Hükümetin pazar günü yapılacak seçim öncesi doları 5,50 TL'nin altında tutma hamlesinin maliyeti ağırlaşıyor.
Siyasi talimatla Türk bankalarının Londra’da dolar-TL takası (swap) yapılan piyasaya TL sunması, yabancıyı ellerindeki Türk varlıkları satmaya yönlendirdi.
BANKACILIK HİSSELERİ YÜZDE 18 ERİDİ
Borsa İstanbul (BİST) 100 endeksinde günlük kayıp yüzde 6’ya ulaşırken, 21 Mart’tan bu yana yüzde 15’i, bankacılıkta ise yüzde 18’i buldu.
Londra’da gecelik takas faizlerinin yüzde 1.300’ü aşmasıyla sıkışan yabancılar, TL geri ödemelerini yapmak için borsa ve tahvil piyasasında Türk varlıklarını elden çıkardı.
Bir aracı kurum hisse senedi uzmanı, “Swap piyasası üzerinden TL’ye geçen yabancı yatırımcı TL ihtiyacı yüzünden geniş bantta satışa geçti. Tahvilden de çıkıyor.” dedi.
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) Başekonomisti Robin Brooks, Türkiye'nin bir yıl içinde 2'nci kez "ani duruş" yaşadığını söyledi.
2018 YILI AĞUSTOS AYINDA YAŞANAN ŞOKU HATIRLATTI
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) Başekonomisti Robin Brooks, dolar/TL kuru 5,50’nin altına gelirken Türkiye ekonomisinin bir yıldan az bir süre içinde ikinci kez "ani duruş" (sudden stop) yaşadığını söyledi.
Şahsi Twitter hesabında Türkiye ekonomisine dair tespitlerde bulunan Brooks grafikler de paylaştı. Brooks, faizlerdeki sıçramanın krizi daha da derinleştirebileceğine dikkati çekti.
ANİ DURUŞ NEDİR?
"Ani duruş", piyasalara sermaye girişlerindeki ani yavaşlamaları ya da ani çıkışları anlatmak için kullanılan bir terim.
Türkiye, ağustos-eylül aylarında yabancı sermaye girişlerindeki ani duruş ile ağır bir kur şoku yaşamıştı. Dolar bir ayda yüzde 35 değer kazanmıştı.
Türkiye ekonomisini yakından takip eden Robin Brooks, Twitter hesabından 22 Mart döviz şokuna dair tespitlerde bulundu. Brooks'a göre piyasalar, Türkiye'yi daha fazla finanse etmek istemiyor.
KAMU BANKALARI TALİMATLA KREDİ VERDİ
IIF Başekonomisti Robin Brooks’a göre, TL’nin baskı altında olmasının ve Türkiye ekonomisinde ikinci ani duruşun asıl sebebinin 2019 yılının ilk üç ayında kamu bankalarının siyasi talimatla kredi vermesi etkili oldu.
Brooks piyasaların bu irrasyonel kredi büyümesini finanse etmek istemediğini kaydetti.
BDDK verilerine göre, 4 Ocak-15 Mart döneminde kamu bankalarının kredi hacmi 46 milyar TL arttı. Aynı dönemde yerli ve yabancı bankalardaki kredi hacmi artışı sadece 3 milyar TL oldu.
Ankara’dan gelen faizlerde düşüş ve kredi hacminde artış baskısına rağmen özel bankalar kredi musluklarını açmamayı tercih etti.
SEÇİME UĞRUNA PİYASA FEDA EDİLDİ
Reuters’ın haberine göre, yurtiçi bankaların Londra takas (swap) piyasasına TL sağlamama eğilimi en azından seçim sonrasına kadar devam edecek; uzun süre sürdürülmeyecek.
İngiliz The Financial Times gazetesine konuşan gelişmekte olan piyasalar kıdemli yatırım uzmanı Esther Law, Londra’da TL’nin kurutulması adımının taktiksel olarak TL’yi destekleyici olduğunu ancak sorunları çözmediğini, Türk tahvil piyasasına zarar verdiğini belirtti.
Cumhuriyet gazetesine mülakat veren bir başka yatırımcı, “Swap (takas) piyasasını öldürmek, yabancıları ayağından vurmak demek.” değerlendirmesinde bulundu.
HATA ÜZERİNE HATA
Bilkent Üniversitesi İktisat Bölüm Başkanı Prof. Refet Gürkaynak, Bloomberg’e yaptığı değerlendirmede, “Kötü ekonomi politikaları kötü sonuçlara yol açıyor ve kötü sonuçlara daha kötü politikalarla cevap veriliyor.” dedi.
Londra’da Investec Bank Plc’den Julian Rimmer, Londra’da swap piyasında yaşananları kastederek “21 yıldır böyle bir adım görmediğini, bunun kısa dönemli politik amaçlar için uzun dönemin feda edilmesi olduğunu” söyledi.
