11 Eylül 2001’de ABD’nin ikiz kulelerine düzenlenen saldırının gökdelenlerin sonu olacağı düşünülüyordu. Ancak, öyle olmadı. Milliyet hatta, Scientific American dergisinde yayımlanan ‘Castle in the air’ (Gökyüzündeki kaleler) başlıklı habere göre, son 10 yılda gökdelen inşaatında adeta patlama yaşandı. Dergide yer alan ifadelere göre, insanların akıllarında önce ‘gökdelenlerin mi yoksa teröristlerin mi insanları öldürdüğü’ne dair bir karışıklık yaşanmış olsa bile, 2001’den bu yana 350 gökdelen inşa edilmiş olması, bu karışıklığın, ‘İnsanları teröristlerin öldürdüğü, gökdelenlerin güvenli olduğu’ yönünde netlik kazanmasının somut göstergesi. Diğer yandan, yıkılan ikiz kulelerin yerine New York’ta 541 metre yüksekliğinde ve 2013 yılında tamamlanması planlanan ‘One World Trade Center’ın yapımının devam ettiğinin belirtildiği dergide gökdelen sayısında yaşanan patlama, ‘insan kibrinin gökyüzündeki lekesi’ olarak nitelendirilse de, gökdelenler, hızla artan nüfus ve ihtiyaçlar da göz önüne alındığında global kentleşme açısından etkili bir çözüm olarak değerlendirildi. Dergide, tüm dünya ölçeğinde, gökdelenlerin son 10 yıllık patlaması şöyle ifade edildi: 2010’DA 97 GÖKDELEN Geçen 10 yıl gökdelen inşaatındaki müthiş yükselişin olduğu bir dönemdi. Uzun Binalar ve Kentsel Habitat Konseyi’nin (Council on Tall Buildings an Urban Habitat-CTBUH) açıkladığı verilere göre 2001’den bu yana 350 gökdelen inşa edildi. Bu rakam, gökdelenlerin dünyadaki sayılarının iki katına denk geliyor. Eğilim ise, ‘süper uzun binalar’ olarak nitelendirilen gökdelenlerden yana. 300metrenin üstündeki bu yapıların inşaatı iki kat arttı. Burj Khalifa, bu eğilimin en son göstergelerinden. 2010 yılında Dubai’de açılışı yapılan gökdelen, o döneme kadar dünyanın en yüksek binası olarak nitelendirilen Taipei’den 320 metre daha yüksekti. Yakın gelecekte yine de Burj Khalifa’dan daha yüksek bir bina yapılması öngörülmese de 2011, son derece özel bir yıl. Çünkü, 2011’de yüksekliği 200 metrenin üstünde 97 gökdelenin inşatının tamamlanması planlanıyor. 2010 ise bu açıdan daha mütevazi bir yıl olarak geride kaldı. 2010 yılında tüm dünyada 20 yüksek bina inşaatı tamamlandı. ÇİN YÜKSELİŞİ Scientific American, Çin’in gökdelen alanındaki yükselişine özel bir başlık ayırdı. ‘Gökdelen inşası çılgınlığının başını çekiyor’ sözleriyle nitelendirilen ülkenin McKinsey Global Institute’un 2009 raporu doğrultusunda değerlendirildiği dergide 2025 yılına kadar şehir nüfusunun 350 milyon kişiye ulaşmasının beklenmesi nedeniyle Çinlilerin gökdelen inşaatına ağırlık verdiği belirtildi. Derginin altını çizdiği Çin gökdelenleri ise şöyle: Yıl Yükseklik Gökdelen adı Kent 2008 492 Shangai World Finance Center Şangay 2010 484 International Commerce Center Hong Kong 2011 234 CCTV Merkez Binası Pekin 2014 632 Shangai Tower Şangay 2015 660 Ping An International Finance Center Şenzen NEDEN YÜKSEK Scientific American dergisi, gökdelenlerin, mimari açıdan deprem ve rüzgâr gibi koşullar karşısında yer yer zorlansalar da getirdikleri avantajlı yaşam biçimine dikkat çekti. O avantajlardan bazıları şöyle: - Hibrit bir yaşam sunuyorlar. - İçlerinde ev, ofis, otel, tiyatro, sinema ve eğlence alanları yer alıyor. - Yeni gökdelenler enerji tasarrufu ve çevre dostu olarak tasarlanıyorlar. Kendi suyunu arıtan, ısısını otomatik olarak ayarlayabilen ve güneşi kullanarak enerjisini elde eden yapılar söz konusu.