Pek çok ölü bırakan Gazze Şeridi'ndeki son çatışmalar, Hamas'ın 2006 Ocak ayında iktidara gelişinden bu yana işgal topraklarında tırmanmaya başlayan iç savaş, bunun tümüyle Filistin işlerine dış müdahalenin bir sonucu olduğunu doğrulamaktadır. Mevcut durum, üzücü bir şekilde kuşaklar boyunca Filistin politik atmosferini tanımlayan zayıflık ve anlaşmazlığın şiddete dönüşmüş bir ifadesidir. Hamas ve El Fetih arasındaki çatışma yoğunlaştı ve sonrasında 25 Ocak'tan bu yana beş gün içinde, aralarında bir bebeğin de bulunduğu, 31 Filistinlinin ölümü ile benzeri görülmemiş bir boyuta ulaştı. Böylece, geçen aydan bu yana ölenlerin sayısı 60'ı aşmış oldu. Bundan bir yıl önce, Hamas ezici bir çoğunlukla seçimlerden galip çıkarak iktidara gelmişti. Filistin meclisinde hakimiyeti ele geçiren Hamas rahat bir biçimde tek başına bir hükümet oluşturabiliyordu. Ancak, bu kritik tarihten itibaren ABD ve İsrail, yüzlerce Filistinlinin yaşamına mal olan ve zaten bozuk olan ekonomiyi çökerten ekonomik bir boykot kampanyası ve askeri baskı başlattı. Bu boykot başarıya ulaştı; çünkü geleneksel olarak Filistinlilere yardım eden tüm güçler bu boykota katıldı. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği'nin yanı sıra Arap komşular da bu izolasyona müdahil oldu. Hiç şüphe yok ki, Filistinliler Hamas'ı seçtikleri için toplu olarak cezalandırıldılar; çünkü bu zafer İsrail'in, El Fetih yönetici eliti ile temasında hüküm sürdüğü yönlendirmenin bozulması demekti. Söz konusu zafer, Ortadoğu'da sahte bir demokrasiyi yürürlüğe koymak anlamına gelen, Birleşik Devletler'in müttefiklerinin bozulan politik yapılarına estetik bir ameliyatla çeki düzen vermeyi hedefleyen bölgesel planlarının -elbette, düşmanlarının rejim değişikliği ile değiştirilmesiyle beraber- sapması anlamına geliyordu. Hamas'ı etkin kılan şey; ABD politikaları... ABD ve İsrail'in canını sıkan Hamas'ın dinci duruşu değil, aksine ABD'nin haksız Irak işgali her çeşit dinci politik organizasyonların yükselmesine yol açtı. İsrail ve ABD'nin aşırıcı bakış açısının aksine Hamas, ABD için güvenliği üst düzey öncelik taşıyan İsrail'i "yok etme" kapasitesinden yoksun. Hamas'ın yükselişte olmasının nedeni, ABD'nin İran ve Suriye'yi dikkatli bir şekilde marjinalleştirmek için Ortadoğu'nun politik haritasını yeniden düzenlemeye kalkışması. Hamas, Tahran ve Şam'dan finansal destek almış ve güvenilir bir sığınak bulmuştu. Arapların desteğinden soyutlanan ve mahrum bırakılan Hamas'ı izole ederek, ABD İslamcı hareket seçeneklerini daha da kısıtladı, böylece kuşatılan grubun üzerindeki İran etkisi arttı. Birleşik Devletler ve İran'ın çıkarları geçmişte birden fazla durumda buluşmuş olsa da, özellikle Irak ve Afganistan'da, ABD eşit oranda, ABD'nin Irak işgali ve bu ülkede Şii politik akımın etkinliğiyle başlayan, İran'ın bölgedeki nüfuzunun her zamankinden yüksek bir noktaya ulaşmasından endişeleniyor. Hizbullah'ın Lübnan'da ABD silahlarıyla donanmış İsrail ordusuna karşı elde ettiği şaşırtıcı zafer, ABD'nin nükleer programını yoğunlaştıran ve bu konuda kararlı olan İran'ın önünü kesmesi için bir başka savaş nedeni oldu. Hamas'ın hayatta kalması, ABD-İsrail kampanyasının uzamasına ve İran ile müttefikliğini güçlendirmesine neden oldu. İran Hamas hükümetini desteklemek için yüz milyonlarca dolar harcadı ancak bu aranın işgal topraklarına girmesi engellendi. Bush yönetiminin Suriye ve İran'ı izole etmek yerine onlarla teması öngören Baker-Hamilton planının tavsiyelerinin aksine bu ülkeleri zayıflatmaya çabalıyor. ABD, bu iki ülke ile temas kurmanın hatalı bir politik taviz olabileceğini düşünüyor ve İsrail'in bölgesel hesaplarına bağlı kalmayı sürdürüyor. Bush yönetimi başka tehlikeli seçeneklere de yöneldi: Önemli bir İran müttefiki olan Hizbullah'a karşı yoğun bir politik savaş yürüten Lübnan hükümetine desteğini artırdı ve Filistin'in El Fetih hareketine silah ve para desteği verdi. El Fetih, ABD ve Bush'tan önemli bir mali yardım aldı. Yakın dönemde, Kongre büyük Amerikan silah ve eğitim yardımına rağmen ekstra 85 milyon dolarlık fonu serbest bıraktı. Filistin iç savaş tuzağında! Ancak ABD, İran ile gerginliği tırmandırmaya karar verdi. Tüm bu politikalar, ABD'nin Körfez'deki donanma varlığını güçlendirme açıklamalarıyla da eşzamanlı ortaya çıkmaktadır ve ABD ile İran arasındaki askeri meydan okumanın bir göstergesidir. ABD'nin, İsrail'in El Fetih ve Şii politik canlanmasından rahatsızlık duyan diğer Arap hükümetleriyle ortaklaşa, kalan düşmanlarını da yok etmeyi hedeflediği bölgede Tahran ile Washington arasındaki düşmanlık hattı hiç bu kadar net olmamıştı. İran, Suriye ve Irak'taki Şia, Hamas tarafından destekleniyor ve farkında olunmadan alarm verici bir denklem oluşturuyor. İran, en zayıf hatta görünmesine rağmen, bu ülkenin gücü elinde bulundurduğu iki önemli kart var: Birincisi ABD'nin Irak'taki başarısızlığı ve diğeri de İsrail'in Lübnan'da gösterdiği askeri başarısızlık. Kimileri, tüm suçu ABD ile İran arasındaki aktif soğuk savaş üzerine ayrıntılarıyla aktarılan bu dramaya yükleyen analizlere teslim olunmaması gerektiğini söylüyor. Benzer şey, yolsuzluğun ve anlaşmazlığın hüküm sürdüğü Filistin için de geçerli. Fiziki ayrılığın Filistin'de ulusal parçalanmayı nasıl beraberinde getirdiğine ve çok sayıdaki Filistinli grubun, isteyerek ya da istemeyerek, bölgesel güçlerin çıkarlarına hizmet ettiğine dair söylenebilecek çok şey var. İsrail işgaline karşı Filistin direnişinin kırılabilmesi için, iç savaşı yoğunlaştırmak suretiyle politik, finansal ve askeri teçhizatlarla, El Fetih'e verilen ABD-İsrail desteği, kuşaklar oyunca Filistin toplumuna za rar veren ebedi zayıflığı net bir biçimde ortaya çıkardı. Filistinlilerin, İsrail ve Amerikan planları ile kuşatılmaya hazır oluşlarını görmek gerçekten de heves kırıcı. (*) Bu yazıyı Zaman için kaleme alan Arap-Amerikan gazeteci Ramzy Baroud, Curtin Teknoloji Üniversitesi öğretim üyesidir. Aynı zamanda Londra merkezli yayın yapan Palestine Chronicle Gazetesi'nin de genel yayın yönetmenidir. RAMZY BAROUD /ZAMAN