ABD ile
İsrail'in yeni Orta
doğu planının gerçekleşmesi yolunda en somut gelişmelerden biri,
iç savaş sonucunda
Hamas Gazze'yi zaptederken
Filistin lideri
Mahmud Abbas'ın
Batı Şeria'da
olağanüstü hal hükümeti kurmaya yönelmesiyle Filistin'in ikiye bölünmesi oldu. ABD, Britanya ve İsrail basını,
Ortadoğu haritasının yeniden çizileceği ve İsrail'in Hamas'tan kurtulup Batı yanlısı Abbas'la istediği barış
anlaşmasını yapabileceğine dair söz birliği etti. Filistin Yönetimi Başkanı ve Filistin
Kurtuluş Örgütü Genel Sekreteri sıfatıyla Abbas'ın buna yetkisi var.
'Batı Şeria'ya iyi, Gazze'ye kötü muamele'
Britanya'nın
Independent gazetesi, 'Hamas için
zafer, ama Filistin için trajedi mi?' başlığını atıp 'Ortadoğu haritası yeniden çizilme tehlikesiyle karşı karşıya' dedi: Abbas'ın milli birlik hükümetini feshedip olağanüstü hal ilan etmesi, Filistin'in iki ayrı yönetime bölünmekte olduğunun altını çizdi. İsrailli uzmanlar, İsrail-Gazze-Batı Şeria arasında üç devletli çözümü konuşmaya başladı. İsrailli yetkililere göre,
Başbakan Ehud Olmert ABD Başkanı George W.
Bush'a artık Gazze ile Batı Şeria'ya farklı muamele edilmesi gerektiğini ve İsrail ordusunun iki Filistin yönetimi arasında ayrım gütme politikası izleyeceğini söyleyecek. Bu da İsrail'in 'önce Batı Şeria' politikasıyla Gazze'yi görmezden gelerek Abbas'la anlaşma yapmaya çalışacağı anlamına geliyor. 1967 sınırlarına dönülmüş ve iki yıl önce
Yahudi yerleşimleri
tasfiye edilmiş Gazze'de İsrail'le müzakere edilecek pek bir şey yok zaten. En önemli konular olan
Kudüs'ün statüsü ile Batı Şeria-İsrail sınırları ise Hamas'ın direnişi ekarte edilerek doğrudan Abbas'la görüşülecek.
'Rice Abbas'ı olağanüstü hale teşvik etti'
New York Times, ABD yetkililerinin şu sözlerini aktardı: Bush yönetimi, Gazze'nin Hamas'ın eline geçmesi kabul etti, artık
Fetih'in Batı Şeria'daki yönetimini güçlendirmesine çalışacak.
Washington'ın, Abbas'ı, Filistin hükümetini feshedip Haniye'ye başbakanlıktan alması için perde arkasından cesaretlendirdi. Önceki
akşam Dışişleri Bakanı
Condoleezza Rice, Abbas'a
telefon açıp bu manevra için
Amerikan desteğini iletti. Abbas'ın olağanüstü hal ilanıyla da Gazze-Batı Şeria ayrılığı keskinleşti. Rice, artık İsrail-Filistin barış anlaşması için 'önce Batı Şeria' stratejisine sarılacak. İsrailli yetkililer de, Batı Şeria ile Gazze'nin ayrı yönetimler olarak görülmesi ve İsrail ordusunun Gazze'de Hamas'a karşı
demir yumruğunu indirmesi önerisini pompalıyor. ABD Dışişleri yetkilileri, İsrail'in Abbas'a
jest yapıp Batı Şeria'da
yaşam düzeyinin yükselmesine izin vererek Hamas'ı
küçük düşürmesi halinde bu önerinin destekleneceğini söylüyor.
'İsrail-Filistin devleti vizyonu sizlere ömür'
Washington Post'a konuşan Abbas'ın eski danışmanlarından olan eski ABD Dışişleri yetkilisi Edward G. Abington "İki devlet vizyonu gerçekten öldü" derken, Bush yönetiminin üst düzey bir yetkilisi de şunları söyledi: "Abbas'ın Filistin hükümetini feshetmesi, ABD ile müttefiklerinin yeni bir anlaşma modeli yaratmalarına izin verecek tarihi bir an. ABD İsrail'le barış yapacak lider olarak Abbas'ı destekleyecek. Zaten Gazze'de İsrailli kalmadığından Hamas yönetiminin Batı Şeria sınırlarıyla ilgili barış görüşmelerinde yeri yok" diye ekledi. ABD'nin eski İsrail Büyükelçisi ve Saban Merkezi'nin Ortadoğu uzmanı Martin Indyk de, Abbas'ın İsrail'le anlaşıp, Batı Şeria ile
Doğu Kudüs'ün yamaçlarında geçici sınırları olan bir Filistin devleti kurabileceğini, Gazzelilerin düşeceği sefaletin sonunda Hamas'ı da İsrail'le barışa zorlayabileceğini belirtti.
'İki halk için üç devlet'
İsrail medyası 'Bir sabah uyanıp kendimizi iki 'de facto' Filistin yönetimi arasında sandviç olmuş bulduk' minvalinde yayın yaptı. İsrail radyosu hemen "Gazze'de Hamasistan, Batı Şeria'da Fetihistan..." duyurusunu yaparken, basın da şunları yazdı. Maariv: "
Felaket senaryosu gerçek oldu. Hamas Gazze'yi, Fetih Batı Şeria'yı
kontrol ediyor. İki halk için üç devlet. Sessiz İsrail Ortadoğu gerçekliğinin yeniden yapılışını izliyor." Gazete, İsrail'in doğusunda Filistin,
batısında yeşil Hamas bayraklı harita yayımlamayı da
ihmal etmedi. Yediot Aharonot: "İşte Hamasistan. Artık
İran Aşkelon'a beş dakika uzaklıkta. Bin Ladin dibimizde.
Küresel cihada verimli zemin oluşturacak gerçek
kaos çıkabilir." (Dış Haberler)
Hamas sosyal yardımcı
Filistin'de Ocak 2006'daki seçimlerle iktidarı yakalayan Hamas, 1987'deki ilk intifadayla birlikte kökü Mısır'a dayanan
Müslüman Kardeşler saflarında doğdu. Palazlanmasını, İsrail'e karşı direnişle birlikte
Sünni Arap dünyasından akan paralarla kurduğu
vakıf, okul ve sağlık kuruluşlarıyla yürüttüğü sosyal yardım faaliyetlerine borçlu. Gücünü Gazze Şeridi'nden alan
örgütün siyasi lideri Şam'da sürgünde yaşayan
Halid Meşal. Hedefi kısa vadede İsrail işgaline son vermek, uzun vadede 1948 sınırları üzerinde
İslam devleti kurmak. Askeri mücadelesini 6 bin
militan yetiştiren İzzeddin Kassam Tugayları'yla yürüten örgütün kurucusu ve ruhani lideri Şeyh Ahmet Yasin ile halefi Abdülaziz Rantisi 2004'te suikasta
kurban gitti.
Fetih bezgin savaşçı
Filistin'in 2004'te ölen
efsane lideri Yaser Arafat'tan yadigâr olan Fetih, laik ve pragmatist biliniyor. Örgüt 1950'lerde çoğunluğu
Kahire eğitimli Filistinli
mülteciler tarafından Kuveyt'te kuruldu. Amacı
Ürdün Nehri'nden Akdenize' kadar olan bölgede laik devlet kurmaktı. 1965'ten itibaren İsrail'e karşı silahlı direniş gösterdi. 1970'te Filistinliler İsrail'i tanıyan Ürdün Kralı Hüseyin'e ayaklanınca Fetih Lübnan'a sürüldü. İsrail'in 1982'de Lübnan'ı işgaliyle örgüt Ortadoğu ve
Kuzey Afrika'ya dağılırken radikal çizgisi soldu. 1993'teki
Oslo Anlaşması'yla İsrail'i yok etme iddiasından vazgeçti. Şimdi İsrail'i kabul edip başkenti Doğu Kudüs olan bir bağımsız Filistin devletinden yana. Silahlı kanadı, El
Aksa Şehitleri Tugayı.