Bazı ülkeler aşı bulmak için çırpınırken, bazıları da, ısmarladıkları ama güvenlik kaygılarıyla kullanamadıkları aşıları ne yapacaklarını düşünüyor. AstraZeneca aşısı alıp kullanımını sınırlayan ülkelerin elinde kalan aşıların ne olacağı belli değil. 

Oxford-AstraZeneca ve Johnson & Johnson aşılarının, nadiren rastlanan kan pıhtılaşması riski taşıdıkları nedeniyle, bazı ülkelerde genç yaş gruplarında kullanımı sınırlandı. Danimarka AstraZeneca aşısının kullanımını tamamen durdurdu ve bu da aşı sıkıntısı çeken ülkeleri kullanılmayan aşılara talip olmaya yöneltti.

Çek Cumhuriyeti, Danimarka'nın kullanmadığı tüm AstraZeneca aşılarını almayı teklif etti. Estonya, Letonya ve Litvanya da kullanılmayan aşıları alabileceklerini açıkladı.

AstraZeneca aşılarının özellikle de daha genç yaşlardaki insanlarda, çok nadiren ama bazen öldürücü olabilen bir kan pıhtılaşmasına yol açtığının anlaşılması kaygıları artırdı. Fakat dünyanın dört bir yanında sağlık yetkilileri bunun çok küçük bir risk, buna karşılık Covid-19 riskinin çok daha büyük olduğuna işaret ettiler.

İngiltere, İskoçya, Kuzey İrlanda ve Galler'den oluşan Birleşik Krallık, AstraZeneca aşısının en çok kullanıldığı ülke. Şu ana kadar ortaya çıkan vakalara bakan sağlık yetkilileri 10 milyon kişide 40 civarında kan pıhtılaşması görülebileceğini ve milyonda bir kişinin ölebileceğini söylüyor.

Bu yaklaşık olarak bir ay içinde cinayete kurban gitme, ya da 250 kilometrelik otomobil yolculuğunda kaza geçirerek ölme ihtimaline eşit bir risk. Yine de Danimarka sağlık yetkilileri AstraZeneca aşısının kullanımını durdurmaya karar verdi. Yetkililer başka aşılar bulunduğunu ve ülkede salgının kontrol altında olduğunu söyleyerek, "şiddetli bir yan etki riskine karşı" temkinli olmak amacıyla bu kararı aldıklarını söylüyorlar. Bu kararın pratik sonucu ise Danimarka'nın, 2,4 milyon doz AstraZeneca aşısı siparişini iptal etmesi oldu. 

Diğer yandan Johnson & Johnson aşısı ile kan pıhtılaşması arasında ilişki olup olmadığı da araştırılıyor ve güvenlik kontrolleri tamamlanana kadar bu aşı, 100 milyon doz sipariş etmiş olan ABD'de kullanılmayacak. Yapılan denemelerde Johnson & Johnson'ın Güney Afrika'da ortaya çıkan Covid-19 varyantına karşı koruyucu etkisinin yüksek olduğu görülmüştü. Fakat güvenlik kaygıları nedeniyle Güney Afrika da aşının kullanımını durdurdu.

Güney Afrika AstraZeneca aşısının kullanımından da, virüsün yeni varyantına karşı etkisi düşük görüldüğünden, vazgeçmişti.

Bu da yine bir kullanılmayan aşı sorununa yol açtı. Güney Afrika elindeki AstraZeneca aşılarının bir milyon dozunu 14 Afrika ülkesine sattı.

Litvanya Başbakanı Ingrida Simonyte "Bizim elimizde hala aşı olmak isteyen nüfusa yetecek aşımız yok. O nedenle Danimarka da paylaşmaya hazır olduğu için, Litvanya ihtiyaç duyduğu miktarda AstraZeneca aşısını almaya istekli olduğunu bildirdi" diye konuştu.

Çek Cumhuriyeti İçişleri Bakanı Jan Hamacek de Twitter mesajında "Danimarka'nın elindeki tüm AstraZeneca aşılarını satın almak istediklerini bildirmek üzere" bir diplomata talimat verdiğini yazdı. Danimarka henüz bu tekliflere bir yanıt vermiş ya da bir yorum yapmış değil.