Çin, hava kuvvetlerine ait savaş uçaklarının, Doğu Çin Denizi'nde hava sahasının ihlaline tepki olarak ABD ve Japonya savaş uçaklarını havada izlediğini açıkladı. Doğu Çin Denizi'nde bulunan tartışmalı bölge üzerinde Çin, Japonya, Tayvan ve Güney Kore hak iddia ediyor.
Çin’in, Doğu Çin Denizi’nde ilan ettiği yeni ‘’hava savunma tanıma sahası’’ (ADIZ) gerilimi sürerken, Pekin’in bölgede savaş uçakları uçurması, gerilimi tırmandırdı. Çin Savunma Bakanlığı, Perşembe günü C-11 ve S-30 savaş uçaklarının ‘’savunma önlemi ve uluslararası ortak uygulamalar doğrultusunda" normal hava devriyesi yaptığını duyurdu.
Resmi Xinhua ajansının haberine göre, Çin Hava Kuvvetleri Sözcüsü Shen Jinke, Çin'in hava kuvvetlerinin yüksek alarm durumunu devam ettireceğini ve ülkenin hava sahasının güvenliğini korumak için önlemler alacağını söyledi.
Pekin’in bölgedeki adımını eleştiren ABD, Japonya ve Güney Kore, Çin’in yeni hava savunma sahasını tanımadıklarını bildirmiş ve kendi uçaklarını Çin’in izni dışında bu bölgede uçurduğunu açıklamıştı. Çin, bölgeye girecek uçakların uçuş planlarını bildirmesi, çift yönlü telsiz bağlantısına geçmesi ve uçağın kimliğinin belirlenmesine yönelik sorulara doğru ve zamanında yanıt vermesi gerektiği; aksi halde, Çin silahlı kuvvetlerinin acil savunma önlemlerine başvuracağını duyurmuştu.
Çin, yer altı kaynakları bakımından oldukça zengin ve Japonya’nın denetimindeki Diaoyu adası (Japonlar adayı Senkaku adlandırıyor) ve ona bağlı adacıkların, Çin topraklarının ayrılmaz bir parçası olduğunu savunuyor. Japonya, geçen yıl Eylül ayında adalardan bazılarını "kamulaştırma" girişimde bulunmuş ve bunun üzerine Çin’de düzenlenen Japonya karşıtı protestolarda birçok Japon şirketi zarar görmüştü.
Tarihi nedenlerden dolayı iki ülke arasında sık sık siyasi gerginlik yaşanıyor.
ÇİN, AB’YE TEPKİ GÖSTERDİ
Avrupa Birliği Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton de Çin’in kararından endişe duyduğunu açıkladı. Söz konusu gelişmenin bölgede gerginliğin tırmanma riskini arttırdığına dikkat çeken Ashton, AB’nin tüm taraflara dikkatli olma ve sükûnet çağrısı yaptığını belirtti.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Qin Gang da bugün Pekin’deki olağan basın toplantısında Ashton’un sözlerini eleştirdi. Qin, Pekin’in AB’den konuya ‘’tarafsız ve gerçekçi’’ yaklaşmasını umduğunu ifade etti.
Qin, ‘’Madam Ashton bilmeli ki, bazı AB ülkelerinin de hava savunma tanıma sahası (ADIZ) var. Bunun Avrupa’da bölgesel tansiyona neden olduğunu bilmiyorum. Eğer AB’nin böyle bir sahası varsa, Çin’in niye olmasın?’’ dedi.
Uçakların, Pekin’in yeni açıkladığı hava bölgesinde bildirimde bulunmaları konusunda da Qin, uluslararası kanunların, ne tür uçuş yada uçağın uygulaması gerektiği noktasında net bir kuralı olmadığını, her ülkenin kendi kurallarını kendisinin tayin ettiğini kaydederek, ‘’Bu nedenle, Çin'in yöntemi, uluslararası pratikler ile uluslararası hukuku ihlal etmez.’’ ifadelerini kullandı.
Gerilimin, ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden'ın gelecek hafta gerçekleşmesi planlanan Japonya, Çin ve Güney Kore ziyaretlerinin en önemli gündem maddesi olması bekleniyor.
Çin yönetimi, ABD, Güney Kore ve Japon askeri uçaklarının bölgede uçtuğundan haberdar olduklarını bildirmişti.
Çin Dışişleri Bakanlığı, söz konusu ilanlarının yürürlüğe girmesinden bu yana uluslararası sivil uçuşların bölgedeki güvenli işleyişi üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi olmadığını ve Çin’in havayollarının işbirliği yapmasını "umduğunu" bildirmişti.
ABD, Çin uçakları konusunda yorum yapmazken, müttefikleriyle ortaklıklarını sürdüreceklerini ve bölgede normal olarak faaliyet göstereceklerini duyurdu.
Japon Hükümet Sözcüsü Yoshihide Suga, Çin’in uçaklarının bölgede olduğunu bilmediğini ancak Tokyo’nun ‘’tetikte olma halinde’’ bir değişiklik olmadığını söyledi.
Öte yandan Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in de dün savaş yıllarında Japonya’ya karşı mücadele verilen liman şehri Qingdao’da temaslarda bulundu. Xinhua ajansı, Xi’nin ‘‘Her ne kadar hayat daha iyi hale gelse de, tarih unutulmamalı ve yeni Çin’in kuruluşunda fedakârlıklar yapmış olanlar unutulmamalı.’’ dediğini bildirdi.
