Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükûmeti, "Türkiye'nin en büyük özel bankası" diye nitelenen İş Bankası’nda Cumhuriyet Halk Partisi'ne (CHP) ait yüzde 28,1'lik payın Hazine'ye devri için harekete geçti. 

Kanun teklifinin Ramazan Bayramı'nı müteakip Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulacağı belirtiliyor. 

Anayasa Mahkemesi ile Yargıtay kararlarının kendi lehlerine olduğunu düşünen CHP kurmaylarında ise “Önce teklifi görelim” tavrı hâkim.

 

AKP lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AKP Merkez Yürütme Kurulu'nda (MYK), "Bu işi 10 güne bitirin." talimatı vermişti. 

İktidarın "gündemi değiştirmek" için İş Bankası'nı ortaya attığını iddia eden CHP yönetimi, "Somut bir adım atılmadığı sürece bu tartışmaya girilmemesi" tavrını benimsedi. 

Bu tavırdan dolayı muhtemel bir teklif halinde nasıl bir hareket tarzının belirleneceğine dair şu ana kadar Merkez Yönetim Kurulu'nda (MYK) herhangi bir karar alınmadığı öğrenildi.

 

CHP kulislerinde konuşulanlara göre sakin bekleyişin ardında geçmişteki iki yargı kararına duyulan güven yatıyor.

CHP’nin İş Bankası hisselerine Demokrat Parti iktidarında da el konmuş, ancak 1963 yılındaki Anayasa Mahkemesi kararıyla hisseler iade edilmişti.

Yine 12 Eylül yönetimi tarafından el konulan CHP hisseleri, 1992 yılında Yargıtay kararıyla yine partiye iade edilmişti.

CHP kulislerinde iktidarın gündemi değiştirmek için konuyu gündemde tutacağı, ancak Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay’ın kesin hükümlerinden dolayı somut adım atmayacağı iddia ediliyor.

"En kötü ihtimal" kabul edilen, Cumhur İttifakı oylarıyla Meclis’te düzenleme yapılarak hisselerin Hazine'ye devrinin olması durumunda dâhi, kararın, ilk iktidar değişikliğinde yargı tarafından geçmişte olduğu gibi düzeltileceği görüşü hâkim.

CHP'nin hukuk uzmanı İstanbul Milletvekili Turan Aydoğan, İş Bankası'yla ilgili nasıl bir yol takip edeceklerini Independent Türkçe'ye anlattı. 

İktidarın İş Bankası hisseleri konusunda zaman zaman bazı söylemler geliştirdiğini, fakat ortada konu hakkında bir kanun teklifi olmadığına işaret eden Turan Aydoğan, mevcut durumda yalnızca "tahmini ifadelerle" konuşulabileceğini söyledi. 

Aydoğan, muhtemel karara ilk itirazını "Her şeyden önce İş Bankası’ndaki hisseler CHP’ye ait değildir." ifadeleriyle açıkladı. 

Turan Aydoğan, "Anayasa Mahkemesi’nin Yargıtay’ın kararlarına ve Miras Hukuku’na karşın TBMM’de böyle bir haksız girişime el kaldırıp destek verecek herkes Atatürk’ün mirasının gaspına ortak olur." diye konuştu. 

İş Bankası’ndaki CHP hisselerinin gündeme getirilmesinin sadece gündemi değiştirmek veya CHP aleyhtarlığından da kaynaklanmadığını belirten Aydoğan'a göre çerçevede Türkiye Varlık Fonu A.Ş.'ye devir de olabilir. 

Aydoğan, "Niyet okumak gibi olmasın, fakat iktidarın muradının, bitirdiği kaynakların yerine yeni kaynak oluşturmak olabileceğini düşünüyoruz. Hazine'de para kalmadı. Şimdi CHP’yi devre dışı bırakıp, İş Bankası hisselerini “Varlık Aş.’ye” (Varlık Fonu) devrederek, alacakları borçlara karşılık rehin gösterip, İş Bankası’nın da Türkiye’nin de itibarı ile oynayacaklar." dedi.

Aydoğan, "Ayrıca devlet bankalarında da artık para kalmadı. İş Bankası’nı da ele geçirip buradan yandaşlara para aktarma gibi bir tasarrufları da olabilir." diye konuştu.

İş Bankası'nın dünyanın en büyük 74'üncü bankası olduğunu hatırlatan Turan Aydoğan, bu başarının "bağımsızlığından" kaynaklandığını vurgulayarak "Burayı ele geçirip varlık fonuna devrederek perişan etme peşindeler. Ben bu teklifin geleceğine inanmıyorum ama gelirse de terimizin son damlasına kadar mücadele ederiz." ifadelerini kullandı. 

1924'te Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk'ün emriyle bankacılık faaliyetine başlayan Türkiye İş Bankası'nın tek hissedarı Cumhuriyet Halk Partisi değil.

 

Banka, Munzam Sandık aracılığıyla hem çalışanlarını hem emeklilerini yüzde 40,13 oranında ortak etmiş durumda. 

İnternet sitesinde "kolektif sermayeye dayanan ve ülkemizde benzeri olmayan" şeklinde açıklanan ortaklık yapısı şu şekilde: 

*İş Bankası Munzam Sandık Vakfı: Yüzde 40,13

*Atatürk Hisseleri (*): Yüzde 28,09

*Halka açık pay: Yüzde 31,78 

Mayıs 1998'de T.C. Hazinesi'nin İş Bankası'ndaki yüzde 12,3 oranındaki payı, başarılı bir halka arz işlemi ile yerli ve yabancı yatırımcılara sunuldu. Bu hisseler bugün Borsa İstanbul'da işlem görüyor.

"Atatürk hisseleri" başlığıyla açıklanan pay, Mustafa Kemal'e ait olup, kendisinin vasiyeti gereğince Cumhuriyet Halk Partisi tarafından temsil ediliyor. 

Bu hisselerin temettü (kâr payı) gelirleri ise, yine Atatürk’ün vasiyeti gereğince Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu’na bırakılıyor.