Suriye'nin Başkenti Şam'da gerçekleştirilen
Arap Birliği Zirvesi dünkü kapanış bildirisiyle tamamlandı.
Lübnan'daki
Cumhurbaşkanlığı seçim krizi sebebiyle Suudi
Arabistan ve
Mısır gibi Arap dünyasının iki güçlü ülkesinin boykot ettiği Şam zirvesine, 22 üye ülkenin 11'inin devlet başkanı katılmadı.
Toplantıda bazı ülkeler dışişleri bakanı, hatta
büyükelçilik seviyesinde temsil edildi. Şam'da gerçekleştirilen zirve, Arap dünyasının içinde bulunduğu çıkmazların yanı sıra yaşanan fikir ayrılıklarının yansıtması açısından da önem taşıyordu.
ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney'in
Ortadoğu turunun ardından,
Suudi Arabistan, Mısır,
Ürdün gibi ülkelerin devlet başkanları birer birer toplantıya katılmayacakları yönünde fikir bildirmişlerdi.
Geçen sene zirveye
başkanlık eden Suudi Arabistan Kralı Abdullah'ın katılmaması ve onun yerine büyükelçisini göndereceği yönünde gelen açıklama, Şam'da
soğuk duş etkisi yarattı. ABD'yi Şam zirvesi'ni baltalamakla suçlayan Suriye'nin
Dışişleri Bakanı
Velid El Muallim, yapılan tüm engellemelere rağmen zirvenin zamanında ve yerinde yapılacağını duyurmuştu. Arap Birliği Genel Sekreteri
Amr Musa zirvenin ertelenmesinin söz konusu olmadığını ifade etmiş, "Mısır ve Arabistan katılmasa da bu zirve yapılacaktır" açıklamasında bulunmuştu.
İki gün süren zirvede
Filistin, Lübnan,
Irak'taki sorunların yanı sıra
İsrail ile olan barış süreci gibi bir çok konu masaya yatırıldı.
"TÜRKLER VE PERSLER DEVLET KURDU, BİZ BİRLİK OLAMADIK"
Temsilciler tek tek söz alarak sorunlar hakkında ülkelerinin fikirlerini beyan ettiler. Zirveye son anda
sürpriz bir şekilde katılan
Libya lideri Muammer
Kaddafi, yaptığı konuşmada "Türkler ve Persler kendi devletlerini kurdu" diyerek Arapların birlik olamamasından yakındı. Kaddafi, Arap dünyasını "İran'ı dışlamamaya" çağırdı.
Kapanış töreninde Birliğin Genel Sekreteri Amr Musa Şam Bildirisini okudu. İsrail, "Arap barış önerisinin Tel Aviv'in tutumuna bağlı olacağı" yolunda uyarıldı. Arap hükümetlerinin, İsrail ile barış stratejilerini gözden geçireceği belirtilen deklarasyonda, hangi seçeneklerin görüşüleceği konusunda bilgi verilmedi.
Geçen Kasım'dan bu yana devlet başkanını seçemeyen Lübnan'daki siyasi krizin aşılması için son umut olarak görülen zirvede, bu konuda bir gelişme kaydedilmedi.
Liderler, krizin çözümlenmesi için Lübnan'daki partileri uzlaşmaya ikna etmeye yönelik çabalar sarf eden Arap Birliği Genel Sekreteri'nin arkasında olduklarını bildirmekle yetindi. Deklarasyonda ayrıca Irak'ın birliğinin korunması ve bu ülkedeki
yabancı varlığına son verilmesinin hızlandırılması çağrısı yapıldı. Ancak Irak, topraklarındaki terörizm kınanmadığı için bildiriyi onaylamayı reddetti.
İsmail Heniyye hükümeti de Arap Birliği teşkilatı üyesi ülkelerin Şam Zirvesi'nde sergiledikleri tutuma tepki gösterdi.
Hükümet adına açıklama yapan
Sözcü Tahir en-Nunu, zirveye katılan liderlerin Filistin davasına
destek yönündeki açıklamalarından memnun olduğu ancak zirveden ablukanın yarılması yönünde pratiğe dönük bir karar çıkmamasına üzgün olduklarını ifade etti.
Diplomatik kaynaklar son Şam zirvesinde
Arap ülkeleri arasındaki fikir ayrılıklarının
tavan yaptığı görüşünde birleşirken farklı bir
açılım yapılmaması durumunda birliğin bölgedeki fonksiyonunun büyük ölçüde yara alacağı ön görüsünde bulunuyor.