[Cuma Karaman] Lev Nikolayevic Tolstoy ve Hz. Muhammed

Bu yazıda çoğu insanın bilmediği ünlü Rus yazarı Lev N. Tolstoy’un Hz. Muhammed s.a.v hakkında yayınladığı bir kitaptan bahsedeceğim. Tolstoy, Abdullah el-Sühreverdi’nin Hindistan’da basılmış “Hz. Muhammed’in Hadisleri” kitabını okumuş ve bu kitapta okuduğu hadislerden etkilenerek notlar almış ve bu notları kullanarak “Hz. Muhammed’in Kur’an’a Girmemiş Hadisleri” başlıklı bir kitapçık kaleme almıştır. Kitabın başlığı her ne kadar İslam itikadı ve düşüncesiyle telif edilemeyecek bir tarzda olsa da Tolstoy’un Hz. Muhammed (s.a.v) hakkında bolca senakar ve takdirkar ifadeler kullandığı ve hadisler hakkında “evrensel tavsiyeler” nitelemesi yaptığı bu kitapçığı Rusya’nın ‘Posrednik’ yayınevi 1908 yılında yayınlamıştır. 

Şahsen benim duygu ve düşünce dünyama da büyük tesirleriolan bu kitapçık, yıllarca halktan saklanmış ve yıllar süren tüm engelleme çabalarına rağmen ilerleyen zamanda ortaya çıkmıştır. Bu kitapçığı her ne zaman okusam sanki bu eseri Tolstoy’un kendi sesinden dinliyormuşum veya yanında sohbetini dinliyormuşum gibi bir hisse kaptırırım kendimi. Bu garip hissiyat kendisine olan sevgi ve saygımı her defasında daha da artırmıştır.  

Güçlü bir kalem ve derinlikli bir mütefekkir olarak Tolstoy kendisini asla “insanlar ne der?” korku ve düşüncesine kaptırmamış, doğru bildiklerini ortaya koyabilmiş dirayetli bir yazardır. Bu vasfını sözkonusu bu eseriyle bir kez daha ortaya koymuştur. Tolstoy’un bu eseri dini inançların çağın değişen şartlarına göre yeni bir metodolojiyle ele alınmasına, dinlerin insanların hayatındaki önemine ve islahı mümkün olan bir anlayışı tamamen reddetmek yerine o anlayışın islahı için çaba harcamanın daha doğru olacağına dair tespit ve tavsiyeleri onun gerçek bir düşünüre ve ilim adamına yakışır yaklaşımını gözler önüne sererken fikirlerine duyulan saygıyıda artırmıştır.