Euronews'ten Sertaç Aktan'ın haberine göre düşünce kuruluşu Avrupa Dış İlişkiler Konseyi (ECFR) tarafından hazırlanan bir rapor için yapılan anket Covid-19 pandemisi sırasında Avrupa Birliği'ne olan güvenin azaldığını gösteriyor.
Başta Almanya (yüzde 55), Fransa (yüzde 62) ve İtalya (yüzde 57) olmak üzere halkın çoğunluğu AB'nin "arızalanmış" olduğunu ancak yine de hala gerek Covid-19 gerek diğer uluslararası krizler için gerekli bir araç olduğunu düşünüyor. Bu nedenle de salgındaki kötü performansa rağmen küresel bir aktör olabilmek adına üyeler arasında daha fazla işbirliği olması destek buluyor.
Alpha, Analitiqs, Dynata, YouGov ve Datapraxis ölçüm şirketlerine 12 AB ülkesinde anketörlerin yüz yüze yaptıkları araştırmaya göre ABD'ye olan güven hala düşük ve Avrupalılar ABD, İngiltere gibi ülkeleri "doğal partnerden" ziyade "stratejik ortaklar" olarak görüyor.
Biden'ın çabalarına rağmen sadece her 5 Avrupalı'dan 1'i ABD'yi "değerleri ve çıkarları Avrupa ile ortak olan müttefik" şeklinde tanımlıyor.
Avrupa'da kendini ABD ile en çok doğal müttefik olarak gören ülkeler ise Polonya ve Danimarka.
Hollanda, İsveç, Almanya, Avusturya , İspanya, Fransa ve Portekiz toplumlarının yarısı veya daha fazlası ise Amerikan siyasal siteminin de artık "arızalanmış ve bozulmuş" olduğunu düşünüyor. Buna karşı Polonyalılar, Macarlar ve İtalyanlar hala gayet iyi şekilde işlediğine inanıyor.
Anketin en çarpıcı sonuçlarından biri ise Türkiye ile ilgili. Avrupalılar Türkiye'yi birliğin stratejik ortağı veya müttefiki olarak değil 'hasmı' veya 'düşmanı' olarak görüyor. Üstelik ankete göre Türkiye, AB için Rusya veya Çin'den daha ciddi bir tehdit unsuru.
Araştırmada Rusya ve Çin hasımlar olmaktan ziyade stratejik ortaklar olarak değerlendirilirken tüm ülkeler içerisinde Türkiye Avrupalılar tarafından "hasım" olarak tanımlanan tek ülke oldu.
Özellikle Fransa'da halkın yüzde 53'ü ve Almanya'da yüzde 52'si Türkiye'yi birliğin baş düşmanı olarak tanımlıyor. Bu bakış açısı Hollanda'da yüzde 45, Danimarka'da yüzde 42 ve İsveç'te yüzde 40 oranında.
Avrupa'da pek çok kişi, insan haklarını, hukukun üstünlüğünü veya demokratik değerleri ihlal ettiklerinde AB'nin Türkiye ve Çin'i eleştirmeye devam etmesini istiyor.
Türkiye'deki ihlaller konusunda ise Hollanda (%69), Avusturya (%66), Almanya (%63), Danimarka (%63), İsveç (%61) büyük olasılıkla diğer ülkelerden daha güçlü bir duruş görmek istiyor.
Ankete ilişkin diğer öne çıkan sonuçlar şunlar:
? Almanlar arasında AB sisteminin "arızalanmış" olduğunu düşünenlerin oranı geçen yıla göre yüzde 11 artış gösterdi.
? Kendi ulusal sistemlerinin "arızalı" olduğunu düşünenlerin sayısı da oldukça fazla. Buna göre İspanyolların yüzde 80'i, Fransızların yüzde 66'sı, Bulgarların yüzde 63'ü ve Polonyalıların yüzde 60'ı kendi ulusal siyasi sistemlerine olan inançlarını ve güvenlerini kaybetmiş durumda.
? Tüm karamsarlığa rağmen çok sayıda Avrupalı AB üyesi olmanın hala değerli olduğunu da düşünüyor ve bunun "İyi bir şey" olduğuna dair olumlu hissiyat devam ediyor. Bu olumlu hissiyatına dair tek istisna ise Fransa. Fransızların çoğunluğu AB üyeliğini "ne iyi ne de kötü" olarak değerlendiriyor.
? 12 ülkeden 8'inde AB her şeye rağmen ülkelerindeki salgın ile mücadelede ve normale dönüşte kilit bir destek kaynağı olarak görülüyor. Özellikle mali yardımlardan en çok faydalanan Bulgaristan, Macaristan, Portekiz, İspanya ve Polonya gibi ülkelerde AB'nin desteği ve faydası diğer ülkelere göre daha çok kabul ediliyor.
? Her ne kadar genel toplamda Çin'in 'stratejik ortak' olarak değerlendirme eğilimi bulunsa da özel olarak Avusturya, Danimarka, Fransa, Almanya, Hollanda ve İsveç'te çoğunluk Çin'i de "hasım" olarak nitelendiriyor. Çin'e en yüksek sempati ile yaklaşan ülkeler ise Bulgaristan, İtalya, Polonya ve Macaristan. Çin'deki insan hakları ihlalleri konusunda ise Bulgaristan ve Macaristan hariç diğer ülkelerde toplumlar AB'nin daha sert bir pozisyon almasını istiyor.
? Rusya ise birçok ülkede ne bir "hasım" ne de "tehdit" olarak algılanıyor ve daha ziyade uluslararası arenada 'gerekli bir ortak' olarak tanımlanıyor. Avrupa genelinde yalnızca yüzde 17'lik bir kesim Rusya'yı düşman olarak görüyor. Özellikle Bulgaristan, Portekiz ve İtalya'da bu oran yüzde 5'lere kadar düşüyor.
? Ankete göre Brexit de İngiltere'ye yönelik algıyı değiştirdi. Buna göre sadece Danimarkalılar İngiltere'yi hala "doğal müttefik" olarak görüyor. geri kalanlar için İngiltere artık sadece "gerekli bir ortak" kategorisinde. Almanya'da ise her 4 kişiden 1'i, Avusturya'da, Fransa'da ve İspanya'da ise her 5 kişiden 1'i İngiltere'yi artık "hasım" olarak görüyor.
