte ısrar ediyor ve gereksinim duyduğu yakıtı Amerika da dahil Batılı ülkelerden birinden satın almak istediğini belirtiyor.
Amerikan kanalı Charlie Rose'e
mülakat veren El Baradey, yaptığı
öneri konusunda, "Bu işe yaramalı. Türkiye'de İran'a oldukça güven var." yorumunu yaptı. UAEK Başkanı, bu teklife Washington'ın da olumlu yaklaşacağını düşündüğünü belirterek, "Çünkü ABD Türkiye ile gayet huzurlu." dedi.
Muhammed el Baradey bu önerisini Türk hükümetine henüz sunmadığını da ifade etti ve Ankara'nın UAEK ile çalışma konusuna müspet
cevap vermesini umduğunu dile getirdi. İranlı yetkililer ile her an temas halinde olduğunu bildiren El Baradey şöyle devam etti: "Onlar çalışmalarını kendi topraklarında sürdürmek istediklerini söyledi. Ama ben bunun nükleer krizin aşılması için süren amaca ters olduğunu söyledim. İleride bir gün nükleer enerji yapabilecekleri yönündeki algılamaları ortadan kaldırmak için materyallerini dışarı çıkarmak gerektiğini de söyledim." Haberde Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi
Ertuğrul Apakan, böyle bir haberden bilgisi olmadığını kaydedildi.
Zaman'a konuşan diplomatik kaynaklar Türkiye'ye henüz bir önerinin gelmediğini kaydetti. Kaynaklar, böyle bir durumda konunun
teknik olarak inceleneceğini ve Türkiye'nin imkânlarına göre cevap verileceğini dile getirdi. Ankara bölgesinde nükleer silahlara kesinlikle karşı çıkıyor; ancak her ülkenin barışçıl nükleer enerjiye sahip olabileceğini düşünüyor. El Baradey'in Türkiye önerisinin İran'a zaman kazandıracağı yorumları yapılıyor.
Medvedev'den İran'a yaptırım sinyali
Rusya Devlet Başkanı
Dmitri Medvedev, İran'ın nükleer programı ile ilgili uluslararası toplumla yapıcı bir
diyalog içinde olmazsa yaptırımların gündeme gelebileceğini söyledi. Rusya bugüne kadar, yaptırımlarla herhangi bir sonuç alınmadığını, bunun yerine siyasi diyalog yolunun
tercih edilmesi gerektiğini savunuyordu.
Alman Der Spiegel dergisine özel açıklamada bulunan Rusya Devlet Başkanı, "İran, uluslararası kurallara uymak zorunda.
Nükleer tesislerini ve çalışmalarını gizlememesi gerekiyor." dedi. Yaptırımlara gerek kalmadan sorunun çözülmesinin en iyi yol olacağını savunan Rusya lideri, görüşmelerde ilerleme sağlanamazsa bundan kaçınmanın mümkün olamayacağını söyledi. İran'a yaptırımlara karşı çıkan Rusya Başbakanı
Vladimir Putin, yaptırım tehdidinin İran'la görüşmeleri tamamı ile kesebileceği uyarısında bulunmuştu.
Berlin Duvarı'nın yıkılışının 20. yıl törenlerine katılmak üzere yarın Almanya'ya gitmeye hazırlanan Rus lider, duvarın yıkılması ile birlikte oluşan ümitlerin de karşılanmadığını belirtti. Medvedev'e göre
Avrupa, son yirmi yıllık süreci tüm Avrupa'nın güvenliğini sağlayacak ortak politikalar geliştirememesi nedeni ile değerlendiremedi.
CİHAN