[Arif Asalıoğlu] Jeopolitik dış faktörler Moskova-Pekin işbirliğini güçlendiriyor

Dünya İsrail ile Hamas arasındaki çatışmalara odaklanmışken, Çin’in başkenti Pekin’de Bir Kuşak Bir Yol formu düzenlendi. Çok sayıda ülke liderinin katıldığı bu foruma ana konuk olarak bizzat Şi Jinping tarafından davet edilen, Rusya Devlet Başkanı Putin’de gitti. Son  yıllar Çin ve Rus liderlerin bir araya gelmesi büyük değişimlerin de başlangıcı oluyor. İki ülke bu süreç içerisinde ilişkilerini derinleştirdi ve hatta taraflar, birbirlerini destekleyen müttefikler haline geldi. Özellikle Rusya’ya uygulanan ağır yaptırımlar ve 2022’nin son ayında yürürlüğe konulan petrol ve gaz ambargoları Rusya’yı hiç olmadığı kadar Çin’e muhtaç hale getirdi. Rusya Dış Politika Konsepti, Batı ile entegrasyon yerine Doğu ile entegre şeklinde değiştirildi. Genel olarak Doğu ve Batı rekabetinde bu çok önemli bir kırılma noktası. 

Rusya bu değişimden sonra Çin, Hindistan, İran, Türkiye gibi Asya ve Afrika ülkeleriyle ilişkilerini güçlendirdi/güçlendiriyor.  Elbetteki bu gelişen ilişkilerde tarafların hepsi için kendi çıkarları adına fayda gözetiliyor. Bu beklenti kurumsal organizasyonların hem güçlenmesine hem de sayı olarak artmasına neden oldu. Avrasya Ekonomik Birliği, Şangay İşbirliği Örgütü, BRICS, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) bunlardan bazıları. 

Bu dönemde, önde gelen Rus devlet adamları “Batıyla ilişkiler artık eskisi gibi olmayacak!” yaklaşımını merkeze koyarak ekonomiden, güvenliğe, bilimsel çalışmalardan kültürel etkinliklere kadar her alanda, ikili ilişkilerde Çin ve Hindistan gibi ülkeleri öncelikli olarak öneme aldılar. 2022 yılı bu iki ülke ile Rusya arasında ticari rekorlarla bitti. Bu yıl ise aynı artan tempoda devam ediyor. Mesela Rusya-Çin ticaret hacmi bu yıl sonu itibariyle 200 milyar dolar öngörülüyor. Önemli bir husus olarak Moskova ve Pekin tarafından sık sık dillendirilen çok kutuplu dünya düzeni ve Amerika hegemonyasına karşıtlık söylemi zaten ortak bir siyasi eyleme dönü