Avrupa’da tehlikeli atık bertaraf tesisleri, ağır sanayinin kıta dışına kaymasının ardından tesislerinde yakacak tehlikeli atık bulamayınca soluğu gelişen ülkelerin başında olan Türkiye’de aldı. Tesis temsilcileri ellerinde çanta ile Türkiye’ye pazarlığa gelerek kendi tesislerini işletebilmek için tehlikeli atık istedi. 66 BİN TON İHRAÇ ETTİK Bu pazarlıkların sonucu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine göre, geçen yıl 23 kalemde 66 bin 478 ton tehlikeli atık Avrupa’ya ihraç edildi. Atıkların en büyük bölümünü mineral esaslı motor, şanzıman ve yağlama yağları oluştururken, sülfür ve asbest içeren inşaatmalzemeleri de ihraç kalemleri arasında yer aldı. Avrupa’da tehlikeli atığa ihtiyaç hissedildiğini aktaran yetkililer, sadece OECD ülkelerine ihracat yapıldığını özellikle Avrupa ülkelerinden talep geldiğini aktardı. Türkiye’de atık ithalatının yasak, ihracının serbest olduğunu aktaran yetkililer, “İhracat Basel kurallarına göre ve oldukça zor prosedürden geçiyor. Ancak Avrupalılar’ın ciddi talebi var” dedi. SÖZLEŞME 1994’TE İMZALANDI Türkiye Tehlikeli Atıkların Sınırlar Ötesi Taşınımı ve Bertarafının Kontrolü konusunda Basel Sözleşmesi’ne 1994’te taraf oldu. Paralel çıkan yönetmelikle de Türkiye’de atıkların bertarafı için gerekli teknik kapasiteye sahip tesislerin bulunmaması ve söz konusu atıkları ithalatçı devletin yetkili otoritesinin kabul etmesi durumunda ihracatına izin verildi. DÜNYA PAZARI 300 MİLYON AVRO Dünyada çöp ve tehlikeli atık sektörü büyüklüğünün 300 milyar euro civarında olduğu tahmin ediliyor. Hesaplamalara göre ise önümüzdeki yıllarda bu rakam 2 katına çıkabilir. Türkiye’de ise çöp toplama ve geri dönüşüm sektörünün 2 milyar dolar büyüklüğe ulaştığı hesaplanıyor. Türkiye’de yılda yaklaşık 2.6 milyon ton evsel atık üretiliyor. Atıkların büyük kısmının geri dönüşümü sağlanırken elektrik üretiminde de kullanılıyor. 400 BİN TON ATIK İŞLENEMİYOR Türkiye’de yılda 1.1 milyon ton tehlikeli atık üretiliyor. Bu atıkların 700 bin tonu tesislerde yakılırken, 400 bin ton bertaraf edilemiyor. Bu nedenle yasa tehlikeli atık ithalatını yasaklarken belli şartlarda ihracata izin veriyor.