Asansör Piyasa Gözetimi ve Denetimi (PGD) Yönetmeliği'nde yeni düzenleme yürürlüğe konuldu. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın hazırladığı yönetmelik; insanların, insan ve yüklerin veya sadece yüklerin taşınmasında kullanılan asansörlere yönelik gerçekleştirilecek piyasa gözetimi ve denetimi ile asansör bakım ve servis hizmeti sunanlara ilişkin yürütülecek hizmet denetimi usul ve esaslarını belirlemeyi amaçlıyor.

Kullanımda olan bütün asansörlerin denetimini, asansörlere sunulan bakım ve servis hizmetinin denetimini ve uygunsuzluk tespit edilmesi halinde ilgili bakanlık tarafından alınacak önlemler ile uygulanacak yaptırımları kapsayan Asansör Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği'nde; piyasaya arz edilen asansörlerin ilgili teknik düzenleme gereklerini sağlayıp sağlamadığının ve güvenli olup olmadığının denetlenmesini, güvenli olmayan asansörlerin güvenli hale getirilmesinin teminini ve gerektiğinde her türlü idari tedbirlerin bakanlık tarafından alınmasını kapsayan asansörlere yönelik genel esaslar belirlendi.

Genel esaslar çerçevesinde; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı asansörlere ilişkin Piyasa Gözetimi ve Denetimi'ni (PGD) denetim personeliyle yürütecek, gerekli önlemleri alıp ve idari yaptırımları uygulayacak.

Bakanlık asansörlere yönelik PGD'yi, yıllık denetim programının yanı sıra resen veya ihbar ve şikâyet üzerine yapacak. PGD sonucunda denetim personeli, uygunluk veya ilgili teknik düzenlemeye uygunsuzluk veya güvensizlik şüphesi veya güvensizlik belirtisi veya güvensizlik tespitinde bulunabilecek.

Asansör monte eden tarafından AT uygunluk beyanı düzenlenmiş olması, ilgili idare tarafından tescil belgesi düzenlenmiş olması, asansöre ilişkin montaj faturasının düzenlenmiş olması, asansöre ait ilk bakım sözleşmesinin yapılmış olması, asansörün kullanımda olduğunun bina sorumlusu tarafından yazılı olarak beyan edilmesi hallerinden biri veya birkaçının gerçekleşmesi durumunda asansörün kullanımda olduğu bakanlık tarafından kabul edilecek ve söz konusu asansöre yönelik PGD faaliyeti gerçekleştirilecek.

DENETİMİN ŞEKLİ

Piyasa Gözetimi ve Denetimi (PGD), durumun gereklerine göre, 'ilgili teknik düzenlemenin öngördüğü işaretler ve/veya belgeler üzerinden inceleme, duyusal inceleme, test ve muayene.' hususlarından bir veya birkaçını kapsayacak şekilde yapılacak.

TEST VE MUAYENE

Test ve muayene hizmetine ihtiyaç duyulması halinde, PGD esnasında tutanağın ilgili bölümü doldurulacak. Tutanağın bir nüshası, söz konusu asansöre müdahale edilmemesi gerektiği hususunu da içeren test ve muayene bilgilendirme yazısı ile birlikte asansör monte edene iletilecek.

Test ve muayene yapılacak asansöre ilişkin tutanağın bir nüshası, ilgili Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğünü tarafından belirlenen onaylanmış kuruluşa veya uygunluk değerlendirme kuruluşuna, test ve muayene hizmeti talep yazısı ekinde üç iş günü içerisinde iadeli-taahhütlü olarak ve ayrıca e-posta ile gönderilecek.

Onaylanmış kuruluş veya uygunluk değerlendirme kuruluşu talep yazısının ulaşmasından itibaren söz konusu asansöre yönelik test ve muayene planını il müdürlüğü ile müştereken belirlenecek.

Test ve muayene planının il müdürlüğüne iletilmesini müteakip il müdürlüğü tarafından asansör monte edene test ve muayene planı iletilecek. Asansör monte eden, test ve muayene işlemine katılım sağlayacak.

Onaylanmış kuruluş veya uygunluk değerlendirme kuruluşu test ve muayene talep yazısının kendisine ulaşmasından itibaren en geç on iş günü içerisinde test ve muayeneyi yapacak, sonucunu bir raporla tespit edecek ve bu raporu test ve muayene tarihinden itibaren üç iş günü içerisinde ilgili il müdürlüğüne iki nüsha halinde yazılı ve elektronik ortamda sunacak.

İlgili il müdürlüğü test ve muayene raporunun eline ulaşmasından itibaren rapora ilişkin değerlendirmesini üç iş günü içerisinde tamamlar ve sonucunu sorumluluğu üstlenen asansör monte edene iadeli-taahhütlü posta ile bildirecek.

Asansöre ilişkin test ve muayene işlemi, asansörün monte edildiği yerde, belirlenen onaylanmış kuruluş veya uygunluk değerlendirme kuruluşu tarafından gerçekleştirilecek.

Test ve muayene işlemine asansör monte eden davet edilecek. Ancak asansör monte edenin test ve muayeneye katılmamış olması, söz konusu işlemlerin gerçekleştirilmesine engel teşkil etmeyecek. İlgili il müdürlüğü denetim personeli gözlemci statüsünde test ve muayeneye iştirak edecek. Test ve muayeneye tabi tutulmasına karar verilen asansörde düzeltme faaliyeti gerçekleştirilemeyecek. Aksi halde, düzeltme faaliyetini gerçekleştirene 1705 sayılı Kanunun 6. maddesinin birinci fıkrası uyarınca idari para cezası uygulanacak.

TEKNİK DÜZENLEMEYE AYKIRILIK

Bakanlık merkez teşkilatı veya il müdürlüğü tarafından ilgili teknik düzenlemeye uygun olmadığı tespit edilen asansörler için şunlar uygulanacak: İnsan sağlığına, can ve mal güvenliğine ve çevreye bir tehdit oluşturmaması koşuluyla, tespit edilen uygunsuzluklar, düzeltilmesi amacıyla asansör monte edene iadeli-taahhütlü posta ile bildirilecek.

Asansör monte edenin, uygunsuzlukları içeren bildirimin kendisine tebliğ edilmesinden itibaren, düzeltme işlemlerini gerçekleştireceğine dair beş iş günü içinde denetimi yapan il müdürlüğüne taahhütte bulunması durumunda, kendisine bir ay düzeltme süresi verilecek. Beş iş günü içinde düzeltme işlemlerini gerçekleştireceğine dair taahhütte bulunmayan asansör monte edenin düzeltme faaliyetinde bulunmayacağı kabul edilecek.
PGD sonucunda uygunsuzluğun giderilmesi için süre verilmiş olan asansöre aynı uygunsuzluk için tekrar süre verilmeyecek. Ancak verilen süre sonunda uygunsuzluğun asansör monte edenin kusuruna dayanmayan sebeplerle giderilemediğinin tespiti halinde bir ayı geçmemek üzere ek süre verilebilecek.

Düzeltme faaliyetinin yerine getirilip getirilmediğinin kontrolü, asansör monte edene verilen sürenin bitiminden itibaren en geç on iş günü içinde denetimi gerçekleştiren il müdürlüğünce gerçekleştirilecek. bendi uyarınca asansörün ilgili teknik düzenlemeye uygunsuzluğunu gidermek için taahhütte bulunmayan ya da taahhütte bulunmasına rağmen verilen süre zarfında uygunsuzluğu gidermeyen asansör monte edene, Kanunun 12. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen idari para cezası uygulanacak.

Asansör monte edenin asansörün ilgili teknik düzenlemeye uygunsuzluğunu gidermek için taahhütte bulunmaması ya da taahhütte bulunmasına rağmen verilen süre zarfında uygunsuzluğu gidermemesi durumunda, asansörde bulunan uygunsuzlukların giderilmesi için gerekli işlemlerin gerçekleştirilmesi bina sorumlusu tarafından sağlanacak. Asansördeki uygunsuzlukların giderilmesi için yapılan masraflar genel hükümler çerçevesinde asansör monte edene rücu edilebilecek.

UYGUNLUK İŞARETİNDE VE BELGELERİNDE USULSÜZLÜK

Asansör üzerinde yer alan uygunluk işaretinin veya uygunluk değerlendirme işlemleri sonucunda verilen belgelerin gerçeği yansıtmadığının, tahrif veya taklit edildiğinin tespit edilmesi halinde, Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulacak. Suçtan dolayı yaptırım uygulanmayan hallerde, dava zamanaşımı süresi içinde kalmak şartıyla kanunun 12. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde öngörülen idari para cezası uygulanacak.

Birinci fıkrada tespit edilen uygunsuzluklar nedeniyle Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması, asansörün güvenli olup olmadığına dair PGD yapılmasına engel teşkil etmeyecek.

Uygunluk işaretinin ve belgelerinin ilgili teknik düzenlemenin öngördüğü ebat, görünürlük, silinmezlik, iliştirilecek yer ve benzeri özellikler bakımından uygun olmadığının tespit edilmesi halinde, bu husus usulsüzlük olarak değerlendirilecek. Bu durumda 8 inci madde hükümlerine göre işlem yapılacak.

ASANSÖRÜN GEÇİCİ OLARAK HİZMET DIŞI BIRAKILMASI

İlgili teknik düzenlemeye uygunluğu belgelenmiş olsa dahi, asansörün güvenli olmadığına dair kesin belirtilerin bulunması halinde, PGD tutanağının ilgili bölümleri doldurularak test ve muayene işlemleri yapılıncaya kadar il müdürlüğü tarafından asansörün geçici olarak hizmet dışı bırakılmasına karar verilir ve asansörün güvenli hale getirilinceye kadar kullandırılmamasına ilişkin karar bina sorumlusuna denetim esnasında tutanakla bildirilir veya resmî yazı ile tebliğ edilecek.

Asansörün güvenli olmadığına dair kesin belirtilerin tespit edildiği tarihten itibaren il müdürlüğünce en geç yirmi dört saat içerisinde test ve muayene süreci başlatılır ve bu işlemler sonuçlandırılıncaya kadar asansörün kullandırılmaması bina sorumlusunca sağlanacak. Test ve muayene işlemleri sonucunda asansörün güvenli olmadığının tespit edilmesi halinde, 11. maddede belirtilen tedbirler alınacak.

GÜVENSİZLİĞE NEDEN OLAN UYGUNSUZLUK

Güvenli olmadığı tespit edilen asansör için Kanunun 12. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen idari para cezası asansör monte edene uygulanacak. Güvenli olmadığı tespit edilen asansörün güvenli hale getirilinceye kadar kullandırılmaması gerektiği denetimi gerçekleştiren il müdürlüğü tarafından bina sorumlusuna resmî yazı ile tebliğ edilir ve bu sürede bina sorumlusu tarafından asansörün kullanımına izin verilmeyecek.

Asansör monte edenin, uygunsuzlukları içeren bildirimin kendisine tebliğ edilmesinden itibaren düzeltme işlemlerini gerçekleştireceğine dair beş iş günü içinde taahhütte bulunması durumunda kendisine bir ay düzeltme süresi verilecek. Beş günlük süre içinde düzeltme işlemlerini gerçekleştireceğine dair taahhütte bulunmayan asansör monte edenin düzeltme faaliyetinde bulunmayacağı kabul edilecek.

Asansör monte edenin düzeltme faaliyetini gerçekleştireceğini taahhüt etmemesi durumunda il müdürlüğünce ilgili idareye asansörün hizmetten men edilmesi için bildirimde bulunulacak.

PGD sonucunda uygunsuzluğunun giderilmesi için süre verilmiş olan asansöre aynı uygunsuzluk için tekrar süre verilmeyecek. Ancak verilen süre sonunda uygunsuzluğun asansör monte edenin kusuruna dayanmayan sebeplerle giderilemediğinin tespiti halinde bir ayı geçmemek üzere ek süre verilebilecek.

Üçüncü fıkra uyarınca asansörde bulunan uygunsuzlukları düzeltmeyi taahhüt etmeyen ya da taahhüt etmesine rağmen kendisine tanınan süre içinde düzeltme işlemlerini gerçekleştirmeyen asansör monte edene Kanunun 12. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca idari para cezası uygulanacak.

Asansör monte eden düzeltmeye tabi tuttuğu asansörün periyodik kontrolünü ilgili A tipi muayene kuruluşuna yaptırır ve yeşil etiket periyodik kontrol raporunu il müdürlüğüne sunacak.

Dördüncü fıkra gereğince ilgili idarece hizmetten men edilen asansöre yönelik düzeltme işlemlerinin başlatılabilmesi amacıyla bina sorumlusunca ilgili idareye başvuru yapılır. Düzeltme işlemleri bina sorumlusu tarafından ilgili teknik düzenleme kapsamında asansör monte eden statüsünü haiz olan bir montaj firmasına yaptırılır ve bina sorumlusunca söz konusu asansöre ait yeşil etiket periyodik kontrol raporu il müdürlüğüne sunulacak.

Yeşil renkli bilgi etiketi iliştirilmiş asansöre ait raporun il müdürlüğüne sunulması sonrasında asansör kullanıma açılacak.

Düzeltme işlemlerine ve periyodik kontrole ilişkin masraflar asansör monte edene genel hükümler çerçevesinde rücu edilebilecek.

Asansör üzerinde gerçekleştirilen test ve muayene sonucunda asansörün güvensiz olduğunun ve asansörü ilgili idareye tescil ettiren firma ile asansörü monte eden firmanın farklı olduğunun tespit edilmesi durumunda; her iki firmaya da Kanunun 12. maddesinin (b) bendinde öngörülen idari para cezası uygulanacak. Asansörün teknik düzenlemesine uygun hale getirilmesinden asansörü tescil ettiren firma sorumlu olacak. Asansörün tescil işlemini gerçekleştiren ancak asansörü monte etmediği tespit edilen firmaya belgesini usulüne uygun kullanmaması nedeniyle ayrıca Kanunun 12. maddesinin (f) bendinde belirtilen idari para cezası uygulanacak.

Güvensiz olduğu tespit edilen asansörde düzeltici faaliyete ilişkin işlemler denetimi gerçekleştiren il müdürlüğü tarafından takip edilecek.

PGD işlemleri sonucunda asansör monte edenin tespit edilemediği durumlarda, asansörün güvenli hale getirilmesine ilişkin masraflar, bina sorumlusu tarafından karşılanacak. Bu durumda test ve muayene işlemlerine ilişkin ücret bina sorumlusuna fatura edilemeyecek.

İHBAR VE ŞİKÂYETİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bakanlığın internet sitesinde yer alan Ürün Güvenliği İhbar/Şikâyet Formu, il müdürlüklerine ait e-posta adresleri ile çağrı merkezi kullanılarak veya mevzuatta belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yazılı olarak yapılan ihbar ve şikâyetler PGD amacıyla kullanılacak.

Asansöre ilişkin ihbar veya şikâyetin, Bakanlık ya da il müdürlüğüne ulaşmasından sonra geri alınması, söz konusu asansörde PGD yapılmasını engellemeyecek.

İhbar ve şikâyet üzerine gerçekleştirilen PGD sonucunda asansörün test ve muayene yapılmadan uygun olduğuna karar verilmesi ve söz konusu asansöre yönelik şikâyetin devam etmesi halinde, asansör için test ve muayene işlemlerine başvurulur ve denetim test ve muayene sonucuna göre sonuçlandırılacak. Kırmızı veya sarı etiket almış olan ve garanti kapsamında bulunan asansöre yönelik PGD yapılmasına Bakanlıkça karar verilebilecek.

HİZMET DENETİMİ

Hizmet denetimi; garanti, satış sonrası hizmetler, asansör bakım ve servis hizmetlerine yönelik Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliğinde belirlenen gerekliliklerin sağlanıp sağlanmadığının kontrolüne ilişkin denetim faaliyetini kapsayacak.

Yapılan denetim neticesinde, garanti ve tescile ilişkin uygunsuzluklar hariç tespit edilen uygunsuzluklar için asansör monte edene veya onun yetkili servisine 1705 sayılı Kanunun 6. maddesinin birinci fıkrası uyarınca idari para cezası uygulanacak.
Tespit edilen uygunsuzlukların giderilmesi için zamana ihtiyaç bulunan hallerde, bu eksiklikler giderilinceye kadar sınai ve ticari faaliyetin durdurulmasına karar verilebilecek. Bu karar iş yeri açma ruhsatı veren ilgili idareye kararın uygulanması amacıyla bildirilecek.

Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliğine göre garanti belgesinin düzenlenmesi ve tescil ile ilgili şartları sağlamayan asansör monte edene, Kanunun 12. maddesinin birinci fıkrası (a) bendinde öngörülen idari para cezası uygulanacak.

ÖNLEMLER VE İDARİ YAPTIRIMLARIN UYGULANMASINDA YETKİ

Bu yönetmelik hükümlerine aykırı davrananlar hakkında, aynı fiilin bir suç veya daha ağır idarî para cezası ile cezalandırılmayı gerektiren kabahat oluşturmaması hâlinde, Kanunda belirtilen idari para cezaları uygulanacak.

Kanun çerçevesinde uygulanacak idari para cezası kararları, denetimin Bakanlık merkez teşkilatı personeli tarafından yapılması halinde genel müdür, il müdürlüğü personeli veya Bakanlık merkez teşkilatı personeli ile il müdürlüğü personelinin birlikte denetim yapması halinde vali tarafından verilecek İdari para cezası asansörün monte edildiği yer il müdürlüğünce uygulanacak.

Asansörün insan sağlığını, can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürebileceğine dair kesin belirti bulunması halinde geçici hizmetten men edilmesi kararı, asansörün test veya muayenesi yapılıncaya kadar, PGD'nin Bakanlık merkez teşkilatı personeli tarafından yapılması halinde genel müdür, il müdürlüğü personeli veya Bakanlık merkez teşkilatı personeli ile il müdürlüğü personelinin birlikte PGD yapması halinde il müdürü tarafından verilecek.

Güvenli olmadığı tespit edilen asansörün hizmetten men edilmesine ilişkin karar, PGD'nin Bakanlık merkez teşkilatı personeli tarafından yapılması halinde genel müdür, il müdürlüğü personeli veya Bakanlık merkez teşkilatı personeli ile il müdürlüğü personelinin birlikte PGD yapması halinde vali tarafından verilecek.

13. madde çerçevesinde gerçekleştirilen hizmet denetimi sonucunda tespit edilen uygunsuzluklarda 1705 sayılı Kanunun 6. maddesi uyarınca uygulanması gereken idari yaptırım kararı vali tarafından verilecek.

Yapıdan kaynaklanan uygunsuzlukların belirlenmesi durumunda, söz konusu yapıda fenni sorumluluğu üstlenmiş bulunan yapı denetim firması Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bildirilecek.

ONAYLANMIŞ KURULUŞLARA BİLDİRİM

PGD sonucunda bir yıl içinde üçten fazla güvensiz asansörü piyasaya arz ettiği tespit edilen asansör monte edene ait bilgiler, ilgili onaylanmış kuruluşa bildirilerek, asansör monte eden hakkında ilgili mevzuat şartlarını taşıyıp taşımadığı hususunda yeniden değerlendirme yapması istenecek.

Onaylanmış kuruluş tarafından, asansör monte edenin ilgili mevzuatın gerektirdiği şartları taşıyıp taşımadığına ilişkin yapılan yeniden değerlendirme sonucu Bakanlığa bildirilecek.

Onaylanmış kuruluş tarafından birinci ve ikinci fıkrada belirtilen sorumlulukların yerine getirilmediğinin tespit edilmesi halinde bakanlık tarafından onaylanmış kuruluş hakkında Kanunun 9. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkrasında yer alan yaptırımlar uygulanacak.

HÜKÜM BULUNMAYAN HALLER

Bu yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği hükümleri uygulanacak.

GEÇİŞ HÜKMÜ

Asansörün bakımını yürüten asansör monte eden ya da onun yetkili servisi, bakım hizmetini üstlendiği sırada durum tespit raporu düzenlemediği her asansör için bu yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç altı ay içerisinde Ek-1'e uygun olarak bir durum tespit raporu düzenler ve bina sorumlusuna sunacak.
CİHAN