Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2021 yılına ilişkin Kamu İşletmeleri Raporu'nu açıkladı. 19 kamu iktisadi teşebbüsünün (KİT) 2021 yılı toplam net zararı 24,3 milyar lira olarak gerçekleşti.
Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş., 2021 yılında 17,9 milyar TL’lik net zararla dikkat çekti. Bu zarar rekor olarak kayıtlara geçti.
Doğalgaz ithalatçısı ve satıcısı Botaş’ın 2021 yılı brüt satış geliri yüzde 160,7 oranında artışla 173,4 milyar TL’ye yükselirken, satışların maliyeti yüzde 192,5 artışla 186,9 milyar TL’ye yükseldi.
2020’de 2,4 milyar TL’lik faaliyet kârına imza atan kuruluş, 2021’de 13,7 milyar TL’lik faaliyet zararı açıkladı. 2020’de 4,4 milyar TL olan Botaş’ın finansman giderleri, 2021’de yüzde 199 artışla 13,2 milyar TL’ye yükseldi.
2021’de Botaş, doğalgaza konutlarda yüzde 18,8, sanayide yüzde 158 oranında zam yapmıştı. 2021 yılına 7,43 seviyesinde başlayan, yıl içinde 18,36’ya kadar yükselen ve yılı 13,35’te kapatan dolar/TL’deki artış, sübvansiyonlarla birlikte Botaş’ın zararının ve borçlarının katlanmasında etkili oldu.
BORCU ÜÇE KATLANDI
Raporda, Botaş’ın borçlarındaki artış da dikkat çekti. 2020’de 54,8 milyar TL olan Botaş’ın toplam borcu, 2021’de yüzde 176’lık artışla 151,2 milyar TL’ye yükseldi.
Bu dönemde Botaş’ın kısa vadeli borçları yüzde 200 artışla 90,7 milyar TL’ye yükselirken, uzun vadeli borçları 148 artışla 60,5 milyar TL oldu.
2020’de 2 bin 761 olan Botaş’ın personel sayısı, 2022’de yüzde 4,8’lik artışla 2 bin 892’ye yükselirken, istihdam gideri yüzde 19,7 artışla 781,6 milyon TL oldu.
BÜTÇEDEN 30,3 MİLYAR TL’LİK TRANSFER
Sermaye ve görevlendirme gideri olarak merkezi bütçeden Botaş’a bütçe transferi 2020’de sıfır iken 2021’de 30,3 milyar TL oldu.
Muhasebat Genel Müdürlüğü verilerine göre, 2021’de Botaş’a Hazine’den 19 milyar TL’lik görevlendirme gideri, 50,3 milyar TL’lik de borç transferi yapılmıştı.
Botaş’ın 2020’de 3,3 milyar TL olan yatırım harcaması, 2021’de yüzde 41 artışla 4,6 milyar TL’ye yükseldi.
Raporda, Botaş’ın brüt satışlarının, temelde kuraklık nedeniyle doğalgazdan elektrik üreten
santrallerin talebindeki artışa bağlı olarak 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 160,7 oranında arttığı, pandemi sonrası toparlanma süreciyle ekonomik faaliyetler artışa geçmiş olup arz yönlü teknik problemler nedeniyle uluslararası doğalgaz fiyatlarının önemli bir şekilde yükseldiği belirtildi.
Botaş’ın tamamını ithal ettiği doğalgaz fiyatlarında yaşanan artışlar sonucunda kuruluşun satışlarından dolayı oluşan maliyetinin 2020 yılına göre yüzde 192,5 artış gösterdiği, makroekonomik gelişmelere bağlı olarak, kuruluşun tüketicileri korumak ve enflasyondaki artışı sınırlandırmak amacıyla katlandığı maliyetleri satış fiyatlarına yansıtamaması neticesinde 2021 yılında 17,9 milyar TL dönem zararı oluştuğu da raporda belirtildi.
Döviz kurlarındaki artışın, Botaş’ın maliyet artışındaki etkisine ise raporda değinilmedi.
1 YILLIK BÜTÇE YÜKÜ 179 MİLYAR TL
Hükümet artan doğalgaz ithalat maliyetlerinin bir kısmını bütçeden karşılamaya devam ederken, BOTAŞ'ın merkezi bütçeye yükü de giderek artıyor.
Merkezi bütçeden BOTAŞ'a aktarılan borç miktarı eylülde 18 milyar TL, ocak-eylül döneminde 114,9 milyar TL, son 1 yılda 160 milyar TL oldu.
Geçen sene aralık ayında ‘görevlendirme gideri' olarak aktarılan 19 milyar TL de dahil edildiğinde BOTAŞ'ın merkezi bütçe yükü 179 milyar TL'ye ulaştı.
