Türkiye, Suriye'nin kuzey doğusuna yönelik askeri harekâtı dün öğleden sonra başlattı.
Türk Hava Kuvvetleri'ne ait F-16 savaş uçaklarının Ceylanpınar'ın karşısında bulunan Resulayn şehrini bombaladığı, Tel Abyad'ın da "obüs" diye bilinen ağır toplarla vurulduğu bildirildi.
HAREKÂTIN SEYRİNİ HANGİ FAKTÖRLER BELİRLEYECEK?
Milli Savunma Bakanlığı Fırat'ın doğusunda kara harekâtının da gece yarısında başladığını açıkladı.
Euronews Türkçe, "Askeri harekâtın seyrini belirleyecek ana faktörler neler?" sorusunu güvenlik uzmanlarını yöneltti.
Cumhurbaşkanlığı dün akşam yahpılan askeri harekât toplantısından fotoğraflar paylaştı.
HAREKÂTIN SINIRLARI NASIL BELİRLENDİ?
21'inci Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Başkanı emekli Kurmay Albay Cahit Armağan Dilek'e göre; Beyaz Saray’ın harekât öncesinde askerlerini Türkiye’nin harekât sahasından çektiğini söylemesi, Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) belli bir saha üzerinde (sınırdan 5-10 kilometre içeri girilmesi) anlaştığını gösteriyor.
Dilek mutabakatın dışında sahayı genişletmesi halinde Türkiye'nin ABD’den daha sert bir tepki görebileceğini kaydetti.
“Harekâtın başarısını etkileyecek tek faktör, Amerikalıların geri gelip Türkiye’yi sınırlaması." diyen Dilek, "21-29 Şubat 2018’de Türkiye Kuzey Irak’a Güneş Harekâtı düzenlediğinde ABD ile mutabakat vardı. Nerede olacağı biliniyordu. Fakat Amerikalılar daha üçüncü günde sonlandırmamızda ısrar ettiler. Harekâtın gidişatı, ABD’nin devreye girip artık ilerleme diyeceği ana göre değişecek.” dedi.
SINIR BOYUNCA 150 KİLOMETRE UZUNLUĞUNDA BİR ALAN TÜRKİYE'YE TAHSİS EDİLDİ
Güvenlik uzmanlarına göre Türkiye’ye Suriye'nin kuzeyinde tahsis edilen harekât alanı, Tal Abyad ve Resulayn arasındaki 150 kilometrelik alanı kapsayacak.
Uzmanlara göre, harekâtın bundan sonraki safhası 13 Kasım’da ABD Başkanı Donald Trump ile Cumhurbaşaknı Recep Tayyip Erdoğan arasında Washington’da yapılacak görüşmede şekillenecek.
ULUSLARARASI KAMUOYU TÜRKİYE'NİN ALEYHİNE DÖNDÜ
Ancak, Dilek’e göre Trump’ın askerlerini bölgeden çekerken Kürtleri yalnız bıraktığı yönünde oluşturduğu hava, uluslararası kamuoyunun Türkiye aleyhine dönmesine yol açtı.
Dilek, “Türkiye operasyonu devam ettirip derinlere inmek isterse Türkiye’ye yönelik yaptırımlar gündeme gelebilir.” tespitinde bulunuyor.
Dilek şöyle devam ediyor: “Hatta harekat genişlerse YPG elindeki IŞİD teröristlerini bırakmakla tehdit edebilir. Bizim sahadan aldığımız bilgiler, şu anda YPG’nin geri çekilmek yerine yığınaklarını artırdığı yönünde."
"SINIRLARININ GENİŞLETİLMESİ MÜMKÜN DEĞİL"
Uzmanlar harekâtın çok geniş bir alanı kapsamasının şu anki şartlar altında mümkün olmadığı görüşünde.
Dilek, “Yaklaşık 15 bin kilometrelik bir alanı şehir şehir köy köy temizlemeleri kolay olmaz, sürdürülebilirliği çok zor. Avrupa Birliği de bu yönde bir adım atılırsa kaynaklarını keseceğini açıklamışken operasyonun kısa süreli olacağını düşünüyorum” ifadelerini kullanıyor.
İKİNCİ SAFHA 13 KASIM'DA TRUMP-ERDOĞAN GÖRÜŞMESİNE BAĞLI
Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Suriye Çalışmaları Koordinatörü Oytun Orhan, harekâtın birkaç safhada gerçekleşeceğini düşünüyor.
Orhan, “İlk aşamada Tel Abyad-Resulayn arasındaki 30-35 kilometre derinliğe inmesi şeklinde öngörüyor. Muhtemelen gelecek ay Trump ile Erdoğan’ın görüşmesine kadar harekâtın ilk aşaması bitecek. Bu görüşmede de sonraki safhalar belirlenecek.” diyor.
Orhan’a göre; YPG’nin önünde birkaç seçenek var: Ya zayıf direnç sergileyerek bölgenin kendisi için çok stratejik olmadığını ileri sürer ve Kobane ve Kamışlı’ya yoğunlaşabilir ya da Rusya ve Esad güçleriyle anlaşarak onların girişini sağlamak ister.
YPG, RUSLARI YARDIMA ÇAĞIRIR MI?
Orhan, ikinci seçeneğin Münbiç için uygulanabileceğini ve YPG’nin o bölgeye Rusların girmesini sağlayarak Türkiye’nin harekât alanının genişlemesini engellemeye çalışacağını iddia ediyor.
Orhan, “YPG, Tel Abyad-Resulayn arasındaki bölgeyi ön savunma hattı olarak görüp bütün gücüyle direnirse, bu durum operasyonun seyrini belirleyecek.” değerlendirmesinde bulunuyor.
Orhan’a göre, şu anda ABD’den ve Kongre’den gelen sinyaller, kamuoyunun paralize olduğunu ve Türkiye’nin harekâtı karşısında ABD’nin elindeki seçeneklerin sınırlı kaldığını gösteriyor.
TRUMP SİVİL NÜFUSUN GÖÇE MARUZ KALMAMASINI İSTEDİ
Orhan şunları kaydediyor: “Her ne kadar şu anda hava üstünlüğü Türkiye'de olsa da Türkiye harekâtın kapsamını çok sınırlı tutmayacak. Operasyon yerleşim merkezlerini içerecektir, ancak Kürt nüfusun yoğun olduğu Kobane gibi bölgeler operasyonun ikinci aşamasına, yani Trump-Erdoğan görüşmesinden sonraya kalabilir."
"Kobane ve Kürtler konusunda Batı kamuoyundaki hassasiyet düşünüldüğünde bu konuda ağır hareket edilecek." diyen Orhan, "Trump da oradaki sivil nüfusun kaybı veya yoğun göçe maruz kalmaması konularında sınır çizmeye çalıştı.” ifadelerini kullanıyor.
"PARAMETRELERİ BELLİ"
Eski başbakan Ahmet Davutoğlu'nun bir dönem basın danışmanlığı görevini üstlenen, Ankara Enstitüsü araştırma direktörü Osman Sert, "Sonu ve parametreleri belirsiz bir operasyondan söz etmiyoruz." diyor.
"Sınırları belli, haritaları oluşturulmuş, kaç kilometre derinliğe inileceği belirlenmiş bir harekât." diyen Sert, "PYD oraya rejimin onayıyla Türkiye’yi dengelemek, Suriye muhalefetini bölmek için gelmişti.” iddiasında bulunuyor.
İÇ SİYASETİ ŞEKİLLENDİRECEK
Sert’e göre harekâtın iç siyasete de yansımaları olacak, iç siyasette yaşanan tartışmalar bir süre ötelenecek ve gündem sınır ötesi harekât olacak.
Böylece ekonomik kriz yüzünden zorda kalan ve halk desteği yüzde 30'un altına inen Erdoğan bir nebze nefes alacak.
Sert. “Operasyon bölgesi Türkiye’nin kendi sınırlarına yakın ve 30 kilometre derinlikte. Türkiye, eski tecrübelerine dayanarak bu operasyonun risklerini daha iyi biliyor. YPG güçlerinin ciddi bir ABD desteği olmadan Türkiye ile uzun soluklu bir çatışmaya gireceklerini ise düşünmüyorum.” şeklinde konuşuyor.
Gazeteci Memduh Bayraktaroğlu ise YouTube kanalında yaptığı yorumda, "Mehmetçik ile Erdoğan'ı kuyudan çıkarma operasyonu." ifadelerini kullandı.
