Yurtiçi yerleşiklerin kıymetli maden dahil yabancı para mevduat ve fonları 17 Mayıs ile biten haftada 1.04 milyar dolar artışla 182,2 milyar dolara yükselerek tarihi rekor seviyeye geldi.

Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre 17 Mayıs ile biten haftada şahısların yabancı para cinsinden mevduat ve fonları yaklaşık 808 milyon dolar artışla 110,45 milyar dolar ile rekor seviyeye gelirken; şirketlerin ise 227,3 milyon dolar artışla 71,81 milyar dolara yükseldi.

Yurtiçi yerleşik bireylerin yabancı para mevduatları yerel seçimlerin hemen öncesindeki haftaya kadar altı aylık süreçte aralıksız her hafta artış gösterdi.

31 Mart yerel seçimlerinden önce en son 5 Ekim 2018 haftasında döviz birikimlerini azaltmayı tercih eden bireyseller, yerel seçimlere kadar takip eden 26 haftada döviz birikimlerini kesintisiz artırdılar.

Yerel seçimlerin ardından ise bireyler döviz birikimlerini bir miktar azaltsa da DTH'lar son üç haftada tekrar artışa geçti.

Lokallerin döviz biriktirme veya bozdurma eğilimleri TL açısından da yön belirleyici oluyor.

TCMB ve ekonomi yönetimi ise son dönemde dolarizasyonu caydırıcı adımlara yönelmiş durumda. 

Bu çerçevede şahıslar başta olmak üzere bazı kambiyo işlemlerinden alınan Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) sıfırdan yüzde 0,1'e yükseltilirken, analistler bu adımın dolar talebini azaltmayı amaçladığını belirtiyor.

Cumhurbaşkanlığı kararı ile kambiyo işlemlerinden satış tutarı üzerinde yüzde 1 vergi alınacak. Uzmanlar, kayıt dışı döviz işlemlerinin artabileceği uyarısı yapıyor. 

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) kararına göre 21 Mayıs'tan itibaren 100 bin dolar almak isteyenlere döviz bir gün sonra teslim edilecek. 

Uzmanlara göre, BDDK'nın 100 bin dolar ve üzeri döviz alımına bir iş günü valör getirmesi büyük döviz alımlarında kayıt dışılığı artıracak.

TCMB verilerine göre, 5 Ekim 2018 haftasında 89,8 milyar dolar olan bireysellerin kıymetli maden dahil yabancı para mevduat ve fonları aralıksız artışın yaşandığı altı aylık dönemde 20 milyar dolara yakın yükseliş göstermişti.

Bu artışın ana nedenleri olarak geçen yılın ağustos ayında yaşanan kur şokunda bireysel yatırımcıların kâr amaçlı bozdurduğu 8 milyar doları yerine koyma eğilimi ile beklentiler nedeniyle birikimleri döviz cinsinden tutma alışkanlığının etkili olduğu belirtiliyor.

Analistlere göre bireysel yatırımcının kendini korumaya alma güdüsünün yanı sıra kurda daha fazla yükseliş olacağı beklentisi de döviz talebini artırıyor.

TL mevduat getirilerinin enflasyonun altında kalması da yurtiçi yatırımcıları döviz birikimine yönlendiriyor.