Hiç kimse, yaklaşık 200 kalori içeren 500 ml'lik kola şişesi gibi şeker içeren içeceklerin düzenli tüketilmesinin sağlığınıza iyi geldiğini söyleyemez. Bunun yerine ise diyete uygun kalorisi düşük şekersiz türleri tavsiye edilir.
Ama bu tip içeceklere yönelik tepkiler de artık değişmeye başladı.
Imperial College London'ın yaptığı yeni bir araştırmada, düşük kalorili tatlandırıcılı içeceklerin, şekerli içeceklere kıyasa kilo kaybına faydası olduğunu gösteren somut bir veri bulunamadı.
Araştırmacılar, bu tip içeceklerin sağlığa yararlı olduğu tezine de karşı çıkıyor.
Kamuoyunda ve bazı bilim insanları arasında, tatlandırıcıların kilo aldırdığı ve Tip 2 diyabet hastalığı riskini artırdığı inancı hakim.
Peki bu tatlandırıcıları ve bunları içeren ürünleri satın almalı mıyız?
ABD'nin Purdue Üniversitesi'nden Prof. Susan Swithers, "Birçok kişi şeker içermedikleri için bunların sağlıklı tercihler olduğunu düşünür ama insanlar bunu kanıtlayacak verilere sahip olmadığımızı anlamalılar" diyor.
Araştırmalar aşırı kilolu, obez kişilerin sağlıklı kiloya sahip olanlara kıyasla daha fazla gazlı içecek tükettiklerini ortaya koyuyor.
ABD Kamu Sağlığı Dergisi'nin ABD'de yetişkinler arasında yaptığı araştırmaya göre sağlıklı kiloya sahip kişilerin yüzde 11'i, kilolu kişilerin yüzde 19'u ve aşırı kilolu obezlerin de yüzde 22'sinin diyet içecekler tüketiyor.
Obezite adlı dergide yer alan, yaklaşık 8 yıl boyunca 3700 kişinin diyetinin incelendiği araştırmada, düşük kalorili tatlandırıcıların kilo aldırdığı görüldü.
Araştırmacılar suni tatlandırıcıların ters etki yaratıp yaratmadığını sorguluyor.
Bu tip araştırmalarda neden sonuç ilişkisini sağlam verilere oturtmak zor. Kilo alımına asıl sebep olan bu içecekler mi yoksa kilolarını kontrol altında tutulması için bu tip içeceklerin gereğinden fazla tüketilmesi mi?
Profesör Swithers'ın fareler üzerinde yaptığı deney, bu tip içeceklerin vücutta normal şekere oranla daha farklı bir tepki yarattığını ortaya koyuyor.
Şeker dile değdiğinde tatlı bir his yaratıyor ama aynı zamanda vücuda ardından da yemeğin geleceğinin işaretini veriyor.
Sıfır kalorili tatlandırıcılar da ise ardından yemek geleceği hissi görülmüyor.
Böylece tatlandırıcı ile kaloriler arasındaki bağ da kopmuş oluyor.
Profesör Swithers, "Diyet gazlı içeceklerin kötü olabileceğini düşünüyoruz çünkü tükettiğiniz şekeri sindirmeyi zorlaştırıyor. Hayvanlar gerçek şeker aldıklarında, bunu sindirmekte zorlanıyorlar ve hormonların verdiği tepki değişiyor, kandaki şeker seviyesi artıyor ve bu da kilo alımına neden oluyor" diyor.
Diğer yandan İsrail'deki Weizmann Bilim Enstitüsü'nde görevli bilim insanlarına göre düşük kalorili tatlandırıcılar farelerin bağırsaklarındaki bakteri dengesini de değiştiriyor.
Nature adlı dergideki araştırma da düşük kalorili tatlandırıcıların hayvanların metabolizmasını değiştirdiğini ve kandaki şeker seviyesini arttırdığını ortaya koydu. Bu da ,Tip 2 diyabetin başlangıcı olarak görülüyor.
Bir araştırma için yedi gönüllü, yedi gün boyunca yalnızca düşük kalorili tatlandırıcılar tüketti. Bu gönüllülerin yarısında hayvanlarda görülen etkiler görüldü.
Bristol Üniversitesi Profesörü Peter Rogers ise bu araştırmadan tatmin olmadığını söylüyor. Rogers, hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda kullanılan tatlandırıcı seviyelerinin gerçek hayattaki tüketimleriyle 'çok bağlantılı' olmadıklarını savunuyor.
Su içmenin faydaları
Bu nedenle düşük kalorili tatlandırıcıların 'bireylerin şekere duyduğu ihtiyacı azaltabileceği' görüşünde.
Uluslararası Obezite Dergisi, şekerli içecekler yerine düşük kalorili tatlandırıcılı içecekler tüketmenin kilo kaybına yardımcı olduğunu kaydediyor.
Prof. Rogers, bu tatlandırıcıların şeker yerine tüketilmesinin enerji alımını dolayısıyla kilo alımını da düşürdüğünü söylüyor.
Prof Rogers'a göre bu tip tatlandırıcılar yalnızca tatlı ihtiyacını gidermeye yarıyor.
Diğer yandan uzmanlar, yemek yemeden yarım saat önce içilen suyun da iştah kapatıcı olabileceğini söylüyor.
Düşük kalorili tatlandırıcıların faydalarına şüpheyle yaklaşan Prof. Swithers dahi, diyet içeceklerin düzenli olarak gazlı içecek tüketenler için işe yarayabilecek bir tercih olabileceği görüşünde.
