Rusya'nın Suriye'ye S-300 füzeleri göndermesi son günlerin en sıcak konularından biri... ORSAM Avrasya Danışmanı Doç. Dr. İlyas Kemaloğlu, dünya gündemini meşgul eden bu hamlenin perde arkasını analiz etti. Bütün baskılara rağmen söz konusu anlaşmanın hayata geçirilmesinin iki temel sebebi olduğunu öne süren Kemaloğlu, Suriye'de 'Şiilerin yoğun olarak yaşadığı bölgelere yerleştirilen' 4 adet S-300 füzesinin uluslararası kamuoyuna bir mesaj niteliği taşıdığını ifade etti. İşte o analiz...

Geçtiğimiz günlerde Londra’da yayımlanan El-Kuds el-Arabî adlı gazetede, Rus yapımı S-300 füzelerinin Rus askerî uzmanların kontrolünde Suriye’ye ulaştırıldığı haberi çıkmıştı. Rus askerî ve diplomatik kaynaklar da Rus Nezavisimaya Gazetesi’ne yaptıkları açıklamada bu haberin doğru olduğunu, söz konusu füzelerin Suriye’ye çok gizli bir şekilde son iki yılda ulaştırıldığını belirtmişlerdir. Elde edilen bilgiye göre de günümüzde Suriye topraklarında 4 S-300 füze kompleksi bulunmaktadır.(1)

 

Rusların S-300 füzelerini Suriye’ye satışı ile ilgili anlaşma daha 2010 yılında imzalanmış ve uluslararası baskıya rağmen Kremlin, söz konusu anlaşmayı hayata geçirme konusunda kararlı davranmıştır. Bunun iki önemli nedeni vardır. En başta, Rus silahları günümüzde büyük ölçüde eski Sovyet cumhuriyetleri ile Orta Doğu’da ilgi görmektedir. Rusya’nın silah sattığı ülkelerin çoğu, günümüzde çeşitli etnik, dinî vs sorunlarla boğuşmaktadırlar. Dolayısıyla Suriye’nin iç savaş yaşıyor olması, Rusya’nın S-300 füzelerini satması için engel değildir. Aksi hâlde güvenilir ortak olmaktan çıkarak Rusya, silah pazarındaki payını kaybedebilir. İkinci neden ise S-300’ün Suriye’yi kısmen de olsa koruyabileceğine dair düşüncenin hâkim olmasıdır. Özellikle S-300’ün İsrail ve Türkiye’nin Suriye’ye yapabilecek muhtemel saldırıda kullanabileceği, hatta söz konusu füzelerin adı geçen ülkeleri saldırıdan alıkoyacağı yönünde düşünceler söz konusu olabilir.

 

Rus askerî ve diplomatik kaynaklara göre S-300 füzeleri, Suriye’de Esed rejimini destekleyen Şiilerin yoğun olarak yaşadığı bölgelere yerleştirilmiştir. Muhtemelen de füzeler, Suriye’ye iç savaşın başlamasından hemen sonra ulaştırılmıştır. Nitekim son bir yıldır birçok kez Rus askerî deniz filoları Tartus limanına uğramışlardır. S-300 füzelerinin Suriye’ye teslim edilmiş olması, Suriye Silahlı Kuvvetleri’nde Rus askerî uzmanların bulunduğuna dair ipuçları vermektedir. Bununla birlikte Suriyeli uzmanların da bu konuda eğitildiklerine dair bilgiler mevcuttur.(2)

 

Diğer taraftan Rus gemilerinin Tartus limanı dâhil olmak üzere Akdeniz’de ondan fazla gemi bulundurmaktadır. Bu husus, Rus yetkililerin S-300’lerin teslim edildiğini açıkça kabul etme olayı ile birlikte Kremlin’in uluslararası kamuoyuna bir mesaj vermek istediğine işaret etmektedir. Moskova, bir kez daha uluslararası baskıya rağmen Suriye meselesi ile ilgili görüşünü değiştirmediğini ve dışarıdan yapılabilecek herhangi bir silahlı müdahaleye karşı olduğunu sergilemiştir."