Yetkililer, araçların ve insanların
sel suları tarafından yutulduğunu belirtti. Batı
Samoa Afet Kontrol Merkezi yetkililerinden Ausegalia Mulipola, tsunamiden etkilenen bölgelerde
arama ve
kurtarma çalışmalarının devam ettiğini söyledi.
Bazı köylerde birçok evin
denize sürüklendiği haberleri geldiğini ifade eden Mulipola, bazı bölgelerde ise tsunami dalgalarının çekilirken tonlarca kum bıraktığını, arama ekiplerinin kumun altında cesetler bulduğunu belirtti.
Tsunami de vurdu
Güney Pasifik Okyanusu'ndaki ada
ülkesi
Amerikan Samoası açıklarında meydana gelen şiddetli depremin yol açtığı tsunami, bu ülke sahillerini de vurdu.
Yetkililer, tsunaminin, Batı Sahili/Alaska Tsunami Uyarı Merkezi, Batı Samoa'ya bağlı Apia'da ve Amerikan Samoası'na bağlı Pago Pago'da tsunami gözlendiğini, Pago Pago'da dalgaların, normal deniz suyu seviyesinin 1 buçuk metre üzerinde olduğunu bildirdi.
Batı Samoa'nın bazı
yerlileri, Radio New Zeland'a yaptıkları açıklamada, büyük bir sarsıntı hissettiklerini ve yetkililerin yüksek yerlere çıkmaları tavsiyesinde bulunduklarını söylediler.
Amerikan Samoası'ndan bir yetkili de, Fox televizyonuna, sarsıntıyı 5 dakika boyunca hissettiği açıklamasını yaptı.
Afet bölgesi ilan edildi
ABD
yönetimi, şiddetli deprem ve daha sonrasında meydana gelen tsunamiden etkilenen Amerikan Samoası'nı "afet bölgesi" ilan etti.
ABD Başkanı Barack Obama'nın imzaladığı afet bölgesi kararı, bölgeye federal
yardım gönderilmesini öngörüyor. Söz konusu karar, zarar gören konut ve binaların yeniden yapılmasına mali
destek verilmesi, mali kayıpların bir bölümünün karşılanması gibi uygulamaları da kapsıyor.
Hawai ile
Yeni Zelanda arasında bulunan volkanik yapıdaki Samoa adalarının Amerikan Samoası bölümünün nüfusu 65 bin civarındayken, Batı Samoa olarak da bilinen Samoa'nın nüfusu yaklaşık 220 bin kişiden oluşuyor.
Samoa ve Amerikan Samoası
Depremin vurduğu Samoa ve Amerikan Samoası aynı bölgede yer almalarına rağmen yönetim biçimleriyle birbirinden ayrılıyor.
Samoa olarak bilinen bağımsız Samoa devleti, Büyük Okyanus'un güneyinde Polinezya'daki adalar topluluğundan oluşan bir ülke. 20. yüzyılın başlarında
Alman Samoası olarak bilinen bağımsız Samoa, 1914-1997 arasında Batı Samoa adını aldı.
Ülke
Birleşmiş Milletler tarafından 1976'da Samoa olarak tanındı. Güney
batı Asya'dan gelen göçmenlerce 4 bin yıl önce kurulan ilk yerleşim yerleri, 1700'lerde
Avrupalı sömürgeciler tarafından keşfedildi.
Samoa devletinin bulunduğu Samoa
Adaları zaman dilimine göre yeni yıla ABD'den sonra giriyor. Samoa'nın nüfusu 2007 verilerine göre 177 bin kişi. Nüfusun yüzde 92'den fazlasını Samoalılar oluşturuyor. Avrupa kökenliler ise yüzde 7 civarında.
Anayasal monarşiyle yönetilen Samoa'nın başkenti Apia.
Samoa ile karıştırılan ABD toprağı Amerikan Samoası ise bir adalar topluluğu. Amerikan Samoası'nın en büyük ve gelişmiş adası Tutuila adası.
Amerikan Samoası olarak bilinen adalara ilk kez 2 bin 500 yıl önce Polinezyalıların yerleştiği sanılıyor. Avrupalılar burayı keşfetmeden önce Tutuila, bugün Samoa'nın bir parçası olan Upolu adasına bağlı bir bölgeydi.
ABD, 1872'de Pago Pago'da deniz üssü kurmak için Samoa Krallığı ile bir
anlaşma imzaladı. 1889'da da ABD,
İngiltere ve
Almanya, Samoa'nın tarafsız kalması konusunda anlaşmaya vardılar ve adalar bu üç devletin koruması altına girdi.
1899'da ise 171 derece batı boylamının
doğusunda kalan adalarda ABD'nin, batısında ise Almanya'nın çıkar üstünlüğü kabul edildi. 1951'e kadar ABD ordusunun yönetimi altında olan adalar, bu tarihten sonra
Washington yönetimine bağlandı.
1960'ta halkın oluşturduğu kurucu meclis çalışmalarına başladı. 1978'de de Amerikan Samoası'nın seçimle iş başına gelen ilk valisi göreve geldi. Amerikan Samoası'nın üçte ikisinden fazlasını kaplayan Tutuila, Amerikan Samoası'nın en büyük adası.
Adalar grubunun batı ucu, Samoa'ya bağlı Upolu'ya 33 km uzaklıkta. Tutuila'nın 97 kilometre doğusundaki Manua Adaları ikinci büyük
toprak parçasını oluşturuyor. Tau, bu grubun içindeki üç adanın en büyüğü. Diğer adalar ise çok
küçük.
Amerikan Samoası'nın 65 bin olan nüfusunun büyük çoğunluğunu Samoalılar ve Samoalı melezler oluşturuyor. Samoalılar,
Hawaii, Tahiti,
Tonga ve Yeni Zelanda'nın yerli halklarıyla akraba olan bir Polinezya halkı. Samoa dili ise
Malezya-Polinezya dil ailesine bağlı.
Amerikan Samoası halkının çoğu
İngilizce konuşuyor. Nüfusun yarısından fazlası Kongregasyon Kilisesi'ne bağlı. Geri kalanlar da genellikle Katolik ya da Metodist. Nüfusun yüzde 95'i Tutuila adasında yaşıyor.
Tutuila'dakilerin yarısından fazlası en büyük yerleşim merkezi olan Pago Pago'nun da bulunduğu adanın doğu kesimine yerleşmiş durumda. Kalan nüfusunu hemen hepsi Manua adalarında. Swains adasının nüfusu ise çok az