Birçok ülkenin ağır yara aldığı sürecin ardından ülkelerin nasıl bir politika izleyeceği merak konusu. 

Kazakistan Merkez Bankası eski Başkanı ve Astana Uluslararası Finans Merkezi Başkanı Kayrat Kelimbetov, en büyük ekonomilere sahip ülkelerin salgın sonrası da izolasyon politikasına devam edeceğini, dünyanın birkaç bağımsız mikro bölgeye bölüneceğini ve tüm ülkelerin kendi üretimlerine ve finans sistemlerine desteği artıracağını söylüyor.

Sputnik’e konuşan Kelimbetov, tüm ülkelerin üç temel gelişim seçimiyle karşı karşıya kalacağını dile getirerek, “Öncelikle kendi kendine yeterlilik ve kendi kendini izolasyon politikası. Büyük ve kendi kendine yeterli ekonomilere, büyük nüfuslara sahip birçok ülke bu yolu seçebilir. Mesela ABD” ifadesini kullanıyor.

Salgının, mevcut korumacılığı tetiklese de sebebinin çok daha derinde olduğunu belirten Kelimbetov, şunları kaydediyor:

“Bu sebep, ABD gibi ülkelerin zarar görmesine neden olan küreselleşmenin büyük bir hızla büyümesi. Bu bağlamda, korumacılıkta artışı ve ulus devleti güçlendirme eğilimini gözlemlemeye devam edeceğiz. Bunu artık salgına verilen yanıtta görüyoruz. Avrupa Birliği gibi istikrarlı entegrasyon platformu bile oldukça zor durumla karşı karşıya kaldı, çünkü kendini izolasyon eğilimi galip geldi.”

İkinci senaryoya göre, ulusal düzeyde bankalara ve işletmelere geniş kapsamlı destek verileceğini anlatan uzman, 2008-2010’daki krizden hatırlatma yapıyor:

“Egemen fonların kaynaklarına başvuruldu, bankalara ve işletmelere likidite pompalandı. Ülkelerimizin ekonomik potansiyelinin tam kapasite kullanımının çok önemli bir yön olduğunu düşünüyorum. Bunun için de öncelikle rezervlerimizin kullanılmasına, doğrudan yatırımların çekilmesine ve uluslararası likiditeye ihtiyaç var.”

İlk iki senaryonun Rusya ve Kazakistan gibi ülkeler için sorunlu olacağını, çünkü izolasyon ve tam ithalat ikamesi politikasının, istikrarlı sosyo ekonomik kalkınma için gereken büyüme hızını korumalarına izin vermeyeceğini söyleyen Kelimbetov, ancak bu tür ülkelerin buna hazırlıklar yapabileceği ve hatta bundan yarar sağlayabileceğini belirtiyor ve ekliyor:

“Eğer şimdi yeniden oluşmakta olan ticaret bloklarında hak ettikleri yeri almayı başarırlarsa kazançlı çıkarlar” dedi. Bu tür blokların oluşması, üçüncü senaryonun içinde yer alıyor. Euro bölgesindeki süreçlerin ve ayrıca Anglo-Sakson ülkeleri ile ilgili süreçlerin nasıl işleyebildiğini görüyoruz. ABD, İngiltere, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, bu ülkeler belirli bir ticaret bloğu oluşturabilir. Güneydoğu Asya, Latin Amerika ve elbette İpek Yolu Ekonomi Kuşağı ile entegrasyonun bir parçası olarak Avrasya Ekonomik Birliği. Makro bölgelere bölünme olacak ve burada misal bizim örgütümüzün ve genel olarak finansal sistemlerin rolü çok önemli. Bu makro bölgeleri birleştirme rolü”.