Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 21 Eylül sabahı Rusya halkına, hitaben yaptığı konuşmada, Batı'nın egemen ve bağımsız Rusya'yı yok etmeye çalıştığını vurgulayarak kısmi seferberlik ilan ettiklerini duyurdu.

Putin açıklamasında, “Yalnızca şu anda yedekte bulunan ve her şeyden önce Silahlı Kuvvetler saflarında görev yapan/yapmış belirli askeri uzmanlıklara ve ilgili deneyime sahip vatandaşlar askerlik hizmetine tabi tutulacaktır. Askere çağrılanlar, birliklere gönderilmeden önce özel askeri harekat tecrübesi de dikkate alınarak mutlaka ek askeri eğitimden geçecekler” dedi.

Seferberlik kapsamında özel askeri harekata katılan kişilerin ödeme ve sözleşmeli asker statüsü alacağını belirten Putin, kısmı seferberlik kararının ülkenin mevcut şartlarına uygun olduğunun altını çizdi.

Ayrıca, bu kararın Rusya'nın egemenliğini ve bütünlüğünü korumak ve yurttaşların geleceği kendilerinin belirleme arzusunu desteklemekle ilgili olduğunu belirtti. Batı'nın amacının Rusya'yı zayıflatmak, bölmek ve yok etmek olduğunu kaydetti. Putin, "Doğrudan 1991'de SSCB'yi parçaladıklarını ve artık Rusya'nın zamanının geldiğini söylüyorlar" dedi.

Rusya'nın toprak bütünlüğü için 'her türlü silahı kullanmaya hazır olduklarını' söyleyen Putin, Moskova'nın silah üretimine daha fazla harcama yapacağını da belirtti.

Rus gönüllülerin Donbas'ta savaşmasının önünü açacaklarını aktardı.

Rus liderin bu kararı birer gün aralıklarla tam destek alarak Parlamento’da (Duma) ve Federasyon Konseyinde ayakta alkışlanarak onay aldı.

Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya'nın sadece Ukrayna'yla değil, kolektif Batı'yla savaştığını vurguladı. Kısmi seferberlik kararında Rusya ordusunun yüzde bir, bir buçukluk kısmının, rakamsal olarak 300 bin kişinin sıcak bölgeye gönderileceğini söyledi.

Yaklaşık 70 askeri uydu ve 200 sivil uydu dahil tüm NATO uydu grubunun Ukrayna'nın çıkarları için kullanıldığını belirten Şoygu, Kiev'de de Batı askeri komutanlığının, 150'den fazla askeri uzmanın fiilen görev yaptığını kaydetti. Bakan, kısmı seferberliğe tabi olacak kişilerin sadece ‘askerlik yapmış, özel askeri eğitimden geçmiş ya da askeri deneyimi olan kişiler’ olacağını söyledi.

Şoygu, Askerlik hizmetini yapmış, askeri uzmanlığa sahip, savaş deneyimi olanların kısmi seferberliğe tabi olduğunu, öğrencilerin seferberliği söz konusu olmadığını, sozunlu askerlik görevini yapan askerlerin de özel harekata gönderilmeye tabi olmadığını sözlerine ekledi.

Rusya'nın devasa bir seferberlik kaynağı olduğunu bu sayının yaklaşık 25 milyon insanı kapsadığını, bunların yanlızca yüzde 1'den biraz fazlasının kısmi seferberliğe tabi olduğunu vurguladı.

Akıllara seferberliğin ön hazırlığı mı diye takılan, hükümetin parlamentonun alt kanadı Duma’ya Temmuz ayında sunduğu tasarı seferberlik kararından bir kaç gün önce kabul edildi. 

Devlet Duması, Ceza Kanununda "seferberlik" ve "sıkıyönetim" kavramlarının getirilmesine ilişkin kabul edilen yasayla savaş ya da askeri operasyon sırasında teslim olan ya da görevden kaçan askerlere 10 yıl hapis cezası kararını aldı.

Görev esnasında yağmacılık suçunu işleyenler de 15 yıl hapis cezasıyla cezalandırılacak. Yeni yasa vicdani retçilere de 3 yıl hapis öngörüyor.

Rusya Federasyonu Ceza Kanunu'nun ağırlaştırıcı koşullara ilişkin maddesi (Madde 63), “seferberlik veya sıkıyönetim döneminde, savaş sırasında veya silahlı çatışma veya savaş operasyonları koşullarında” işlenen suçları öngörmüştür.’’ Şeklinde düzenlendi.

Kısmi seferberlik olmadan zafer kazanamazsınız, zafer olmadan da reytingleri koruyamazsınız

Putin, kısmi seferberlik kararıyla aslında planlı olmasına rağmen Ukrayna’daki durumun zor olduğu konusunu hem kabul etmiş hem de kamuoyunu bilgilendirmiş oldu.

Rusya’nın önde gelen gazetelerinden Nezavisimaya’da çıkan bir analizde, Putin’in bu kararı alma sebepleri, kısmi seferberlik ilanı detayları ve toplum üzerindeki etkileri ele alınmış.

Gazeteye göre kısmi seferberliğin ilanı toplumda nevrotik bir tepkiye neden oldu. Bu konuda muhakkak ileride sosyologlar da söz sahibi olacaklar, derinlemesine araştıracaklar.

"Putin’in temkinli bir politikacı olduğu ve her zaman iktidarını tehlikeye atacak ve toplumun çoğunluğunun kendine olan güvenini sarsabilecek adımlardan kaçındığı" yorumu yapılan yazıda kısmi seferberliğin beklenmedik ve riskli bir karar olduğuna dikkat çekilerek, seferberliğin, ailelerinden ve işlerinden ayrı kalacak 300 bin erkeği doğrudan etkileyeceğine, ancak milyonlarca kişinin seferberliğe dahil olabileceğine dair spekülasyonlar olduğuna vurgu yapılıyor.

Rusya’da zaten sıkıntılı bir süreçten geçen ekonominin, bu kararın ardından yeni yaptırımların baskısı altına girmesinin beklendiği belirtilen analizde, vatansever duygulara genelde, hayat seviyesi ve hayat kalitesinin düştüğü zamanlarda ihtiyaç duyulduğu, ekonomik büyüme ve gelirlerin arttığı zamanlarda ise vatanseverlikten nadiren bahsedildiği yorumu yapılıyor.

Seferberlik karşıtı gösterilerin, polis tarafından hemen dağıtılan protesto eylemlerinin, şimdilik önemli bir siyasi sorun haline gelmediğinin altı çizilen analizde, risklerin çok daha yüksek olduğu, ‘uzaklarda bir yerde meydana gelen askeri çatışma’ durumundan ‘toplumun gözeneklerine daha derinden nüfuz eden, toplumun davranışını etkileyen çekirdek sorun’ haline geldiğine vurgu yapılıyor.

Rusya’nın kısmı seferberlik olmadan Ukrayna’da zafer kazanamayacağı belirtilen yazıda, “Zafer olmadan da reytingleri koruyamazsın. Eğer birçok hatayı örtecek zafer bu şekilde gelecekse bugünkü popülerlik seviyesi feda edilebilir” yorumunda bulunuluyor.   Halihazırda zor olan ekonomik durumun, hem yeni yaptırım baskısı hem de tam teşekküllü bir milyon işçinin üçte birinin ekonomiden çekilmesiyle daha da kötüleşeceğinin altı çizilen yazıda ‘yaşam kalitesinden bir fedakarlık talebi olarak vatanseverlik, hala gizli olan hoşnutsuzluğun büyümesini artırır’ ifadelerine yer veriliyor.

Kısmi seferberliğe karşı Rusya'nın 38 şehrinde protesto eylemleri gerçekleşti. Rusya İçişleri Bakanlığı sözcüsü Irina Volk, eylemleri izinsiz eylemler olarak nitelendirdi.

OVD-Info medya grubu yayınına göre, 490'ı St. Petersburg'da, 468'i Moskova'da ve 40'ı Yekaterinburg'da olmak üzere 37 şehirde 1.251 kişi gözaltına alındı. Moskova'da eylemler Arbat caddesinde ve Pushkinskaya Meydanı'nda gerçekleşti. Kommersant muhabirlerinin bildirdiği gibi, asıl gözaltılar Arbat Caddesi'nin yaya bölümünün başlangıcında gerçekleşti. St. Petersburg'da ise eylem St. Isaac Katedrali yakınında gerçekleşti ve ardından bir geçit törenine dönüştü.

Irkutsk bölgesinde askeri kayıt bürosunda, genç bir asker adayı tepkisini makineli tüfekle etrafına ateş açarak gösterdi.

24 Şubat’tan sonra yaşanan Bankalardan nakit çekimindeki artışa benzer bir durum yeniden yaşanıyor. Merkez Bankası verilerine göre 22 Eylül Perşembe günü dolaşımdaki nakit hacmi 132,1 milyar ruble arttı. 21 Eylül (14,2 milyar ruble) ile karşılaştırıldığında, bu dokuz kat bir artış demek.

Bu kadar yüksek oranlar en son Mart ayı başlarında, özel askeri operasyonun başlamasından kısa bir süre sonra kaydedilmişti.

Nakit talep zirvesi 25 Şubat'ta yaşanmış, ardından ATM’lere nakit çekim kısıtlaması getirilmişti.

Moskova Borsa Endeksi neredeyse 2000 puana geriledi. Moskova Borsası endeksi %9,45 düşerek neredeyse 2.000 puana geriledi. RTS endeksi %11'den fazla düşüşle 1025 puana geriledi. Petrol fiyatlarında da artış kaydedildi. Brent petrol yüzde 3 artışla 93 doların üzerini gördü.

Rusya’da kısmi seferberlik ilan edildikten sonra 700 bin kişinin ülkeyi terk ettiği iddia edildi. Forbes tarafından yayınlanan haberde, bunların yaklaşık 200 bini Kazakistan'a gitti. 

Kazakistan içişleri bakanı son 10 günde ülkeye giriş yapan Rusların 200 bine yaklaştığı açıklamasını yaptı. 17 - 26 Eylül arasında yaklaşık 78 bin Rus vatandaşı, Gürcistan sınırını geçti ve 62 binden fazla Gürcistan’ı transit ülke olarak kullanarak 3’üncü ülkelere geçti. AB sınır ajansı Frontex'e göre, 21 - 27 Eylül tarihleri arasında 66 bin Rusya Federasyonu vatandaşı AB'ye girdi. 30 Eylül itibariyle, sadece Finlandiya'ya yaklaşık 60.000 Rus geldi.

Kremlin'deki kaynaklara atıfta bulunarak konuya ilişkin bir haber yayınlayan Forbes, 21 Eylül'den bu yana yaklaşık 1 milyon kişinin Rusya'yı terk ettiğini söyledi.

Ülkede kısmi seferberlik ilan edilmesinin ardından Kazakistan, Gürcistan, Finlandiya ve diğer ülkelerle olan sınırlarda Rusya'dan ayrılmak isteyen vatandaşların kuyruklar oluşturduğu görüldü.

Rusların yarıdan fazlası askeri saldırı tehdidi olmadığına inanıyor.

Rusya Kamuoyu araştırma vakfı VTsIOM tarafından Ağustos ayında yapılan bir ankete göre, Rusların yarısından azı (%41) şu anda Rusya'ya askeri saldırı tehdidi olduğuna inanıyor.

Rusya’ya birinci derece tehdit oluşturan ülkeler arasında en çok yanıt ABD olarak görülüyor. İkinci sırada Rusya’nın kriz yaşadığı Ukrayna yer alıyor.

Kısmi seferberlik yüzünden halk nezdindeki güven onayının bir haftada % 6 gerilediği bildirildi. Bağımsız kamuoyu araştırma kuruluşu Levada Center tarafından 22-28 Eylül tarihlerinde yapılan bir ankete göre, Putin’e olan güvenoyu yüzde 83’ten yüzde 77’ye düştü. Ancak yine de Rus lidere destek oldukça yüksek seviyede kalmaya devam ediyor.

Bu güven kaybı, Putin'in iktidarda olduğu 23 yılın ikinci en büyük düşüşü anlamına geliyor. Daha önce en sert güvenoyu düşüşü, 2018 yazında Putin’in emeklilik yaşını yükseltme kararı aldığında yaşanmış, bir haftada yüzde 9 düşüş görülmüştü.

Ülkede işlerin "doğru yönde ilerlediğine” inananların sayısı da yüzde 67'den yüzde 60'a düştü. Bu da emeklilik reformundan bu yana en büyük düşüşe işaret ediyor.