Çin'in en üst düzey düşünce kuruluşlarından birinde çalışan tanınmış bir ekonomistten, Çin menşeli WeChat platformunda ülke ekonomisi hakkında yaptığı olumsuz yorumların ardından gözaltına alınmasından bu yana haber alınamıyor.

The Wall Street Journal'da (WSJ) Chun Han Wong ve Lingling Wei imzasıyla Salı günü yayınlanan habere göre, Zhu Hengpeng hakkında, uzun yıllardır Çin hükümeti tarafından denetlendiği iddia edilen sohbet programı WeChat'teki özel bir sohbet grubunda Devlet Başkanı Xi Jinping'i eleştirdiği iddiası ile soruşturma açıldı. Soruşturma kapsamında gözaltına alınan ekonomist, görevlerinden de azledildi.

Devlete ait Çin Sosyal Bilimler Akademisi’nin Ekonomi Enstitüsü’nde son 10 yıldır müdür yardımcılığı yapan Zhu'ya yönelik soruşturma, iktidardaki Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) Çin ekonomisi hakkında olumsuz yorumları bastırma çabalarını hızlandırdığı bir dönemde gerçekleşti.

WSJ'nin haberinde soruşturmanın, Çin Sosyal Bilimler Akademisi personeline yönelik bir eğitim kampanyasıyla aynı zamana denk geldiği ve bu kampanya ile Komünist Parti kurallarına uyum sağlamanın amaçlandığı aktarıldı. Buna göre, liderlik pozisyonlarındaki parti üyelerinden disiplin aşılamaya yönelik resmî taahhütler imzalamaları ve “10 yasak” adı verilen ve uygun olmayan materyal yayımlamak ve onay almadan yabancı kuruluşlarla işbirliği yapmak gibi yasak faaliyetleri içeren kurallara uymaları istendi.

Pekin, emlak krizi ve tüketici ile iş dünyası arasındaki zayıf güven nedeniyle yavaşlayan ekonomiyi canlandırmakta zorlanıyor. Bazı ekonomistlere göre bu zayıflıklar, Xi'nin devlet sektörünü güçlendirme çabaları, kapitalist aşırılıkları dizginlemesi ve Çin'i algılanan dış tehditlere karşı koruma girişimleriyle daha da kötüleşti.

Xi yönetiminde parti, parti içindeki ve dışındaki eleştirmenlere yönelik geniş kapsamlı bir baskı uyguladı. Bazı yüksek profilli hedefler arasında etkili iş insanları ve akademisyenler bulunuyor. Bu kişiler gözaltına alındı, hapsedildi veya sürgüne zorlandı. Ayrıca, yatırımcılar ve analistler için Çin ekonomisi hakkında bilgi sağlayan verilere erişim sıkılaştırıldı.

Zhu, WSJ'nin aktardığı iddialara göre, WeChat adlı mobil mesajlaşma uygulamasındaki özel bir grup sohbetinde Çin ekonomisinin kötü gidişatı hakkında yorumlar yapmasının ardından ilkbaharda gözaltına alındı.

Yorumları arasında, Çin’in gerileyen ekonomisi hakkında değerlendirmeler ve Xi’yi dolaylı olarak eleştiren, faniliğine atıfta bulunan ifadeler olduğu da belirtiliyor.

WSJ'nin haberinde ayrıca, Zhu'nun Çin Sosyal Bilimler Akademisi Ekonomi Enstitüsü'ndeki görevlerinden alındığı ve aynı zamanda, parti sekreter yardımcılığı görevinden de çıkarıldığı aktarıldı. Ayrıca, Pekin'deki prestijli Tsinghua Üniversitesi'ne bağlı bir düşünce kuruluşunun çevrimiçi personel listesinden de isminin silindiği belirtildi.

Çin Sosyal Bilimler Akademisi, bakanlık düzeyinde bir düşünce kuruluşu olup, Çin hükümeti ve parti liderliğine politika oluşturma konusunda tavsiyelerde bulunuyor.

Düşünce kuruluşunda 20 yılı aşkın süredir çalıştığı belirtilen Zhu'nun, sağlık ekonomisi alanında uzmanlaştığı, hastane reformları ve sağlık hizmetlerine erişim konularında hükümete danışmanlık yaptığı ve bu konularda etkili bir yorumcu haline geldiğinin altı çizilen haberde, 2014 yılında Çin Sosyal Bilimler Akademisi Ekonomi Enstitüsü'nde müdür yardımcılığı görevine atandığı da ifade edildi.

Habere göre ayrıca, 2013-2015 yılları arasında devlet tarafından işletilen bir ilaç firması olan China Meheco Group'ta bağımsız yönetim kurulu üyesi olarak görev yaptı.

Hong Kong'daki bir şirket dosyasında belirtilen adrese gidildiğinde kapının açılmadığı belirtilen haberde, Zhu'nun bilinen son halka açık konuşmasının nisan ayı sonunda Caixin finans dergisi tarafından düzenlenen bir yaşlı bakımı konferansında gerçekleştirdiği ifade edildi.

Burada yaptığı konuşmada Zhu, Çin’in emeklilik sistemindeki finansman açıklarını, gençlerin ebeveynlerinin emeklilik maaşlarına katkıda bulunması ve daha fazla devlet tahvili çıkarılması yoluyla kapatabileceğini önerdi. Bu açıklamalar, sosyal medyada yankı uyandırırken, bazı kullanıcılar, önerinin yükselen yaşam maliyetleri ve zayıf iş beklentileriyle zaten baskı altında olan gençler üzerindeki yükü artıracağını öne sürdü.

WSJ haberinde Zhu'nun, Tsinghua Üniversitesi’nin Endüstriyel Gelişme ve Çevresel Yönetişim Merkezi (CIDEG) tarafından düzenlenen 25 Mayıs konferansında, merkezin akademik komitesinin bir üyesi olarak konuşma yapması planlandığı belirtildi. Ancak konferans sonrası merkezin yayımladığı raporda Zhu'ya, ne konuşmacı ne de katılımcı olarak yer verilmediği ifade edildi.

Zhu'nun adının, Çin Sosyal Bilimler Akademisi Ekonomi Enstitüsü'nün üst düzey yetkililerinin çevrimiçi dizininden ve Tsinghua CIDEG'nin akademik komite üyelerinin çevrimiçi listesinden de silindiği vurgulandı.

Çinli ekonomistin akıbeti belirsizliğini koruyor.