ABD Başkanı Donald Trump, Bush yönetiminin en şahin, en neo-con isimlerinden John Bolton'u Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak geri döndürdü. Diplomasiyle çözülebilecek pek çok sorunu savaş nedeni görmesi, 'önleyici saldırıyı' savunmasıyla tanınan ABD'nin eski BM Temsilcisi Bolton'un Türkiye ile ilgili değerlendirmeleri de tekrar gündeme geldi.
Uzun zamandır Fox News kanalında yorumculuk yapan Bolton, 14 Mart'ta 'Freedom Watch' programının sunucusu Andrew Napolitano'nun Suriye ve Türkiye ile ilgili sorularını yanıtladı.
'DOST MU DÜŞMAN MI?'
Napolitano, Tayyip Erdoğan'ın Suriye'de operasyonları genişletmek suretiyle ABD ile karşı karşıya gelme potansiyelleri bulunduğu uyarısı yaptığını, çünkü aynı zamanda Türkiye'nin ABD'nin silahlandırdığı Kürtlerle savaştığını hatırlatıp ''Türkiye dostumuz mu düşmanımız mı'' diye sordu.
'TÜRKİYE İLE KÜRTLERİN ÇATIŞMASINDAN KAÇINMAYA DÖNÜK STRATEJİ YOK'
Bolton ''Bu durumda gerçek bir çatışma gereksiz olur ama bunun altını çizdiği gerçeklik şu: Irak ve Suriye'de IŞİD'i yendikten sonra bile sahada durum inanılmaz derecede karışık. Bu, çok taraflı bir çatışma'' diyerek şöyle devam etti:
''Korkarım ki (önceki Başkan Barack) Obama’nın son döneminde ve Trump yönetiminde de şu ana kadar Amerikan menfaatlerini korumak ve hala NATO müttefikimiz olan Türkiye ile IŞİD'e karşı desteklediğimiz Kürt güçler arasında çatışma ihtimalinden kaçınmak üzere bir stratejimiz yok.''
'BİR DAKİKA, BİZ MARKSİST GERİLLALARI MI DESTEKLİYORUZ?'
Napolitano'nun ''Suriye’de Kürtlerle ne yapıyoruz'' sorusu üzerine ABD’nin YPG’ye destek vermesinin 'maalesef Trump yönetiminin devam ettirdiği, Obama’nın yetersiz stratejisinin bir parçası' olduğunu söyleyen Bolton şöyle devam etti:
''Biz IŞİD hilafetini yenmek için Kürtleri destekledik, büyük ölçüde İran’ın uydusu olan Irak hükümetini destekledik. Ancak yeterince dikkate almadığımız şey, bu Kürt güçlerin Türkiye'nin on yıllardır mücadele ettiği Marksist bir grubun müttefiki olmasıydı.''
Aynı zamanda eski bir yargıç olan gazeteci Napolitano, ''Bir dakika, siz bizim Marksist bir milisi desteklediğimizi mi söylüyorsunuz? Bunu biz biliyor muyuz'' sorusunu yöneltti.
'ÇOK KARMAŞIK BİR DURUM'
Bolton, şu yanıtı verdi: ''Onlar Marksist olduklarını, ama Türkiye Kürtleri, orada bilinen adıyla PKK ile pek de bağlantılı olmadıklarını söylüyor. Gerçek şu ki bu, şartların ne kadar karmaşık olduğunu ve ilk IŞİD karşıtı stratejinin iyi düşünülmediğini gösteriyor.''
'ERDOĞAN ÇOK TEHLİKELİ BİR OYUN OYNUYOR'
''Ama tüm bunlar artık tarih'' diyen Bolton, artık Türkiye'ye karşı daha baskıcı olmaları gerektiğini, zira Erdoğan'ın 'çok tehlikeli bir oyun oynadığını' da söyledi.
Trump'ın yeni Ulusal Güvenlik Danışmanı şunları söyledi: ''ABD'nin Türkiye'ye Batı yanlısı sadık bir müttefik olarak ihtiyacı var. Ama Erdoğan bunun tam tersi pek çok şey yapıyor, bunlardan biri Türkiye'yi NATO'dan koparmak ve on yıllardır devam eden müttefiklikten potansiyel hasımlığa dönüştürmek.''
'ERDOĞAN'IN ÜZERİNE GİTMELİYİZ'
Sunucunun ''Trump yönetimi Erdoğan'a karşı ne söylemeli, ne yapmalı'' sorusuna Bolton'dan şu yanıt geldi:
''Bence asıl endişe kaynağı Erdoğan. Endişem şu ki Türkleri bozarak, laik anayayası iptal ederek Türkiye'de İslamcı devletin temellerini atıyor. Kendisi İstanbul Belediye Başkanı iken 'Demokrasi bir tramvaydır, gittiğimiz yere kadar gider, orada ineriz' demişti. Korkarım ki artık tramvaydan iniyor. Dolayısıyla Türkiye halkıyla konuşmalıyız, 'NATO üyesi olmak istiyor musun, istemiyor musun' diye üzerine gitmeliyiz. Erdoğan eylemleri tam tersiyken NATO yanlısı olduğunu savunamaz.''
'AVRUPA TÜRKİYE'DEKİ SORUNLARI UMURSAMIYOR'
Sunucu ''Türkiye'nin Erdoğan'ın yönetimi altında pratikte İslamcıyken Batı ve NATO yanlısı olmasını beklemek ne kadar gerçekçi'' diye sordu.
Bolton ''Erdoğan Türkiye'deki yaşamın tehlikeli bir olgusu. Ben Türkiye halkının çoğunluğunun NATO'yu terk etmek, ABD'ye hasım olmak istediğine inanmıyorum. Ama Türkiye'deki muhalefet güçleri, laik yargıçlar, laik askeri yetkililer Erdoğan'ın temizliğine uğradı. Yani Türkiye'de çok çok zor biri durum var ve ne Avrupalı dostlarımız ne de diğer müttefikler bu durumla uğraşmak istiyor'' değerlendirmesini yaptı.
'HALA ESAD'IN GİTMESİNİ İSTİYORLAR'
Sunucunun gülerek ''Bunu yanıtlayabilir misiniz, bilmiyorum, ama Türkiye Suriye iç savaşının hangi tarafını tutuyor'' sorusu üzerine Bolton da gülerek şunları söyledi:
''Türkiye kendi tarafını tutuyor. Hala Esad rejiminin gitmesini istiyorlar. Obama stratejisinin yan ürünü olarak artık Suriye'de Rusya ve İran var, Irak hükümetinin Esad'la bağlantısı var, Lübnanlı terörist örgüt Hizbullah var, çok çok tehlikeli ve istikrarsız bir durum. Bununla uğraşmak zor ve tartışma yaratacak türden olacak. Ama Ortadoğu'daki hedeflerimizi ve askeri güçlerimizi düşünmek zorundayız.''
15 TEMMUZ 2016 GECESİ YAPTIĞI YORUMLAR
Bolton, Türkiye'de 15 Temmuz 2016 darbe girişimi yaşanırken de Fox News kanalına çıkıp 'Erdoğan'ın ardından yas tutmayacağını' söylemişti.
ERDOĞAN'IN ARDINDAN AĞLAYACAK DEĞİLİM'
''Kalbimde Erdoğan için merhamet yok, devrilirse tek bir gözyaşı bile dökmem. Onun ABD'nin dostu olduğuna inanmıyorum'' diyen eski ABD'li diplomat, şu yorumu yapmıştı:
'İSLAMCILAŞMA BAŞARISIZLIĞA UĞRAR'
''Burada Türkiye'nin geleceği söz konusu. Darbe başarılı olursa Erdoğan'ın Osmanlı halifeliğini yeniden yaratma, Ortadoğu'da yeniden baskın güç olma ve Türkiye'yi İslamcı yöne çevirme çabaları başarısızlığa uğrar. Erdoğan'ın galip çıkması halinde ise İslamcılaştırma çabalarını daha da tırmandırmasına tanıklık ederiz.''
'ERDOĞAN KAZANIRSA İSLAMCI OTORİTERLİK GELİR'
Darbe girişimini gerçekleştirenlerin 'Erdoğan'ın İslamcı politikalarına karşı çıkan laikler' olduğundan hareketle ''Bu, Mustafa Kemal'in vizyonuna bağlı olanların laik anayasa ve laik toplum için gösterdiği son bir çaba. Anayasanın orduyu devletin laik doğasını korumakla görevlendirmesi, diğer Batı hükümetlerinde olmayan nevi şahsına münhasır bir özelliktir'' diye konuşan Bolton, ''Erdoğan kazanırsa çok yoğun bir temizlik harekatına girişir, gerçekten otoriter bir tırmandırma ve baskı dönemi gelir'' öngörüsünde bulunmuştu.
'MESELE ANAYASANIN ELDEN GİTMESİ'
Obama'nın Erdoğan'ı desteklemesini de eleştiren Bolton ''Türkiye'deki mesele seçilmişlere karşı askeri yönetim meselesi değil. Bu, Erdoğan'ın zarar vermek için elinden geleni ardına koymadığı anayasa meselesi'' derken Erdoğan'ın sadece orduyu değil yargıyı da kendi adamlarıyla doldurduğunu söylemişti.
Mayıs 2001-Ağustos 2005 arası ABD Dışişleri'nde üst düzey görevli, Ağustos 2005-Aralık 2006 arası ABD'nin BM Temsilcisi olan Bolton, 2003'te TBMM'de Irak tezkeresinin reddedilmesini de hatırlatarak ''O zaman da (Erdoğan'ın) bizim çabalarımızı sabote ettiğine inanıyordum'' demişti.
YENİ DIŞİŞLERİ BAKANI POMPEO DA FARKLI DEĞİL
ABD'nin Dışişleri Bakanı atadığı CIA Başkanı Mike Pompeo da Erdoğan'la ilgili olumsuz düşünceleriyle tanınıyor. Pompeo, Türkiye'den 'totaliter İslamcı diktatörlük' diye söz etmişti.
Sputnik
