Ekonomik kriz şirket bilançolarını vurdu. 2019’un ilk çeyreğinde Borsa İstanbul’da 401 şirket ve fondan 148’i net zarar açıkladı.
TL’deki değer kaybı ve faizlerdeki artış şirketlerin bilançolarına ağır hasar verdi. Borsa İstanbul’da hisseleri işlem gören ve 2019 yılı birinci çeyrek bilançolarını Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) ile paylaşan 401 şirket ve fondan 148’i net zarar açıkladı.
Bilançolar yaralı
Enerji ve gayrimenkul şirketlerinin çoğu zarar etti. Kur zararları ve finansman giderlerindeki artışın yanı sıra iç pazardaki daralma şirketlerin bilançolarının bozulmasında etkili oldu. Köklü geçmişi olan ve gelirleri içinde ihracatın yüksek pay sahibi olduğu şirketler de krizden etkilendi. Konut satışları ve altyapı projelerindeki küçülme nedeniyle krizde olan, 57 milyar dolarlık döviz kredisi borcunu nasıl ödeyeceği belirsizliğini koruyan inşaat sektöründeki durum, borsaya da yansıdı. 2019 birinci çeyrekte gayrimenkul yatırım ortaklıklarından (GYO) sadece 10’u kârını artırırken, 24’ü zarar etti. Torunlar GYO 143.8, Nurol GYO 95.8, Martı GYO 75.4, Doğuş GYO 37.2, Akiş GYO 25.9, Akfen GYO 24.9, Reysaş GYO 23.4, Yeşil GYO 16.9 milyon TL net dönem zararı açıkladı.
İnşaat ve havayolu
İnşaattaki krizin yansıdığı bir diğer sektör çimento oldu. Borsaki çimento şirketlerinden Afyon Çimento 14.4, Aslan Çimento 6.5, Batı Anadolu Çimento 50.7, Batısöke Çiment0 59.3, Bolu Çimento 21.1, İzmir Çimento 38.3, Konya Çimento ise 4.3 milyon TL zarar açıkladı. Borsada zarar açıklayan firmalardan biri de THY oldu. TL’deki değer kaybı ve iç hatlardaki yolcu sayısındaki düşüşten etkilenen THY, geçen sene birinci çeyrekteki 314 milyon TL’lik net dönem zararının ardından bu yıl da aynı dönemde 1 milyar 253 milyon TL zarar yazdı. Pegasus da 213.8 milyon TL zarar açıkladı. 50 milyar dolarlık döviz kredisi borcuna çare aranan enerji şirketlerinin açıkladığı bilançolar da tabloyu ortaya koydu. İSO 500 verilerine göre 2018’de özkaynak kârlılığı yüzde -89.5’e kadar düşen özel enerji şirketleri Akenerji 259.3, Odaş Elektrik 108.4, Ayen Enerji 17.2, Işıklar Enerji 3.9 milyon TL zarar yazdı.
İSO 500’den 119’u ekside
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) açıkladığı Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşuna dair veriler de bilançolardaki hasarı ortaya koymuştu. 2018’de İSO 500’de kâr eden kuruluş sayısı 422’den 381’e düşerken; zarar edenlerin sayısı 78’den 119’a yükseldi. 2018’de İSO 500’ün finansman giderleri yüzde 172 artarak 35.1 milyar TL ’den 95.8 milyar TL ’ye çıkarken, her 100 TL ’lik faaliyet kârının 88.9 TL ’si borç geri ödemelerine gitti. 2017’de her 100 TL ’lik faaliyet kârının 49.8 TL ’si finansman giderleri olarak açıklanmıştı.
