Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), eşi çalışmayan iki çocuklu bir asgari ücretlinin elde ettiği geliri ile gıdaya ancak 10 TL ayırabildiğini kaydetti. Buna göre asgari ücretlinin 3 öğün için kişi başına ayırabildiği tutarın 2,5 TL, öğün başına ise 83 kuruş olduğunu vurgulayan Konfederasyon, bu haliyle asgari ücretin kişi başına bir simite bile yetmediğini belirtti.

DİSK'in Araştırma Enstitüsü DİSK-AR'ın, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İstatistikleri üzerinden yaptığı hesaplamaya göre, en yoksul yüzde 20'lik kesim yaşamını sürdürebilmek için gelirinin ancak yüzde 29'unu gıda harcamalarına ayırabilirken, eşi çalışmayan ve 2 çocuklu bir asgari ücretli, asgari geçim indirimli aylık bin 45 TL'lik gelirinden gıda için günlük ayırdığı 10 TL ile hem eşinin hem kendinin hem de çocuklarının karnını doyurmak zorunda. TÜİK Madde Fiyatları istatistiklerine göre Mayıs 2014 tarihi itibari ile ortalama kira bedeli 639 TL'yi bulurken, asgari ücretlinin kira ve diğer konut harcamaları için ayırabildiği tutar ise sadece 348 TL.

Asgari ücretlinin, çalıştığı işyerinin servis imkânı yoksa işyerine ulaşımı bile büyük bir sorun. Tek bir belediye otobüs biletinin Türkiye ortalamasında 1,78 TL olduğu koşullarda, asgari ücretlinin ulaşım için ayırabildiği günlük pay sadece 2,8 TL. Bu gelirle bulunduğu yerden hareket etmesi bile imkansız. Kültür ve eğlence için ayırabildiği pay da toplamda aylık sadece 16,9 TL. Bu miktar ile sinemaya bir kişi bir kere gidebilirken, tiyatro ya da bir spor müsabakasına gidebilmek mümkün değil. Sinema bileti ortalama 13 TL, tiyatro 25, spor müsabakası 17 TL. Asgari ücretlinin çocuğunu okutması için aylık çocuk başına düşen pay da 3,45 TL. Bu arada ortalama fiyatlı bir buzdolabını alması için, ev eşyası için ayırabildiği 58,9 TL ile başka hiçbir eşya almaksızın 26 ay çalışması gerekiyor.

ASGARİ ÜCRETLİ NEYE NE KADAR AYIRABİLİYOR?

Harcama Grubu Harcama Kalıbı (%) Harcama miktarı (TL) Günlük harcama (TL)
Gıda ve alkolsüz içecekler 28,84 301,6 10,1
Alkollü içecek, sigara ve tütün 5,33 55,7 1,9
Giyim ve ayakkabı 3,87 40,5 1,3
Konut ve kira 33,26 347,8 11,6
Ev eşyası 5,63 58,9 2,0
Sağlık 2,11 22,1 0,7
Ulaştırma 8,14 85,1 2,8
Haberleşme 3,04 31,8 1,1
Kültür, eğlence 1,62 16,9 0,6
Eğitim hizmetleri 0,66 6,9 0,2
Otel, lokanta, pastane 4,03 42,1 1,4
Çeşitli mal ve hizmetler 3,47 36,3 1,2
Toplam 1045,6 34,9

Not: Hesaplamada 4 kişilik bir hane üzerinden yapıldığı için, eşi çalışmayan ve 2 çocuklu bir asgari ücretlinin, asgari geçim indiriminden kaynaklı geliri de hesaba katılmıştır. Evli olmayan bir asgari ücretli için söz konusu ücret 1000 TL'dir.
Kaynak: TÜİK 2013 yılı Hanehalkı Tüketim Harcaması Araştırması gelire göre en yoksul % 20 için tüketim kalıbı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İstatistikleri
CİHAN