Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, Batı Balkanlardan AB'ye vizesiz
seyahat hedefi doğrultusunda
Sırbistan,
Karadağ ve
Makedonya vatandaşlarının bu yıl sonunda AB vizesinden muaf tutulmasını önerirken, aranan kriterleri yerine getirmedikleri ya da sürece dahil olmadıkları gerekçesiyle
Bosna Hersek,
Arnavutluk ve
Kosova'yı dışarda bıraktı.
Ortak
basın toplantısı düzenleyen
AB Komisyonu'nun
adalet,
özgürlük ve güvenlikten sorumlu Başkan Yardımcısı Jacques Barrot ve genişlemeden sorumlu Üyesi
Olli Rehn,
vizesiz seyahat için Makedonya'nın tüm kriterleri karşıladığını belirtirken, Sırbistan ve Karadağ'ın taahhüt ettikleri bazı reformları ekim ayına kadar yerine getirmeleri gerektiğini bildirdi.
Basın toplantısında bir gazeteci, AB'ye vizesiz seyahatten Bosnalı Sırpların Sırbistan pasaportlarıyla ve Bosnalı Hırvatların Hırvatistan pasaportlarıyla yararlanırken Müslüman Boşnaklara böyle bir imkanın verilmediğini hatırlattı. Vizesiz seyahat için AB'nin Bosna-Hersek' class='textetiket' title='Bosna Hersek haberleri'>Bosna Hersek'ten istediği reformları Bosnalı Sırpların engellediğini söyleyen gazeteci, "Bosna'da etnik temizlik yapan Ratko Mladiç, Sırp pasaportuyla Avrupa'da vizesiz seyahatin zevkini çıkarırken Bosnalı kurbanların yakınlarını tekrar cezalandırmış olmuyor musunuz" diye sordu.
Buna
cevap vermekte zorlanan Olli Rehn, "Bosnalı Müslümanların gettolaştırıldığı ve Mladiç'in vizesiz dolaşacağı iddiaları hakkında konuşmayı sevmediğini" ifade ederek, "Bosna Hersek'in AB'nin istediği kriterleri karşılamaya odaklanmak yerine milliyetçi söylemle son yıllarda çok fazla zaman ve enerji kaybettiğini" öne sürdü.
Batı Balkanlarda hiçbir ülkeye "haksızlık yapmadıklarını" iddia eden Rehn,
vize muafiyeti için herkesin aynı şartlara tabi olduğunu ileri sürdü.
Olli Rehn, eski Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schwarz-Schilling'in AB'nin Sırplara vize muafiyeti getirirken Müslüman Boşnakları dışarda bırakmasının "Bosna Hersek'in etnik bölünmüşlüğüne resmiyet kazandırdığı, ulusalcı (Sırp) politikacıların engelleme taktiklerini ödüllendirdiği ve
bölge halklarındaki hoşnutsuzluğu artıracağı" yönündeki eleştirilerini, "AB'deki açık
tartışma ortamının parçası olarak gördüğünü" belirterek geçiştirdi.
Rehn, vize muafiyetinde henüz yerine getirmediği kriterler için Sırbistan'a ekim ayına kadar süre tanırken aynı yaklaşımı Bosna Hersek ve Arnavutluk'tan neden esirgediklerini açıklayamadı.
Bağımsızlığını yeni kazanan Kosova ise AB'nin Batı Balkanlara vize muafiyeti programına dahil olmaması nedeniyle ve güvenlik kaygısıyla değerlendirmeye alınmadı.
AB Komisyonu'nun Sırbistan, Karadağ ve Makedonya'ya vize muafiyeti önerisinin AB içişleri ve adalet bakanlarınca muhtemelen ekim ayında oylanması bekleniyor. Oybirliği gerekmediğinden kararın olumlu çıkmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Bu arada AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Barrot, bir soru üzerine, "Vize kolaylığı için
Türkiye ile olgunlaşmış bir
diyalog içinde olmadıklarını" ifade etti.
Avrupa Adalet Divanı'nın verdiği kararın Türk vatandaşlarından vizenin kalkması anlamı taşımasa da iş adamlarına bazı kolaylıklar getirdiğini savunan Barrot,
mahkeme kararının vize konusunda Türkiye ile diyalog başlatılmasına engel oluşturmadığını söyledi.
(AA)