Esed, Şam’ın merkezinde kalan BM silah denetçilerine kimyasal saldırı iddiasını soruşturma izni vermedi. Muhalifler kanıt topluyor ama ‘gözetim’ altındaki denetçilere erişemiyor.

Şam’daki kimyasal iddiasının ardından, gözler soruşturma için BM’ye çevrildi. Ancak iddiaların merkezindeki Doğu Guta’yı bombalamayı sürdüren Suriye yönetimi, birkaç kilometre mesafede kalan BM silah denetçilerine soruşturma izni vermedi. Muhaliflerse, kanıtları ulaştırmak için hayatlarını tehlikeye atıyor. Ebu Nidal isimli muhalif Reuters’a, “BM ekibi bizimle görüştü. Saç, deri ve kan örnekleri hazırladık; güvenilir kuryelerle Şam’ın merkezine gönderdik” dedi. 

20 kişilik BM heyeti, geçen pazar bir otele yerleşmişti. Çarşamba günü, üç noktada inceleme yapmaları bekleniyordu. Ancak BM yetkililerinin ‘gözetim’ altında olduğu belirtiliyor. Ebu Muhammed isimli muhalif, “Bombardıman var, Guta kontrol noktalarıyla çevrili. Ama sorun bu değil. Asıl sorun, oteldeki durum. Silahlı koruma altındalar, hükümet yetkilileri etraflarında” dedi. 

Muhalifler, birçok fotoğraf çektiklerini, toprak örneği de aldıklarını söyledi. Alexia Jade mahlasıyla konuşan muhalifse, numunelerin gizli bir yere gönderildiğini belirterek, “Plan, kanıtları bir şey yapabilecek herhangi birisine ulaştırmak. Birden fazla yer de olabilir” dedi. İddiaların kanıtlanabilmesinin önündeki diğer engel de zaman. Uzmanlar, her dakikanın kanıtları ortadan kaldırdığına işaret etti. 

Kimyasal silah saldırısından sonra yaralılara müdahale eden bir doktor, “Yaralıların hemen hepsi vücudunun tamamı morarmış halde geliyordu. Elleri ayakları titreyerek çırpınıyor, nefes alamıyorlardı. Müdahale etmeye çalıştık ama ölenler kurtardıklarımızdan çok daha fazla” dedi. Mune isimli kadın doktor, Cihan Haber Ajansı’na “Oksijenimiz bile yoktu. Nasıl müdahale edeceğimizi şaşırdık. Hastane adeta doldu taştı. Onlara sadece suyla müdahale edebildik” diye konuştu. Doktor sabaha karşı evlerinde ölenleri evlerin kapılarını kırarak çıkardıklarını anlattı. Gözleri dolan kadın doktor, “Görmeden anlaşılmaz. Kelimeler yetersiz kalır” dedi. 

Suriye’de ilk kimyasal iddiası 19 Mart’ta ortaya atıldı. Taraflar, Halep’in Han Assal kasabasındaki olayda birbirlerini suçladı. Ardından yaşanan gelişmeler şöyleydi: 

8 Nisan: BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, 20 kişilik bir silah denetçisi ekibinin Kıbrıs’a gittiğini, Suriye’ye geçmeye hazır olduğunu duyurdu. Suriye hükümeti izin vermedi. 

25 Nisan: Beyaz Saray, “Suriye hükümetinin küçük çapta kimyasal silah kullanmış olabileceğini ama emin olmadıklarını” açıkladı. 

13 Haziran: Beyaz Saray, ‘kırmızı bir çizginin aşıldığını’ ilan edip Şam’ı kimyasal silah kullanmakla suçladı. Rusya reddetti. 

27 Haziran: BM denetçileri Türkiye’de Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’yla görüştü. 

23-24 Temmuz: İki BM yetkilisi Şam’a gitti. 

14 Ağustos: Şam yönetimi, üç noktada en az iki hafta inceleme yapılmasına izin verdi. 

18 Ağustos: Ekip Şam’a vardı. 

21 Ağustos: Şam’da, 1300’e yakın kişinin öldüğü belirtilen saldırı meydana geldi.