DPÜ Mühendislik Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Makine Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. İsmet Çelik, AA muhabirine yaptığı açıklamada, hazırladıkları proje kapsamında aynı marka ve özellikte iki motordan birinde biyodizel, diğerinde dizel yakıt kullandıklarını bildirdi. Motorların aynı koşul ve zamanda 150'şer saatlik çalışmaları sürecinde belirli aralıklarla motor yağlarının alındığını, bunların yağ analiz spektrometresi ile analiz edildiğini ifade eden Yrd. Doç. Dr. Çelik, motor aşınması nedeniyle yağa karışan elementlerin "ppm cinsinden" tespit edildiğini söyledi. Çelik, biyodizel yakıtlı motorda krom aşınması gözlenmediğini, bakır, molibden ve kurşun aşınmalarının dizel yakıtlı motora göre daha az olduğunu ifade ederek, dizel yakıtlı motorda ise alüminyum, silisyum, demir ve kalay aşınmalarının biyodizel yakıtlı motora göre daha az olduğunu tespit ettiklerini belirtti. Biyodizelin oksitleyici olması nedeniyle bu yakıtın kullanıldığı motorda alüminyum, silisyum ve demir aşınmalarının daha fazla olduğuna işaret eden Yrd. Doç. Dr. Çelik, şöyle konuştu: "Biyodizelin kullanıldığı motorda alüminyum ve silisyum alaşımlarının yüksek olduğu yağ segmanı, piston, motor gövdesi, yağ pompası gövdesi ve supap yuvasında aşınma daha fazla olmuştur. Bu motorda kalay aşınması daha fazladır. Bu durum kalayın yüksek oranda olduğu krank mili ana yataklarında aşınmanın daha fazla olduğunu göstermektedir. Krom elementi aşınması biyodizel yakıtlı motorda hiç görülmemiştir, molibden elementi aşınması ise daha azdır. Bu durum krom ve molibden elementlerinin belirleyici oldukları krank mili, biyel, kam mili, külbütör, külbütör mili, piston pernosu, emme supabı, egzoz supabı ve silindir gömleğinin biyodizelli motorda daha az aşındığı göstermektedir. Bunun sebebi biyodizelin yağlama özelliğinin fazla olması olarak değerlendirilmiştir." BİYODİZEL İLE DİZELİN BİRLİKTE KULLANILMASI ÖNERİSİ Yrd. Doç. Dr. Çelik, biyodizelli motorda bakır ve kurşun aşınmasının daha az olmasının bu yakıtın yağlayıcılığının dizele göre daha fazla olmasından kaynaklandığını kaydetti. Demir aşınmasının biyodizelli motorda petrol kökenli dizele göre çok daha fazla olduğuna dikkati çeken Yrd. Doç. Dr. Çelik, buna biyodizelin yapısındaki oksijen nedeniyle demir içeren tüm parçalarda oksidasyon yaparak demiroksit oluşturmasının neden olduğunu bildirdi. Çelik, şöyle devam etti: "Aşınma durumları genel olarak değerlendirildiğinde, biyodizel yakıtının motor parçalarında yağlayıcılığı nedeniyle aşınmayı azalttığını belirledik. Ancak içinde bulundurduğu oksijen ve eser miktarda olabilecek su nedeniyle oksidasyona neden olarak demir ve alüminyum aşınmasına neden olduğu görülmüştür. Yapılan çalışmadaki motorlardan birinde biyodizel yakıtı, yüzde 100 oranda kullanılmıştır. Biyodizel ve petrol dizeli karışım halinde kullanılırsa biyodizel kullanımının motor aşınmasında karşılaşılan oksidasyon etkilerinden kaynaklanan aşınmayı azaltacağı düşünülmektedir." BİYODİZEL Biyodizel, "organik yağların baz ve alkolle karıştırılarak dizel yakıta çevrilmesi sonucu elde edilen ürün" olarak tanımlanıyor. Bu ürün, kanola, ayçiçeği, soya, aspir gibi yağlı tohum bitkilerinden elde edilen yağların veya hayvansal yağların katalizör eşliğinde kısa zincirli bir alkolle reaksiyonuyla açığa çıkıyor ve yakıt olarak kullanılıyor. Evsel kızartma yağları ve hayvansal yağlar da biyodizelin ham maddesi olabiliyor. Donmuş yağ ve balık yağı gibi hayvansal yağlardan biyodizel üretiminde yararlanılabiliyor. Biyodizel, gliserinin yağ veya bitkisel yağdan ayrıldığı kimyasal süreçle üretiliyor. Bu işlemle biyodizel ve genellikle sabun yapımında kullanılan gliserin olmak üzere iki ayrı ürün elde ediliyor. AA