1- Üniversitelerde başörtüsünün serbest bırakılması geriye gidiştir. Laikliğin yeniden tanımlanması yolunda tehlikeli bir gediktir. 2- Başörtüsü İslamî değildir, Kur'an'da yer almaz ve sonradan üretilmiştir. Örtü, kadınlığı saklıyor. Bunun için İncil'e bakmanız yeterli. 3- Halk, yasağa karşı olabilir ; ama kamuoyunun her zaman haklı olduğunu düşünmüyorum. Halk yanılabilir, demokrasiye karşı çıkabilir. Yasağın kaldırılması, Kıta Avrupası'nın en eski ve en büyük mason locası olan Büyük Doğu'nun (Grand Orient) Paris'teki toplantısında da gündeme geldi. 'Avrupa tartışmasında masonlar' konulu toplantıda konuşan Fransa Büyük Üstad'ı Jean-Michel Quillardet, ilginç değerlendirmelerde bulundu. Başörtüsünün üniversitelerde serbest bırakılması için 'geriye gidiş' ifadesini kullanan Quillardet, TBMM'den geçen düzenlemenin 'Türk laikliğinin yeniden tanımlanması yolunda açılan tehlikeli bir gedik' olduğunu savundu. Konuyu dinî açıdan da ele alan Quillardet, başörtüsünün İslamî olmadığını, Kur'an'da yer almadığını ve sonradan üretildiğini ileri sürdü. Türkiye'deki masonlarla sağlam bir diyalog kurduklarını anlatan Büyük Üstad, halkın yüzde 80'inin başörtüsü yasağına karşı olmasını ise şöyle yorumladı: "Ben, kamuoyunun her zaman haklı olduğunu düşünmem. Halk yanılabilir, demokrasiye karşı olabilir." Jean-Michel Quillardet, Avrupa-lı Gazeteciler Derneği'ndeki basına açık konuşmasında, Türk kamuoyunun yabancı olmadığı argümanlar kullandı. Avrupa'daki üniversitelerde başörtüsünün serbest olmasını önemsemeyen Büyük Üstad, Türkiye'deki düzenlemenin 'geriye gidiş' olduğunda ısrar etti. Fransız üniversitelerindeki serbestliğin de ileride sorunlara yol açabileceğini iddia etti. Başörtüsünün 'kadınlığın bir parçası olan saçları maskelediğini' öne süren Quillardet, iddialarının doğruluğunu ispatlamak için İncil'i referans gösterdi. Büyük Doğu'nun Fransa Büyük Üstad'ı Jean-Michel Quillardet, Türkiye'nin AB üyeliği konusunda, masonlar olarak "evet" ya da "hayır" şeklinde tavırları olmadığını; ama Avrupa'nın kendileri için "bir kıta olmadığını, fikir olduğunu ve şu ya da bu sınırda bitmediğini" ifade etti. Fransız mason, "Türkiye'nin coğrafi olarak Avrupa'da olmadığını düşünebilsek bile." diyerek Türkiye'nin geri çevrilmesi halinde "Müslüman entegrizminin" ellerine düşüp düşmeyeceğinin herkesin sorması gereken bir soru olduğunu söyledi. Büyük Üstad, hiçbir Avrupa ülkesinde üniversitede dini sembol yasağının olmadığı hatırlatılınca, buna rağmen Türkiye'deki yasağın kalkmasının geriye gidiş olduğuna inandığını ve Fransız üniversitelerindeki serbestliğin de sorunlara ve zorluklara neden olabileceğini düşündüğünü söyledi. Türkiye'deki masonlarla laiklik konusunda sağlam bir diyalogları olduğunu belirten Fransız mason, Türk halkının büyük bir kesiminin üniversitelerde başörtüsünü sorun olarak görmediği şeklindeki değerlendirme karşısında ise, "Ben, kamuoyunun her zaman haklı olduğunu düşünenlerden değilim. Halk da yanılabilir. Halk da demokrasiye karşı olabilir." şeklinde konuştu. Fransa'daki Ermeni tasarısının yasalaşmasında katkımız oldu Toplantıda, iki yıl önce Türkiye'deki Özgür Masonlar Büyük Locası'nı ziyaret ettiklerini hatırlatan Quillardet, Türkiye'deki biraderlerine "oldukça diplomatik bir şekilde" soykırım sorunu üzerine çalışmalarını söylediklerini bildirdi. Fransızların, Yahudi soykırımını geç de olsa tanıdıklarını hatırlatarak kendilerinin bu çalışmayı yaptıklarını belirten Büyük Üstad, Türk biraderlerinden de Ermeni meselesiyle ilgili benzer çalışmaya başlamalarını istediklerini ifade etti. "Türk halkının sorumluluğunu gizlemeyin." diyen Quillardet, Türkiye'deki açıklamalarının loca içerisinde "zihinleri uyandırdığına" dikkat çekerek, bazı Türk biraderlerin daha sonra yanına gelip "Konuşmakta haklıydın, çünkü bu ülkede bu konudan bahsetmiyoruz" dediğini aktardı. Türk masonlar, Barroso'ya 'Hıristiyanlık' itirazı yapacak Fransa Büyük Doğu Locası'nın Büyük Üstad'ı Jean-Michel Quillardet, Fransa'da alevlenen laiklik tartışmaları ve masonluğun Avrupa'daki geleceğine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Cumhurbaşkanı Sarkozy'nin dini yeniden gündeme getirmesine sert tepki gösteren Guillardet, Sarkozy'nin cumhurbaşkanlığı rolünü "anlamamış olabileceğini" belirterek, cumhurbaşkanı olarak dini inançlarını sergileyemeyeceğini savundu. Sarkozy'nin son zamanlarda yaptığı laiklik ile ilgili açıklamalarına rezerv koyan Fransız mason, cumhurbaşkanının laikliği tam olarak anlamamış olabileceğini ileri sürerek, "Belki ona laikliğin ne olduğunu söylemek lazım." dedi. Guillardet, Sarkozy ile birlikte, "Avrupa'nın köklerinin Hıristiyan olduğu" yönünde bir açıklama yaptığını hatırlattığı AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso'ya da tepki gösterdi. Avrupa'nın köklerinin Hıristiyan değil, Aydınlanma olduğunu belirten Quillardet, bunu AB Komisyonu Başkanı'na anlatmak için 8 Nisan'da Brüksel'de Barroso ile görüşeceklerini söyledi. Mason locaları, Brüksel'de ayrıca bir de bu konuda ortak bir bildiri yayınlayacak. Quillardet, Türk Özgür Masonlar Büyük Locası'nın da bildiriye imza koyduğunu ve 8 Nisan'da kendileriyle birlikte Barroso görüşmesine katılacağını açıkladı. Masonluğun büyük bir değişim geçirdiğini belirten Quillardet, masonluğun iki ana geleneğinden birini oluşturan İngiliz masonluğunun düşüşe geçtiğini ve yaşlandığını, buna karşın Büyük Doğu'nun tarihi bir atılım içerisinde olduğunu söyledi. "İngiltere'de masonluk toplumda hiçbir şey ifade etmiyor. Çünkü toplumun sorunlarıyla ilgilenmiyor... Amerika'da neredeyse hiç yok. Amerikan masonluğu nedir ki? Rotary'ler, Lionslar..." şeklinde konuşan Büyük Doğu'nun üstadı, büyük Amerikan localarının yüz civarında üyesinden davet aldıklarını ve ABD'de bir Büyük Doğu locası kurmaya hazırlandıklarını duyurdu. Kendilerinin aktif olduklarını, toplumun sorunlarıyla ve siyasetle ilgilendiklerini belirten Quillardet, "Bir mason locasına kapanmanın bir faydası yok. Masonun amacı, toplumu değiştirmek ve daha adaletli ve insani bir toplum yaratmaktır." dedi. Masonların, AB kurumları ve Avrupa tartışmalarında sessiz kalmalarını masonluk içerisindeki ayrışmalara ve finansal sorunlara bağlayan Quillardet, örneğin Fransa'nın ikinci büyük mason örgütü olan Fransa Büyük Locası'nın laiklik konusunda kendileriyle aynı düşünmediğini ve Sarkozy'nin "olumlu laiklik" tanımına destek verdiklerini ifade etti. Fransa Büyük Locası'nın, GORF'un hazırladığı bildiriyi de imzalamadı. Avrupa'da özellikle Amerika'dan gelen evanjelik kiliselerin tehdit oluşturduğunu savunan Quillardet, Belçika ile birlikte Avrupa masonluk gözlemevi açılması yönünde çalışmalar yaptıklarını bildirdi. ALİ İHSAN AYDIN- PARİS/ ZAMAN